Evdeki Hesap (Bazen) Çarşıya Uymaz

 

 

Piyasaların yavaşladığı dönemlerde, ham madde ambarının ağzına kadar kağıt ile dolu olması, hatta siparişi verilmiş farklı cins, en ve gramajlarda tonlarca kağıdın da yolda ya da limana gelmiş olması, oluklu mukavva şirketleri için can sıkıcı bir tablo oluşturur. Oysa, ham madde ambarındaki kağıtlar da,  yoldaki veya limandaki kağıtlar da satış bölümünün verdiği satış öngörülerine dayanılarak sipariş edilmiştir. Satış bölümleri de bu öngörülerini oluştururken, iletişim halinde oldukları müşterilerinin satış tahminlerini ve/veya hasat zamanı yaklaşan tarımsal ürünler ile ilgili bazı verileri (rekolte, ihracat vb..) analiz ederek hesap yaparlar. Buradaki temel amaç, müşterinin olası siparişine derhal olumlu yanıt verebilmek ve talep ettiği oluklu mukavva kutuyu, istenen özellikte, istenen adette ve istenen tarihte müşteriye teslim edebilmektir. Ancak farklı nedenlerden dolayı, piyasaların aniden yön değiştirip soğumaya başlamasıyla, evdeki hesap çarşıya uymayabilir. Bu durumun yarattığı yüksek kağıt stoğu ve bu stoğa bağlanmış olan finansman sonucunda, işletme sermayesinde sıkıntı yaşanabilir. Bu evrede, farklı çözümlerin geliştirilmesine ihtiyaç vardır.

 

Öte yandan, konu bu aşamaya gelmeden önce yapılacak bir dizi çalışma sayesinde, aşırı yüksek kağıt stoğu ile hazırlıksız yakalanma riski, olabildiğince azaltılabilir. İçinde bulunulan ay (x) ve gelecek üç ay (x+3) için sipariş edilmiş tüm kağıtlar, varacakları tarihler itibariyle, mevcut kağıt stoğuna ilave edilip, satış bölümünün bildirdiği satış bütçesindeki tüketim miktarları da ilgili aylar için  düşüldüğünde, ay sonlarındaki kağıt stoğunun ne olacağı yaklaşık olarak hesaplanabilir. Elde edilen sonuç, tahminlerin %100 tutması olasılığını yansıtan bir senaryo çalışmasının özetidir. Aynı hesaplama, öngörülerin %95 ve %90 tutması olasılıkları için de yapılarak, x, x+1, x+2 ve x+3 aylarının sonunda, kağıt stoklarının yaklaşık olarak ne seviyeye ulaşacağı bulunabilir.

Yukarıda belirtilen üç farklı senaryoya göre elde edilen rakamlar, kağıt stoklarının gidişatı ile ilgili olarak, yönetime genel bir fikir verecektir. Böylece, henüz daha vakit varken, kağıt siparişlerini tekrar gözden geçirmek ve gerekirse revize etmek fayda sağlayabilir. Bununla birlikte, satış bölümünün de, işlerin planlandığı gibi gitmeyeceğini varsayan %95 ve %90 olasılıklı senaryo çalışmalarında, kağıt stoğu ile ilgili karşılaşılacak manzarayı önceden görerek, farklı pazarlara odaklanma veya mevcut müşterileri ile daha yakın çalışma alternatiflerini değerlendirmesi sağlanabilir.

 

Kağıt stoklarının belirli bir tarihte ulaşacağı seviyeyi, önceden mümkün olduğunca doğru tahmin edebilmek amacıyla, kağıt stok projeksiyonu, belirli aralıklarla ve güncel verilerle tekrarlanmalıdır. Kağıt stok projeksiyonunu yenilemek için yapılan hesaplarda, satış bütçesi verileri değil, satış bölümünün periyodik olarak güncellediği en son satış öngörüleri kullanılmalıdır. Bu sayede, önceden alınacak önlemlerin başarı oranı yükseltilebilir. Sonuçta, siparişlerin azaldığı bir ortamda, ham madde ambarında gereğinden fazla miktarda kağıt stoğu tutmanın önüne geçilerek, işletme sermayesine de destek verilmiş olacaktır.

Söz konusu projeksiyon çalışmasının, aktüel bilgiler baz alınarak sıkça tekrarlanması, sadece piyasaların aniden soğuduğu dönem için değil, siparişlerin önceden öngörülmeyen şekilde artış trendine girdiği dönem için de yarar sağlar. Piyasaların, farklı nedenlerle hızla ısınması sonucu, kağıt tüketimlerinin, önceden tahmin edilen miktarların üzerinde gerçekleşmesi durumunda, kağıt stokları aşırı düşüş gösterebilir. Bunun için geç olmadan tedbir alınıp, ilave kağıt tedarik edilmesiyle, müşterilere sunulan hizmette aksama yaşanmaması sağlanırken, ham madde ambarındaki kağıt stoğunun kritik seviyeye düşmesi de önlenebilir.

 

2024/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Rüzgar Ters Eserse…

 

 

Satış bölümünün tahminlerine dayanarak, gerek iç piyasadan gerek de dış piyasadan satın alınan ambalaj kağıtları, üretimde kullanılmak üzere ham madde ambarında muhafaza edilirler. Özellikle, piyasaların soğumaya başladığı dönemlerde, satış ekiplerinin “iyimser” öngörülerine göre belirlenmiş miktarlarda tedarik edilen oluklu mukavva kağıtlarının, ambardaki bekleyiş süreleri uzamaya, uzun süredir ambarda bekleyenlerin miktarları da artmaya başlar. İç piyasadan alınan kağıtlar, çoğunlukla gelecek ay teslim edilecek şekilde sipariş edilirken, yurt dışından tedarik edilen kağıtlar ise genellikle iki ay sonra teslim edilecek şekilde sipariş edilmektedir. Piyasaların yön değiştirip yavaşlamaya başlaması ve gelen siparişlerin azalma etkisi, önceden siparişi verilmiş kağıtların teslim edilmeye başladığı döneme rastlar.

 

Oluklu mukavva kağıdı, cins / en / gramaj olmak üzere üç parametreyle sipariş edilip üretildiği için, siparişin geç iptali durumunda, kağıt üreticilerinin bu kağıtları bir başka müşteriye satarak değerlendirmesi hiç kolay olmaz. Sonuçta, tonlarca firenin verilmesine yol açılır. Diğer taraftan, ham madde ambarındaki kağıt bobinlerinin bir kısmının bekleme süresi ayları bulmaya başladığında, durum oluklu mukavva şirketleri için can sıkıcı bir hal almaya başlar. Bedelleri ödenmiş veya vadesi geldiğinde ödenecek olan bu bobinlerin bir an önce üretime alınıp, oluklu mukavvaya dönüştürülerek müşterilere satılması, bir başka deyişle, paraya dönüştürülmesi hedeflenmişken, piyasalardaki rüzgarın yön değiştirmesiyle, ambarda hareketsiz kalmasına bir çözüm bulunması gerekir.

 

Bu sırada, yavaş da olsa devam eden yeni siparişler için farklı en / cins / gramaj özelliklerine sahip olan ve ambardaki mevcut kağıtlarla birebir örtüşmeyen yeni kağıt talepleri gelmeye başlayabilir. Ham madde ambarında, parası ödenmiş ancak üretimde değerlendirilemeyen kağıt stokları dururken, yeni kağıt siparişi vermek ve bu amaçla ilave finansman bulunarak işletme sermayesini iyice zora sokmak yerine farklı bir çözüm yolu izlenebilir.

 

Öncelikle, ham madde ambarındaki kağıt stoğunun yaşlandırması yapılıp, tedarik süreleri de baz alınarak, maksimum zaman limiti belirlenir. Daha sonra, hangi bobinlerin bu süre limitini (Örn.: 100 gün, 120 gün vb…) aştığı listelenir. Ayrıca, belirli bir sürenin üzerindeki hareketsiz stoğun, toplam kağıt stoğuna oranı da irdelenmelidir. Özellikle, çok lokasyonlu oluklu mukavva firmalarının her lokasyonundaki ambar için bu işlemler tekrarlandıktan sonra, uzun süredir hareketsiz bekleyen kağıtların, yeni kağıt taleplerinden hangilerini karşılama imkanı olduğu değerlendirilebilir. Bu noktada, belirli fireler de sineye çekilerek, uzun süredir kullanılmayı bekleyen hareketsiz kağıt stoklarının bir an önce tüketilmesi ve bu sayede hem stoktaki kağıdın nakite dönüştürülmesi ve hem de yeni kağıt tedariği yapılmadığı için ilave finansman yükü yaratılmayarak tasarruf sağlanabilir.

 

Yukarıda belirtilen yaşlandırma hesabı ve yeni kağıt talepleriyle karşılaştırmak suretiyle, stoktaki hangi hareketsiz kağıdın hangi lokasyonun ambarından alınıp, hangi lokasyona transfer edilerek değerlendirileceğine dair çalışma, merkezi olarak yapılmalı ve tüm lokasyonlar da bu plana uyum sağlamalıdır. Hareketsiz kağıtların değerlendirilebilmesi için verilecek fire, kağıdın transfer edildiği lokasyonun değil, hareketsiz stoğa sahip olan lokasyonun hesaplarına dahil edilmelidir. Sadece lokasyon penceresinden bakıldığında, belki çok cazip görünmeyecek bu çözüm, şirketin bütünü düşünüldüğünde önemli bir sinerji yaratacaktır.

 

2024/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye’de KL İthalatının Son 3 Yılı

 

 

Yüksek oranda ağartılmamış sülfat odun selülozu (birincil elyaf) ile belirli miktarda atık kağıt selülozunun (ikincil elyaf) karışımından üretilen kraftliner (KL) kağıdı, ülkemizin oluklu mukavva sektöründe, özellikle yaş meyve-sebze, et, balık, tavuk gibi soğuk hava depolarına giren ürünler ile yaprak tütün ambalajlarında kullanılmaktadır. Küresel kraftliner pazarı için, değişik araştırmalar küçük farklılıklar gösterse de, 2023 yılı itibariyle yaklaşık 20 milyar USD’lık bir büyüklükten söz edilebilir. Kraftliner cinsi kağıt için net ithalatçı konumundaki ülkemizde, 1984 yılında işletmeye alınan Seka Akdeniz İşletmesi, yaklaşık 20 yıl boyunca, yurt içindeki pek çok oluklu mukavva ambalaj şirketi için önemli bir kraftliner tedarikçisi olmuştur.

 

Kraftliner kağıdının son üç yıldaki ithalatı, yıl bazında değişkenlikler gösterse de, en çok ithalat yapılan ilk üç ülke değişmemiştir. Listenin başında ABD’nin olması şaşırtıcı değildir. Çünkü, dünyadaki toplam kraftliner kapasitesinin büyük kısmı Kuzey Amerika’da bulunmaktadır. 2021’de ithal edilen yaklaşık 177K ton kraftliner kağıdının %47’si ABD’den gelirken, 2022’de yaklaşık 206K ton kraftliner’ın %36’sı ve 2023’de de yaklaşık 162K ton kraftliner kağıdının %40’ı ABD’den ithal edilmiştir. 2021’de gerçekleştirilmiş olan KL ithalatının %20’si Polonya’dan, %20’si de Rusya’dan yapılmış olup, bu miktarlar ile söz konusu iki ülke, listede ikinci ve üçüncü sıraya yükselmiştir.

 

 

2022’ye gelindiğinde, Polonya, toplam kraftliner kağıdı ithalatının %25’ni karşılayarak, sıralamada ABD’nin ardından ikinciliğe yerleşmiş, Rusya ise %19’luk payı ile en fazla kraftliner ithalatının gerçekleştirildiği üçüncü ülke olmuştur. Geçen yıl ithalatı yapılan yaklaşık 162K ton kraftliner kağıdının, ABD’den sonra en çok ithal edildiği ülke %23 pay ile Polonya olurken, onu % 20 payı ile Rusya takip etmiştir.

 

Rusya, 2021-23 döneminde gerçekleşen toplam kraftliner kağıdı ithalatında, yıllık artış ve azalışlara paralel olarak, toplam içindeki payını oransal olarak dengeli tutmayı başarmıştır. Öte yandan, ABD’den yapılan kraftliner ithalatında ise son üç yıldır miktarsal bazda düşüş trendi görülmekte olup, geçen yıl ithal edilen yaklaşık 64K ton kraftliner kağıdı, son beş yılda ABD’den ithal edilen kraftliner miktarları içerisindeki en düşük seviyeyi yansıtmaktadır.

 

2024/08

 

Kaynaklar: TÜİK

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye’de Fluting ve TestLiner İthalatında Korunma Önlemleri

 

 

2019 yılında, ülkemizdeki toplam kağıt-karton üretiminin %57’sini oluklu mukavva kağıdı oluştururken, 2020 yılında %59’u, 2021’de %59’u ve 2022’de de %54’ü oluklu mukavva kağıdı olarak üretilmiştir. 2023’de 2.914K T olarak gerçekleşen oluklu mukavva kağıdı üretimi ise, ülkemizdeki toplam kağıt-karton üretiminin %55,6’sına karşılık gelmektedir. İthal edilen geri dönüştürülmüş oluklu mukavva kağıtlarının, yurt içindeki üretime olan oranları dikkate alındığında ise, 2019’da yakl. %8, 2020’de yakl. %9, 2021’de yakl. %9, 2022’de yakl. %10 ve 2023’de de yaklaşık %13 olduğu görülmektedir. Ülkemizde, 2023 yılında tüketilen oluklu mukavva kağıdının, yurtiçinde üretim ve satışı yapılan oluklu mukavva kağıdı ile ithal edilmiş oluklu mukavva kağıdının toplamından meydana geldiği düşünülürse, ithal edilen oluklu mukavva kağıdının, toplam kullanım miktarı içindeki payı, yaklaşık olarak %10,5 mertebesindedir. Stoklar düşüldüğünde ise bu oran %10,7 olmaktadır.

 

Türkiye’de üretim yapan kağıt üreticileri adına AGED (Atık Kağıt Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği) tarafından yapılan başvuru üzerine, Ticaret Bakanlığı tarafından, 2024/5 sayılı “İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ” ile, 480511 (Yarı kimyasal odun selülozlu ondüle (fluting) kağıdı) – 480512 (Yarı kimyasal saman selülozlu ondüle (fluting) kağıdı) – 48051910 (Diğerleri: İkincil elyaf/ Wellenstoff) – 48051990 (Diğerleri: Kağıtlar) – 480524 (TestLiner =< 150 g/m2) – 480525 (Testliner > 150 g/m2) Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına sahip kağıtların ithalatında “… 200 gün süreyle geçici önlem uygulanmasına, geçici önlemin “ton başına 200 ABD Doları” tutarında ek mali yükümlülük belirlenmesine…” ve Cumhurbaşkanlığına öneride bulunulmasına karar verilmiş idi.

 

28 Haziran 2024 gün ve 32586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8651 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan 2024/7 sayılı “İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ” ile, 480512 (Yarı kimyasal saman selülozlu ondüle (fluting) kağıdı) – 48051910 (Diğerleri: İkincil elyaf/ Wellenstoff) – 48051990 (Diğerleri: Kağıtlar) – 480524 (TestLiner =< 150 g/m2) – 480525 (Testliner > 150 g/m2) Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına sahip fluting ve testliner cinsi  oluklu mukavva kağıtlarının ithalatında, 3 yıl süreyle ek mali yükümlülük uygulanmasına karar verilmiştir. Karara göre, Temmuz’24 sonunda yürürlüğe girmesi beklenen ek mali yükümlülük kapsamında, her birer yıllık periyotta ton başına farklı bir rakam uygulanacaktır. (Tablo.1) Başvuru sahiplerinin de talebiyle, Türkiye’de üretilmeyen 480511 (Yarı kimyasal odun selülozlu ondüle (fluting) kağıdı) için muafiyet uygulanmıştır.

 

 

Oluklu mukavva kutuların hammaddesi olan kağıt, genel olarak 3 temel parametreyle tanımlanmaktadır. Bunlar, kağıtın cinsi, kağıdın gramajı (gr/m2) ve kağıdın eni (mm) olarak sayılabilir. Dolayısıyla, kağıt üreticileri bazen teknik sınırlamalar, bazen de ticari pratiklerden ötürü, belirli kağıt türlerini, belirli kağıt gramajlarında ve belirli enlerde üretebilmektedirler. Sonuçta, kağıt kapasitesinden söz ederken, tesislerin kapasitelerinin alt alta toplanması sonucu çıkan rakam genel bir fikir verse de, ihtiyaç duyulacak spesifik bir gramajda ve cinsteki ambalaj kağıdının o kağıt tesis(ler)inde üretilmiyor olması, her zaman olasılık dahilindedir.

 

2024/07

 

Kaynaklar: TÜİK, Resmi Gazete

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye’nin 2023 Atık Kağıt İthalatına Bakış

 

 

Kış mevsimi, artık yerini ilkbahara terk ediyor. Yaseminler, hoş kokulu çiçeklerini açmaya başladı bile. Bu arada, geçen yılın sektörel verileri de zaman ilerledikçe netleşiyor.

 

Cepi’nin (Confederation of European Paper Industries), 2023 yılına ait ön raporu incelendiğinde, üye ülkelerdeki* kağıt-karton ve selüloz üretimlerinde, 2022 yılına göre düşüş meydana geldiği görülmektedir. 2023 yılında Cepi’ye üye ülkelerin toplam kağıt-karton üretimi, bir önceki yıla göre %12,8 azalarak 74,3 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Ambalaj ve oluklu mukavva kağıdı üretimi de geçen yıla göre %4,7 azalış göstermiştir. 2023’de, Cepi’ye üye ülkelerdeki toplam selüloz (entegre+ticari) üretimi ise, bir önceki yıla göre %6,2 düşerken, ticari selüloz üretimi %4,8 artış göstermiştir. Söz konusu artışta, Çin’e yapılan dinamik ihracatın etkisi olmuştur.

Buna paralel olarak, geçen yıl ülkemizdeki kağıt-karton üretimi de %3 oranında azalma göstererek, 5 milyon 237 bin ton olarak gerçekleşmiş olup, tüketim de 2022 yılına göre %4,7 küçülerek, 6,9 milyon ton olmuştur. Söz konusu üretim düşüşünde ilk iki sırayı, sargılık kağıtlar ve kartonlar almıştır.

 

1948’de kurulan ve merkezi Brüksel’de bulunan, Uluslararası Geri Dönüşüm Federasyonu BIR’in (Bureau of International Recycling) yayınladığı atık kağıt sektörü ile ilgili Ocak/Şubat 2024 raporunun Türkiye ile ilgili bölümünde, 2023 yılında, yüksek enflasyonun ve Şubat ayında yaşanan büyük depremin de etkisiyle, özellikle kapasite kullanımlarının genellikle %70 seviyelerine indiği kahverengi (ambalaj) kağıt üreten tesisler başta olmak üzere, kağıt üreticilerine yönelik talep daralmasının, geçen yıl boyunca gözlemlendiği belirtilmektedir. Türkiye’den AGED’in (Atık Kağıt Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği) ve TÜDAM’ın da (Değerlendirilebilir Atık Malzemeler Sanayicileri Derneği) üyesi olduğu BIR’in anılan raporunda, geçen yıl ülkemiz genelinde, geri kazanılmış kağıdın bulunabilirliğinin %20 civarında düştüğü, dolayısıyla da kağıt tesislerindeki atık kağıt stoklarının minimum seviyelerde olduğu belirtilmekte olup, kış koşullarının, toplanan atık kağıtların kalitesi üzerindeki olumsuz etkisi de dikkate alındığında, atık kağıt ithalatının, kağıt-karton sektörünün hammadde kompozisyonunun önemli bir bileşeni olmayı sürdürdüğü vurgulanmaktadır.

 

Bu kapsamda, ülkemizde geçen yıl gerçekleştirilen atık kağıt ithalatının detaylarına yakından bakmak yararlı olacaktır. Türkiye ‘de hammadde olarak kullanılmak üzere, atık kağıdın, 2019 yılında yaklaşık %28‘lik kısmı, 2020‘de yaklaşık %33‘lük kısmı, 2021‘de yaklaşık %24’lük kısmı, 2022‘de de yaklaşık %27‘lik kısmı ithal edilmiştir. 2023’de ise 1,16 milyon ton atık kağıt ithal edilmiş olup, bu da toplamın yaklaşık %25’ine karşılık gelmektedir.

 

 

İngiltere, 2020’de, 2021’de ve 2022’de olduğu gibi 2023 yılında da, atık kağıt ithalatı yapılan ülkeler listesindeki lider pozisyonunu korumuş olup, 2020’de toplam miktarın %29‘unu temsil ederken, 2021’de oranını %38’e çıkarmış olup, 2022 yılında %28’lik payla, 2023’de de toplam miktarın yaklaşık %25’ni alarak liderliğini muhafaza etmiştir. 4707.90 istatistik pozisyonunda tarif edilen “Diğerleri (ayıklanmamış döküntü, kırpıntı ve hurdalar dahil)” başlığı altında  yapılan atık kağıt ithalatının yaklaşık %63’ü İngiltere’den gerçekleştirilmiştir.

2021 yılında %19‘u biraz aşan oranıyla, atık kağıt ithalat edilen ülkeler arasında ikinci sırada yer alan Irak, 2022 yılında payını %25’in üzerine taşımış olup, 2023 yılında da %20’lik payla ikincilikteki yerini korumuştur. Irak’ı bu noktaya taşıyan temel unsur, 4707.10  istatistik pozisyonunda tarif edilen “Beyazlatılmamış kraft kağıdı veya karton ya da oluklu kağıt veya kartondan olanlar” başlığı altında yapılan ithalatın, yaklaşık %31’nin Irak’tan gerçekleştirilmiş olmasıdır.

Hollanda, 2020’de yaklaşık %12 olan payını, 2021’de %9,5’a, 2022 yılında da yaklaşık %8’e düşürerek üçüncülüğünü korumasına rağmen, 2023’de üçüncülük sırasını, yaklaşık %11’i biraz aşan oranıyla, Bulgaristan’a terk etmiştir.

 

Başta ambalaj kağıtları olmak üzere, pek çok farklı kağıdın üretiminde hammadde olarak, ya tek başına ya da birincil elyafla birlikte kullanılan atık kağıdın niteliği, üretilen kağıdın kalitesini doğrudan etkilemektedir. 2021 yılı ortalama küresel geri dönüşüm oranı olan %59,9 dikkate alındığında, Avrupa 2022 yılındaki %70,5’lik geri dönüşüm oranı ile, hala dünyanın geri kalanının epey önünde konumlanmakta olup, 2030 yılı itibariyle de %76 hedeflenmektedir. Türkiye’de ise 2023 yılı kağıt-karton sektörü geri dönüşüm oranı %50,8 olarak gerçekleşmiştir. İthal atık kağıt, bazen kalite faktörü bazen de maliyet faktörü nedeniyle, kağıt üreticilerimizin hammadde reçetelerindeki yerini korumaya uzun bir süre daha devam edecek görünüyor.

 

2024/04

 

*Cepi üye ülkeler: Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, İspanya, İsveç, Hollanda ve Birleşik Krallık.

 

Kaynaklar: TUIK, SKSV, CEPI, BIR

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye’nin Oluklu Mukavva Kağıdı İthalatı

 

 

2023 yılını geride bırakalı bir aydan fazla oldu. Dolayısıyla, geçen yıla dair bazı veriler de netleşmeye başladı. Resmin bütününü görmek açısından, sektörel sonuçları dikkatlice incelemek, şüphesiz yarar sağlayacaktır. Geri dönüştürülmüş oluklu mukavva kağıdı, ülkemizde pek çok firma tarafından üretilirken, bir yandan da belirli miktarlarda ithalat gerçekleştirilmektedir.

 

Geçmiş yıllara bakıldığında, eğilimlerin izlediği yol daha net ortaya çıkmaktadır. 2019 yılında, ülkemizdeki toplam kağıt-karton üretiminin %57’si oluklu mukavva kağıdı iken, 2020 yılında %59’u, 2021’de %59’u ve 2022’de de %55’i oluklu mukavva kağıdı olarak üretilmiştir. 2019’da 2.644K T olan oluklu mukavva kağıdı üretiminin, 2023 yılında tahminen 2.900K T olarak gerçekleştiği öngörülmektedir.

 

Öte yandan, her yıl belirli oranda ithalatı yapılan oluklu mukavva kağıdı çeşitlerinden Fluting ve Test-Liner cinsi kağıtların ithalat miktarlarında, yıllar bazında artış trendi gözlemlenirken, NSSC cinsi kağıdın yıllık ithalat miktarı ise ortalama 60K T mertebelerinde yatay bir seyir izlemektedir. İthal edilen geri dönüştürülmüş oluklu mukavva kağıtların, yurtiçindeki üretime olan oranları dikkate alındığında ise, 2019’da yakl. %8, 2020’de yakl. %9, 2021’de yakl. %9, 2022’de de yakl. %10 oranında gerçekleştiği görülmekte olup, 2023’de ise yakl. %13 olduğu tahmin edilmektedir.

 

 

Yukarıdaki grafikte, son beş yıl dikkate alındığında, ithal edilen Fluting, Test-Liner ve NSSC cinsi oluklu mukavva kağıtlarının miktarları çizgi grafik olarak sol dikey eksende, ülkemizde üretilen oluklu mukavva kağıtlarının miktarları ise sütun grafik olarak sağ dikey eksende gösterilmektedir. 2023 yılında, Fluting ve özellikle Test-Liner ithalatındaki yükseliş trendinin daha sert bir eğimle devam etmesi dikkat çekicidir. Buna karşılık, yurtiçinde üretilen oluklu mukavva kağıdının miktarında ise buna paralel bir gelişme olmamış, bir önceki yılla hemen hemen aynı seviyede kalmıştır.

 

İthal kağıdın tercih sebeplerinden birisi olarak, maliyet avantajı düşünülebilir. Kurların elverişli olduğu ve navlunların düşük olduğu dönemlerde, ithal kağıdın maliyeti yerli kağıdın maliyetiyle rekabet edebilecek seviyeye gelirse, oluklu mukavva üreticileri tarafından belirli bir miktar kağıt ithalatı tercih edilebilir. Diğer bir faktör olarak, yerli üretilen oluklu mukavva kağıdının arzında yaşanabilecek bazı sıkıntılar da tercihleri değiştirebilir. 2023 yılı ülkemiz için unutulmayacak acı bir hatırayı barındırmaktadır. 2023 yılının başında yaşanan ve 11 ilimizi etkileyen büyük depremle birlikte, oluklu mukavva kağıdı üreten, özellikle Kahramanmaraş merkezli büyük kapasitelerin, uzun süre ya tamamen devre dışı kaldığı ya da kısıtlı koşullar altında çok sınırlı miktarlarda üretim yapabildiği hatırda tutulmalıdır. Bu nedenlerle, Fluting ve Test-Liner cinsi oluklu mukavva kağıt ithalatının 2023’de yukarı yönlü ivmelenmesi, grafiğe açık bir şekilde yansımıştır.

 

Oluklu mukavva üreticileri için ana hammadde olan kağıt, aynı zamanda oluklu mukavvanın maliyetinin de ana bileşenidir. Hammadde olarak atık kağıt kullanılarak üretilen Fluting ve Test-Liner gibi geri dönüştürülmüş kağıtların maliyeti, oluklu mukavva kutuların, diğer ambalaj türlerine göre ekonomik avantajını sürdürebilmesinin belirleyici faktörlerindendir.

 

2024/02

 

Kaynaklar: TÜİK, SKSV

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kurt Çocuk

 

 

22 Nisan 1954

Tuna Nehri’nden kopan buz parçalarının Boğaz’ı kapladığı Şubat ayındaki çetin soğukların ardından, ilkbaharın gelişiyle birlikte artık Güneş kendisini daha sık göstermektedir. Sisli bir Perşembe sabahının erken saatlerinde, bir taraftan tavşan kanı çaylar yudumlanırken, bir taraftan da dün olup bitenleri öğrenmek için gazetelerin sayfaları karıştırılmaktadır.

 

“… ‘Kurt Çocuk’ bu hafta içinde Lucknow hayvanat bahçesine getirilecektir. Ormanda bulunmuş olan bu kurt çocuk Ramu’nun hayvanat bahçesinde bilhassa kurtlar karşısında ne yapacağı merak edilmektedir. İlim adamları, yavaş yavaş normal hayata alışmakta olan çocuğun kurtlar karşısındaki tepkilerini tespit edeceklerdir… Diğer taraftan, kurt çocuğun pişirilmiş yemeklere de alıştığı kaydedilmektedir… Bu çocuk şimdiye kadar çiğ et yemekteydi ve pişirilmiş yemek alınca da midesi bozuluyordu…”

…

“… Dün Balıkhaneye 20 bin kilo balık gelmiştir. Bunun beş bin kilosu kalkan, on bin kilosu uskumru, beş bin kilosu çeşitlidir. Kalkan 180 ile 225, uskumru 50 ile 70 kuruş arasında toptan satılmıştır…”

…

“… Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’ndan tebliğ edilmiştir. İstanbul gümrüklerinde mevcut kahvelerden 1000 çuvalı yeniden İstanbul Valiliği emrine verilmiş, ayrıca Bilecik, Bolu, Edirne ve Ordu vilayetlerine de munzam tahsisler yapılmıştır…”

 

Birinci sayfada yer alan haber ise sanayimiz için önemli bir gelişmeyi duyurmaktadır.

“… İzmit’te kurulan üçüncü kağıt fabrikası, dün Cumhurbaşkanı (Celal) Bayar ve İşletmeler Bakanı Sıtkı Yırcalı’nın bulundukları bir törenle işletmeye açılmıştır… Üçüncü kağıt fabrikası, daha ziyade memlekette ihtiyaç duyulan her nevi ambalaj kağıtları, kartonları, oluklu mukavva imali maksadiyle inşa edilmiştir. Bu suretle, hububat samanı ham madde olarak kullanılacak, piyasaya sürülecek oluklu mukavva kutular ile de tahta sandık sarfiyatı azaltılacaktır… Cumhurbaşkanı, öğle yemeğini fabrikada yemiş, saat on beşe doğru da beraberindekilerle Adapazarı’na hareket etmiştir… Cumhurbaşkanı, yakında kurulacak ‘Sakarya’ vilayetini müjdelemiştir…”

 

Söz konusu 3. kağıt fabrikasının temelinin atılışından dokuz yıl önce, Mehmet Ali Kağıtçı’nın 1941 yılında oluklu makinesi için hazırladığı teknik şartnamede, makinenin çalışma genişliğinin 2200 mm olması, üretilecek ondüle yüksekliğinin ise 6 mm (en az 4,8 mm) olması talep edilmiştir. Ayrıca, oluklu makinesinin 24 saatte 10 ton üretim yapacağı ve yapıştırma amacıyla cam suyunun kullanılacağı da belirtilmiştir. 1 Eylül 1950 tarihinde temeli atılan ve 21 Nisan 1954 tarihinde hizmete açılan 3. kağıt fabrikasının bünyesinde devreye giren, ülkemizin ilk oluklu mukavva tesisi için belirlenen hedef “…piyasaya sürülecek oluklu mukavva kutularla, tahta sandık sarfiyatını azaltmak, bu suretle de memleket ormanlarını korumak ve dinlendirmek gayesi güdülmüştür…” şeklinde açıklanmıştır.

 

Ülkemizin ilk oluklu mukavva tesisinin faaliyete girişini takip eden yıllarda, yukarı yönlü bir üretim trendi gerçekleşmiş olup, kutu ve safiha şeklinde, 1955 yılında 1335 ton, 1956 yılında 2960 ton ve 1957 yılında da 4075 ton üretim yapılmıştır. Oluklu mukavvanın ilk kez yurt içinde üretilerek, ambalaj piyasasında kolay ulaşılabilen, ekonomik bir seçenek olarak ilgi görmesi sonucu, bu yöndeki artan talepleri karşılamak amacıyla özel sektörde de çeşitli arayışlar başlamıştır. O dönemde, Eminönü, Rızapaşa yokuşunda faaliyet gösteren Dako firması Seka ile irtibata geçip, oluklu mukavva tedarik ederek, müşterilerine hizmet vermeye başlamıştır. Ardından, oluklu mukavva üretimine de girmeye karar veren Dako, 113 cm çalışma genişliğine sahip olan, üzerinde B-dalga ay kılavuzlu ondüle valsleri bulunan ve yaklaşık 100 ton/ay üretim yapan yerli bir oluklu makinesini, Norm Makine firmasına imal ettirip, Piyalepaşa-Hacı Hüsrev semtinde kurulmuş fabrikasına monte ederek, ülkemizin oluklu mukavva sanayindeki ilk özel sektör faaliyetini 1960 yılında hayata geçirmiştir. Daha sonra, oluklu mukavva sanayindeki özel sektör temsilcileri olarak Dako’yu, Kesetab, Mızraklı ve Omsa gibi firmalar takip etmiş, 1966’da Bomsaş ve 1968’de de Olmuk Mukavva Sanayi sektörde faaliyete başlamıştır.

 

Türkiye oluklu mukavva sektöründe, Seka ile başlayan ilk yerli oluklu mukavva üretiminden yaklaşık çeyrek asır sonra, 1980 yılı itibariyle, 100K ton seviyesi aşılıp, 104.189 ton üretim gerçekleştirilmiş, kişi başına oluklu mukavva tüketimi de 2,3 Kg’a ulaşmıştır. Takip eden on yılda, oluklu mukavva üretimi yaklaşık 3 kat, kişi başına oluklu mukavva tüketimi ise yaklaşık 2,5 kat artış göstermiştir. Seka’nın 1954 yılında faaliyete geçen 25.000 t/y kapasiteli oluklu mukavva fabrikasında, kapasitesinin düşük oluşu, maliyetlerin yüksek kalışı ve özel sektörle rekabet edilememesi gibi nedenlerle, 17 Mayıs 1993 tarihinde üretim durdurulmuştur.

Öte yandan, sektördeki hızlı gelişimin sonucu olarak, son otuz yıla bakıldığında, birçok performans göstergesindeki yüksek artışlar dikkat çekicidir. 1991 yılında 318K tona yaklaşan oluklu mukavva üretimi, 2021 yılında yaklaşık dokuz kat artarak, 2.822K tonu geçmiştir. Aynı şekilde, 1991’de 71 olan oluklu hattı sayısı, 2021’de %69 artışla 120’ye, kapasite kullanımı da %58,9’dan %78,4’e yükselmiştir. Söz konusu otuz yıllık dönemde, kişi başına oluklu mukavva tüketiminde gerçekleşen %450 oranındaki artış, 1991 yılındaki miktarın, 5,6 Kg gibi hayli düşük olmasından kaynaklanmaktadır. Bu kadar güçlü artışa rağmen, gelinen seviye itibariyle, hala alınacak yolun olduğu görülmektedir. (Grafik.1)

 

Oluklu mukavvanın, Türkiye’de yetmiş yıl önce, tahta sandık tüketimini azaltma hedefiyle başlayan yolculuğu, bugün aynı heyecanla ve geri dönüştürülebilen hijyenik bir ambalaj olmanın da avantajıyla, hız kesmeden devam etmektedir.

 

2024/01

 

Kaynaklar:

“Seka Tarihi”, Seka Gn. Md.lüğü Yayınları, 1996

Seka Postası, 1956, 1957, 1958 

Seka Arşivi

Dako Arşivi

Gazete Arşivleri

OMÜD

FEFCO

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Medeniyet Hamurunun Lei Yang’dan İzmit’e Uzanan Öyküsü

 

 

MS.105

Çin’in güneydoğusunda, Lei nehrinin kıyısında yer alan Lei Yang şehri, o sabah sıradan günlerinden birisine başlarken, büyük bir buluşa tanıklık edeceğini henüz bilmemektedir. İnsanlar, günlük koşuşturmalarına başlamış, evlerde pişen Xinshi pirinç eriştesinin kokusu yavaş yavaş sokaklara yayılırken, nehir kenarındaki kayıklarında ağlarını kontrol eden balıkçılar, el arabalarıyla yük taşıyan hamallar, âdeta günün getireceklerini önceden haber vermektedirler. Ts’ai Lun için o gün farklı bir anlam taşımaktadır. Han hanedanının bu sadık memuru, uzun yıllar süren uğraşılarından sonra, ağaç kabuklarını kaynatıp, bir havanda döverek elde ettiği hamuru, bambudan yapılmış ince elekten süzüp, oluşan levha şeklindeki elyafları kurutarak ilk kağıdı nihayet elde etmiştir. Han hanedanı, bu icattan pek memnun kalarak, Ts’ai Lun’u ödüllendirmiş ve ünvan vererek de onu onurlandırmıştır. Bu kadar önemli bir buluşa imza atan Lun için kader, hayatının geri kalan kısmında ne yazık ki yüzüne gülmemiş ve kayıtlara göre bir saray entrikası sonucu, zehir içerek yaşamına son vermiştir.

 

Kağıt üretimi, MS.150 yılında Tun Haung şehrinde, Tso Tzu-yi tarafından geliştirilip, kullanılmaya başlanmıştır. Çin’de kağıt kullanımına, ipek yolu üzerindeki Loulan’da MS.264 yılında rastlanılmıştır. Zamanla, kağıt kullanımı yaygınlaşıp, yazı malzemesi olarak, tahta, bambu ve ipeğin yerine geçmiştir. Koreli Rahip Dokyo tarafından MS.610 yılında Japonya’ya getirilip, ilk kez Kyoto’da Seibei Mochizuki tarafından üretilmiştir. MS.650 yıllarında Semerkand’da kağıt kullanımına rastlanılmaktadır. MS.751’de Abbasilerin, Talas savaşında Çinlileri mağlup etmesi sonucu esir düşen Çinli kağıt ustaları sayesinde kağıt üretimi başlamış, Semerkand, yüzlerce yıl önemli bir kağıt üretim merkezi olmuştur. MS.794 yılında Halife Harun El Reşit’in veziri önderliğinde, Bağdad’ta ilk kağıthane kurulmuştur. Kağıt, Mısır’da ilk kez 800’lü yıllarda kullanılmış olup, İran’lı gezgin Nasır-ı Hüsrev, 1035’de Kahire’yi ziyaret ettiğinde, kağıdın alışverişte paketleme için kullanıldığını görmüştür. Vidalon’da (Fransa) ilk kağıt üretimi, 1147 yılında yapılmış, ilk tokmaklı paçavra dövücü, İspanya’da Valencia yakınlarındaki Xativa şehrinde kurulan kağıthane’de 1151 yılında kullanılmıştır. Ürettiği filigranlı kağıtlarla ünlenen İtalya’daki ilk kağıthane ise, 1264 ‘de Fabriano’da kurulmuştur.

 

İstanbul’un fethinde mevcut bulunan İstanbul Kağıthanesi, II.Bayezid (1481-1512) ve III.Selim (1789-1807) dönemlerinde, kısa sürelerle yeniden işletilirse de zarar edip, kapanmak zorunda kalmıştır. II.Bayezid döneminde kurulan Bursa Kağıthanesi, 1519’da kapanmış olup, ilk Türk matbaacısı İbrahim Müteferrika tarafından 1744’de kurulan Yalakâbâd (Yalova) Kağıthanesi de 16 yıl sonra kapanmıştır. (Şekil.1: Yalova Kağıthanesi’nin Filigranı) Hünkâr İskelesi (Beykoz) Kağıthanesi, 1805’de kurulmuş, ancak yeterli hammadde bulunamaması ve dış rekabet yüzünden 1832’de kapanmıştır. (Şekil.2: Hünkâr İskelesi Kağıthanesi’nin Filigranı) İzmir Kağıt Fabrikası, 1846’da makine ile üretim yapmak üzere kurulmuş, ancak teknolojisinin eskimesi ve Avrupa rekabeti karşısında 1864’de kapanmak zorunda kalmıştır. Modern makinelerle üretim yapmak üzere kurulan Beykoz Hamidiye Kağıt Fabrikası ise, donanımını sağlayan firmaya ödeme yapamayınca, bu firmaya devredilmiş ve 1893’de yalnızca 6 ay çalışmıştır.

Türkiye’de 1930’lu yılların başında, sanayi teşviklerinden faydalanan işletmelerden 41 tanesinin, kağıt ve karton sanayi kapsamına girmekte olduğu görülmektedir. O dönemde, bunlardan 25’i İstanbul’da, 8’i İzmir’de, 3’er tanesi Ankara ve Samsun’da, birer tanesi de Balıkesir ve Konya’da bulunmaktadır. Ancak, sözkonusu 41 kuruluş içinde “fabrika” özelliği taşıyan tek işletme, İstanbul/Balat’ta yer alan ve günde 10 ton üretim kapasitesi bulunan “Balat Millboard Works” isimli bir mukavva fabrikasıdır. Türkiye’de selüloz ve kağıt sanayinin kurulması konusunda, Mehmet Ali Kağıtçı’nın (1899-1982) çalışmaları belirleyici olmuştur. Birinci Sanayi Planı’nda, deri, pamuklular, yünlüler ve makinelerin yanı sıra kağıtçılık da ilk kez devlet tarafından ele alınmıştır. Sonuçta, Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün imzasıyla yayınlanan 10 Temmuz 1934 tarihli Kararname ile Sümerbank’a, kağıt fabrikaları tesis ve işletilmesi için yirmi beş sene süreyle imtiyaz verilmesi kabul edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, 18 Nisan 1936 günü ilk yerli kağıt makineden çıkmış ve büyük sevinçle karşılanmıştır. (Şekil.3: İzmit’teki Sümerbank Kağıt ve Karton Fabrikası’nın logosu). Ulus gazetesinin, ilk defa Sümerbank’da üretilmiş yerli gazete kağıdına basılan 19 Mayıs 1936 tarihli bayram eki, gazetenin başyazarı Falih Rıfkı Atay tarafından, Ankara’da Atatürk’e sunulmuş, kağıdı dikkatlice inceleyen ve çok beğenen Atatürk “medeniyet hamuru” ifadesini kullanmıştır.

Birinci Kağıt Fabrikası’nın resmi açılışının yapıldığı gün, İkinci Kağıt Fabrikası’nın da temelleri atılmış ve 1944 yılında resmi açılışla devreye girmiştir. Kağıt ve karton ihtiyacının neredeyse tamamının ithalat yoluyla karşılandığı yıllardan sonra yerli kağıdın üretimiyle, ithalatın payı düşmeye başlamış, öte yandan kişi başına kağıt-karton tüketimi de Cumhuriyet’in ilanından itibaren artış trendi göstermiştir. (Şekil.4: Kişi Başına Kağıt-Karton Tüketimi [sarı sütunlar sol eksende, kırmızı sütunlar sağ eksende gösterilmiştir]). 1923 yılında kişi başı kağıt-karton tüketimi yakl. 700 gram iken, 1962 yılına gelindiğinde 4,3 Kg’a ulaşılmış olup, 2022 yılında ise 84,2 Kg olarak gerçekleşmiştir.

 

21 Mayıs 1955 gün ve 9011 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 6560 sayılı kanunda “… “Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları İşletmesi” adı ile bir teşekkül kurulmuştur… Bu kanunda, Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları İşletmesi “Seka” remziyle ifade olunmuştur… Seka, İşletmeler Vekaleti’ne bağlı olup, merkezi İzmit’tedir…” ifadeleriyle Seka’nın kuruluşu tarif edilmiştir.

Kağıdın, Atatürk’ün ifadesiyle medeniyet hamurunun, MS.105’de Lei Yang’da başlayan öyküsü, yaklaşık on sekiz asır sonra, İzmit’te Seka çatısı altında yankılanmaya devam etmiştir.

 

2023/12

 

Kaynaklar:

“Seka Tarihi”, Seka Gn. Md.lüğü Yayınları, 1996

“Dünya Tarihine Yön Veren En Etkin 100”, M.Hart, Neden Kitap, 2008

Seka Postası, 1956, 1957, 1958 

“Hatırladıklarım ve Düşündüklerim”, Mehmed Ali Kağıtçı, 1966

Seka Arşivi

SKSV

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kalite Maliyeti

 

 

 

“Kalite Maliyeti, tüketici istek ve beklentilerini tam olarak karşılamak amacıyla sarf edilen çabaların parasal ifadesidir.”

Joseph M. Juran¹, kalite maliyetini, en geniş çerçevesiyle böyle tanımlamaktadır. Juran’a göre, düşük kalitenin / kalitesizliğin maliyeti kavramı ise, “kalite sorunları olmasaydı ortadan kalkacak olan tüm maliyetlerin toplamı” şeklindedir.⁴

 

Kalite maliyeti, farklı kaynaklarda, değişik alt başlıklarla detaylandırılsa da, ayrıntıları aşağıda verilen, sabit kalite maliyeti ve değişken kalite maliyeti olmak üzere iki başlık altında irdelenebilir. Sabit kalite maliyeti, personel, hammadde testleri, laboratuar, önleyici bakım, eğitim, denetim, seyahat gibi maliyetleri kapsamaktadır. Değişken kalite maliyeti ise, fire, üretim, müşteri ve teslim olmak üzere dört alt başlıkta toplanabilir. Bazı kaynaklarda, fire ve üretim “firma içi hata maliyeti”, müşteri ve teslim “firma dışı hata maliyeti” olarak da adlandırılmaktadır.

 

Fire kaynaklı değişken kalite maliyetini, toplam fire, önlenebilir fire ve önlenemez firenin maliyetleri oluşturmaktadır. (Bkz.: “Koli Üretiminde Fire Analizi”)

Üretim kaynaklı değişken kalite maliyeti ise, makine duruşları, siparişin bölünmesi nedeniyle tekrar yapılan ayarlar, makine tamirleri ve kalite testlerini geçemeyip reddedilenlerin maliyetlerinden meydana gelmektedir.

Müşteri kaynaklı değişken kalite maliyeti, iadenin maliyetidir. Bir başka deyişle, iade edilen malın düzeltilmesi, iade malın yeniden üretimi, iade malın düzeltilerek ileride tekrar müşteriye sevk edilmek amacıyla stoklara girişi, iade mal için müşteri kredi notu gibi maliyetler, müşteri kaynaklı değişken kalite maliyeti olarak değerlendirilebilir.

Teslim kaynaklı değişken kalite maliyeti, terminini, yani teslim edilmesi planlanmış ve müşteriye bildirilmiş olan tarihi, aşmış teslimlerde oluşan ticari etkinin maliyetidir. Burada, gecikmiş teslimin neden olacağı gecikmiş tahsilatın nakdi etkisinin maliyeti de düşünülebilir.

 

Kaliteli ambalaj üretiminin getirilerini doğrudan kazanç olarak bilanço kalemlerinin içerisinde görmek mümkündür. Crosby şemasında da özetlendiği üzere, kalitenin artışı sayesinde, (i) firmanın imajı artar ve bu da fiyat rekabetini azaltıcı yönde etki eder. Keza, satışların artması ve üretim maliyetinin azalması da tetiklenmiş olur. Tüm bunlar, şirket karlılığının artışına yardımcı olacaktır. Ayrıca, (ii) yeniden işleme ve fire maliyeti düşer, (iii) kontrol ve test maliyetleri ile birlikte (iv) hizmet maliyeti de azalır. Bu sayede, verimlilik artacağından dolayı şirket karlılığına pozitif bir katkı sağlanmış olacaktır. Öte yandan, kalitenin artışıyla birlikte, (v) stoklar azalacağından, (vi) süreç zamanı kısalacağından ve (vii) müşteri alacaklarında belirli bir azalış mümkün olacağından ötürü, net işletme sermayesine de olumlu katkı verilmiş olacaktır.

 

Philip Crosby³, “Kalite ücretsizdir, ancak üzerinde anlaşmaya varılan bir ölçme sistemi yoksa, hiç kimse bunu bilemeyecektir.” der. Bir başka deyişle, ölçemediğiniz şeyde farkı göremezsiniz. Herkesin üzerinde mutabık kaldığı belirli bir ölçme metoduyla, iyileştirmelerin sağladığı getiriler hesaplanıp, bu amaç için yapılmış harcamalarla karşılaştırılırsa, kalitenin bedelsiz olduğu fark edilecektir.

 

Buradaki önemli noktalardan birisi de, kalite ile mükemmeliyetçiliğin karıştırılmamasıdır. Sanatta olduğu gibi bazı sanayi kollarında da mükemmellik, ihtiyaçlarla örtüşebilir. Örn.: ilaç sektörü, nükleer enerji, havacılık sektörü gibi alanlar, insan güvenliğine yönelik tehlikeleri en aza indirgemek için belirli bir mükemmellik arayışı gerektirir. Ancak, aksi durumlarda, kullanım amacına uygun herhangi bir katkı yaratmadan malzeme ve enerji tüketmek, çok anlamlı olmayacaktır. Joseph M. Juran², bunu “savurgan bir faaliyet” olarak tanımlamakta olup, değer katmaksızın maliyet oluşturacağını belirtmektedir.

 

2023/11

 

1) Juran, J. M., “Juran’s Quality Control Handbook”, New York, McGraw Hill (1951)

2) Joseph M. Juran, A. Blanton Godfrey, “JURAN’S QUALITY HANDBOOK”, McGraw-Hill Professional, (1998)

3) Philip Crosby,  “Quality Is Free – The Art of Making Quality Certain”, McGraw-Hill Book Company, (1979)

4) Victor E. Sower, Ross Quarles, Eric Broussard, “Cost of quality usage and its relationship to quality system maturity”, Sam Houston State University, USA.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Makinesi: Bir Kolinin Doğum Yeri

 

 

Enerji ve madenler dışındaki tüm sektörlerin ürünlerini koruyan, taşıyan ve tanıtan oluklu mukavva kutu, ya da koli, pek çok farklı amaçla kullanılabilmektedir. “Oluklu Mukavva Kutunun Telaşlı Yolculuğu” adlı makalede, oluklu mukavvanın üretim sürecine genel hatlarıyla değinilmiş, “Koli Üretiminde Konfeksiyon Süreci” adlı makale serisinde de oluklu mukavva üretim tesislerinin konfeksiyon bölümlerine odaklanılmıştı. Bu makalede ise, oluklu mukavva üretim tesislerinin adeta bel kemiğini oluşturan oluklu makinesi, teknik detaylara girilmeden, ana hatlarıyla incelenecek ve böylece, oluklu mukavva tedarik zincirinin bir halkasını oluşturan nihai kullanıcılar için koli üretim sürecinin tüm aşamaları gözden geçirilmiş olacaktır.

 

Oluklu makinelerinde, kağıdı besleyen ünite (Mill Roll Stand) Bobin Arabası’dır. Belirli ebat, cins ve gramaja sahip kağıt bobini, bu üniteye takılarak süreç başlatılır. Daha sonra, (Splicer) Otomatik Kağıt Ekleyici’den geçen kağıt, (Preheater) Ön Isıtıcı’da belirli bir sıcaklığa kadar ısıtılır. Otomatik Kağıt Ekleyici sayesinde, kağıt bobininin bitmesine yakın, bir başka yeni kağıt bobini devreye alınarak, üretimin durmaksızın devam etmesi sağlanır.

Ön Isıtıcı’dan çıkan kağıt, ondüleyi meydana getiren (Single Facer) Ondüle Makinesi ünitesine girer ve burada istenen dalga cinsine (örn.: C, B, E, vb..) göre ayarlanmış ondüle valsleri arasından geçerek ondüle formunu alır. Ondüle Makinesi’nin diğer tarafındaki Bobin Arabası’ndan gelen kağıt ile birleşen ondüle, tek yüzlü olarak üniteyi terk eder ve take-up konveyör yardımıyla, oluklu makinesi köprüsünün üst katına sevk edilir. [1]

Çift dalga (Dopel, Double wall) üretiminde, yukarıda anlatılan işlemlerin aynısı, bir başka Mill Roll Stand – Splicer – Preheater – Single Facer üniteler grubuyla tekrar edilerek, üretilen diğer tek yüzlü de yine köprünün üst katına yönlendirilir. Böylece, iki farklı dalga cinsine sahip tek yüzlüler, köprü üzerinde hareketli bantlarla birbirlerinden ayrı şekilde yol alarak, (Triple Preheater) Üçlü Ön Isıtıcı’ya ulaşırlar. Üçlü Ön Isıtıcı’ya giren 1.tek yüzlü, 2.tek yüzlü ve liner kağıdı, buradaki belirli bir sıcaklığa sahip silindirlerin üzerine sarıldıktan sonra (Glue Unit) Tutkal Ünitesi’ne girerler ve birbirleriyle yapışırlar. [2]

 

 

Yapışmanın iyi ve güçlü olması için (Double Backer / Double Facer) Alt Yapıştırma / Kurutma ünitesine gelen safiha, burada yapışma süreci pekişip, tamamlanarak (Rotary Shear) Ara Makas ünitesine ulaşır. Sipariş değişimi söz konusu olduğunda, iki farklı sipariş arasında devreye giren Ara Makas, kesim yaparak, iki farklı kalitenin birbiriyle karışmadan üretilmesine olanak sağlar. Ayrıca, safihanın kullanılamayacak durumdaki bölümlerinin fire olarak kesilip ayrılması da bu ünitede gerçekleşir. [3]

Ara Makas ünitesinden geçen safiha, kesim ve rilleme için (Slitter Scorer) En Kesim ve Rilleme ünitesine gelir. Genellikle, iki bağımsız kesme ve rilleme istasyonu bulunan En Kesim ve Rilleme ünitesinde, sipariş edilen kutunun ölçülerine göre makine akış yönünde kesilen ve ril bıçaklarıyla iz yerleri oluşturulan safihanın bundan sonraki durağı, (Cut-off) Boy Makası’dır. Siparişin ölçüsüne göre, bu kez makine akış yönüne dik açıda kesilen safiha, bu üniteden çıktıktan sonra (Stacker) İstifleyici ünitesinin alt veya üst istasyonuna yönlendirilerek, burada istiflenir. [4]

 

Üretilen safiha, istiflenmiş olarak, istifleme ünitesinden forklift veya konveyörler yardımıyla alınarak, oluklu makinesindeki yolculuğunu bu noktada tamamlamış olur. Bundan sonra başlayacak olan konfeksiyon sürecinde, nihai şekli verilen ve üzerine yazı ve/veya resim basılan oluklu mukavva kutular, müşteriye sevk edilmeye hazır hale gelecektir. (Bkz.: Koli Üretiminde Konfeksiyon Süreci)

 

2023/08

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye Atık Kağıt İthalatının 2022 Görünümü

 

 

Cepi’nin (Confederation of European Paper Industries), 2022 yılına ait ön raporu incelendiğinde, üye ülkelerdeki* kağıt-karton ve selüloz üretimlerinde, 2021 yılına göre düşüş meydana geldiği görülmektedir. 2022 yılında Cepi’ye üye ülkelerin toplam kağıt-karton üretimi, bir önceki yıla göre %5,9 azalarak 84,8 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan, Kanada, Japonya, ABD ve Güney Kore gibi büyük üretici pozisyonunda bulunan ülkelerde de, %0,5 ile %3,5 arasında değişen oranlarda üretim düşüşü yaşanmıştır. 2022’de, Cepi’ye üye ülkelerdeki toplam selüloz üretimi, bir önceki yıla göre %3,7 düşerek, yaklaşık 35,9 milyon ton olmuştur. Söz konusu düşüşün temel sebepleri arasında en büyük payı, yüksek enerji maliyetleri almaktadır.

Cepi’ye üye ülkelerdeki şirketler tarafından, geri dönüştürülmesi amacıyla kullanılan atık kağıt, 2021’e göre %6,4 düşerken, Asya’daki pandemi kaynaklı kapanmanın uzaması nedeniyle, atık kağıt ihracatı da yaklaşık %10 civarında düşüş kaydetmiştir.

 

Buna karşılık, geçen yıl ülkemizdeki kağıt-karton üretimi %3,8 oranında artış göstererek, 5 milyon 322 bin ton olarak gerçekleşmiş olup, tüketim de 2021 yılına göre %4,7 büyüyerek, 7,18 milyon tona ulaşmıştır. Söz konusu üretim artışında ilk üç sırayı, temizlik kağıtları, kartonlar ve sargılık kağıtlar almıştır.

Türkiye ‘de hammadde olarak kullanılmak üzere, atık kağıdın, 2018 yılında yaklaşık %19‘luk kısmı, 2019‘da yaklaşık %28‘lik kısmı, 2020‘de yaklaşık %33’lük kısmı, 2021‘de de yaklaşık %24‘lük kısmı ithal edilmiştir. 2022’de ise 1 milyon 345 bin ton atık kağıt ithal edilmiş olup, bu da toplamın yaklaşık %27’sine karşılık gelmektedir.

 

 

İngiltere, 2020’de ve 2021’de olduğu gibi 2022 yılında da, atık kağıt ithalatı yapılan ülkeler listesindeki lider pozisyonunu korumuş olup, 2020’de toplamın miktarın %29‘unu temsil ederken, 2021’de oranını %38’e çıkarmış olup, 2022 yılında da %28’lik payla, liderliğini muhafaza etmiştir. 4707.90 istatistik pozisyonunda tarif edilen “Diğerleri (ayıklanmamış döküntü, kırpıntı ve hurdalar dahil)” başlığı altında  yapılan atık kağıt ithalatının yarısından fazlası İngiltere’den gerçekleştirilmiştir. 2021 yılında %19‘u biraz aşan oranıyla, atık kağıt ithalat edilen ülkeler arasında ikinci sırada yer alan Irak, 2022 yılında büyük bir sıçramayla payını %25’in üzerine taşımış ve ikincilikteki yerinin değişmesine fırsat vermemiştir. Irak’ı bu noktaya taşıyan temel unsur, 4707.10  istatistik pozisyonunda tarif edilen “Beyazlatılmamış kraft kağıdı veya karton ya da oluklu kağıt veya kartondan olanlar” başlığı altında yapılan ithalatın, yaklaşık yarısının Irak’tan gerçekleştirilmiş olmasıdır. Hollanda, 2020’de yaklaşık %12 olan payını, 2021’de %9,5’a, 2022 yılında da yaklaşık %8’e düşürmesine rağmen, üçüncülüğünü korumaya devam etmiştir.

 

2023/04

 

*Cepi üye ülkeler: Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İtalya, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya.

 

Kaynaklar: TÜİK, SKSV, CEPI

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Mukavvanın Karnesinden Birkaç Not

 

 

Avrupa Oluklu Mukavva Üreticileri Federasyonu’nun (FEFCO) (The European Federation of Corrugated Board Manufacturers) istatistikleri incelendiğinde, üye ülkelerdeki oluklu mukavva satışlarının, 2020 ve 2021 yılları arasındaki değişimi görülmektedir. Ülkemizin rakamlarına bakarken, kıyas yapmak amacıyla, toplam satış rakamları nispeten bize yakın olan İspanya ve Polonya’nın rakamlarına da aynı anda göz atmak yararlı olabilir.

Sadece üye şirketlerin satış verileri dikkate alınarak yapılan hesaplamada, m² cinsinden 2020 ve 2021 yılları kıyaslandığında, ülkemizdeki -%0,32, Polonya’daki +%9,51 ve İspanya’daki +%10,28 değişime karşın, üye olmayan şirketlerin verileri de hesaba katıldığında, 2020 ve 2021 yılları arasındaki değişimin, ülkemizde +%7,19, Polonya’da +%9 ve İspanya’da +%10,27 olarak gerçekleştiği görülmektedir.

Benzer şekilde, oluklu mukavva satışlarının 2020 ve 2021 yılları arasındaki değişimine bu kez ton bazında bakılırsa, yalnızca üye şirketlerin satışları dikkate alınarak yapılan hesaplamada, ülkemizde -%1,67, Polonya’da +%9,16 ve İspanya’daki +%8,64 değişime karşın, üye olmayan şirketlerin verileri de hesaplandığında, ülkemizde +%5,78, Polonya’da +%8,64 ve İspanya’da da +%8,64 oranında artış olduğu ortaya çıkmaktadır.

 

“Kraft” kelimesi, İsveççe, Norveççe, Almanca gibi Cermen dillerinde “kuvvet”, “güç” anlamına gelmektedir. “kuvvetli kağıt” anlamına gelen kraftliner, 1884’de Alman kimyacı Carl F.Dahl ‘ın, soda selülozu prosesinde, soda külü yerine sodyum sülfat kullanmasıyla elde edilen çok daha mukavemetli selülozun, kraft selülozu olarak adlandırılmasıyla, terminolojiye girmiştir.

Avrupa Oluklu Mukavva Üreticileri Federasyonu’nun (FEFCO) verileri, kraftliner kağıdının tüketimi açısından incelendiğinde, toplam hammadde tüketimi içindeki esmer kraftliner kağıdının yüzdesel oranı, 2020’de ülkemizde %14,8 iken, 2021’de %9 olarak gerçekleşmiş olup, aynı oran, 2020’de İspanya’da %14,1 ve Polonya’da %9 iken, 2021’de ise sırasıyla %13,6 ve %8,3 olmuştur. Avrupa’daki tüm FEFCO üyelerinin ağırlıklı ortalaması ise, 2020’de %13,1 ve 2021’de de %12,4 olarak hesaplanmaktadır.

2022 yılında, oluklu mukavva sektörümüzde, 206K tona yaklaşan miktarda esmer kraftliner kağıdı ithalatı gerçekleştirilmiştir. Bu miktar, 2021 yılından yaklaşık +%16 daha yüksek olup, 2020 yılı rakamlarına oldukça yakındır. 2022 yılında ülkemizde gerçekleştirilen esmer kraftliner kağıdı ithalatının yapıldığı ülkelerin başında, yakl.% 36 pay (t) ile ABD gelmekte olup, onu yakl.% 24 pay (t) ile Polonya ve yakl.% 19 pay (t) ile Rusya izlemektedir. Bunun yanı sıra, 2022’de yaklaşık olarak 46K ton beyaz kraftliner kağıdı ithal edilmiştir. Bu miktar, 2021 yılına göre yaklaşık -%15 azalışı göstermekte olup, en fazla ithalat, % 58 (t) ile İsveç’den yapılmıştır. Yarı kimyasal fluting kağıdı söz konusu olduğunda ise, 2022’de ithalatı yapılan miktar 65K ton’a yaklaşmıştır. 2021 yılı ile hemen hemen aynı seviyeyi işaret eden bu miktarın ithal edildiği ülkeler arasında birinici sırayı, % 29 (t) ile Finlandiya ve % 29 (t) ile Polonya paylaşmaktadır.

Türkiye oluklu mukavva sektörünün 2021 ve 2022 yıllarına ait istatistikler yayınlandığında, daha kapsamlı değerlendirme imkanı olacaktır.

 

2023/02

 

Kaynaklar: TÜİK, FEFCO, Britannica.com

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Koli Üretiminde Konfeksiyon Süreci:

2.Gelen Günler

 

 

Oluklu mukavva tesislerinin konfeksiyon bölümünde yer alan kutu makinelerinin özellikleri, zaman içinde farklılıklar göstermiştir. Söz konusu makinelere, yakın geçmiş, günümüz ve yakın gelecek olmak üzere üç farklı perspektiften bakılırsa, sektördeki eğilimi daha iyi gözlemlemek mümkündür. Birinci bölümde, yakın geçmişe ve günümüze odaklanılarak söz konusu eğilimler incelenmiş olup, bu bölümde ise yakın gelecek üzerinde durulacaktır.

 

Birinci bölümde açıklanan makine kombinasyonlarındaki dikkat çekmeye başlayan bazı değişimler, yakın gelecekteki eğilimler için de ipucu vermektedir. Tüketici alışkanlıklarının çok sık değiştiği günümüzde, market raflarındaki atıştırmalıklar örnek alındığında, her geçen gün, aynı ürünün farklı lezzetlerini içeren değişik versiyonları piyasaya sunulurken, ambalajlarının da çeşitlendiği dikkat çekmektedir. Bu da, farklı özellikteki ürünler için, farklı baskı ve/veya kesim gerektiren daha az sayıda koliye ihtiyaç duyulması ve bu kolilerin çok daha kısa sürede hazır hale getirilmesi zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Bir başka deyişle, siparişlerin uzunluğu, yakın geçmişe göre, önemli oranda kısalmaya ve buna karşılık çeşitlilik de kayda değer oranda artmaya devam etmektedir. Dolayısıyla, baskı işlemi için, klişe ürettirip makineye monte ederek uzun süre çalışmak yerine, dijital baskı yapmak veya kesim işlemi için, kalıp ürettirip makinaya monte ederek uzun süre çalışmak yerine, laser kesim yapmak, belirli siparişlerde daha az maliyetli olmaya başlamıştır. Kısa siparişlere çok uygun olan laser kesim makineleri, herhangi bir kalıba ihtiyaç duymadan, yeni tasarımların süratle ve hassas bir şekilde kesilip müşteriye ulaşmasında avantaj sağlamaktadır. Benzer şekilde, dijital baskı makineleri de son dakika değişiklik taleplerini, kolay ve hızlı biçimde yerine getirmekte olup, klişe ile ilgili üretim, stoklama vb. maliyetlerini de düşürmektedir. Ayrıca, pek çok sektörde öne çıkmaya başlayan, müşteri isteğine göre kişiselleştirilmiş ürün talebine de laser kesim ve/veya dijital baskı ile rahatça cevap verebilme imkanı vardır. Öte yandan, yüksek kalitede hassas baskı yapabilen yeni jenerasyon flekso baskı makineleri, sekiz renk ünitesine kadar kullanım imkanıyla, ofset baskı kalitesiyle boy ölçüşen sonuçlar verebilmektedirler. Görselleri, fotoğraf kalitesinde basabilen bu tip makinelerin, sıradan bir ambalajı âdeta bir sanata dönüştürmesi sayesinde, ambalajıyla rafta sergilenen ürünlerin, çok daha kolayca göze çarptığı aşikârdır. Dolayısıyla, yüksek kaliteli baskı makineleri her geçen gün, konfeksiyon bölümlerinde daha fazla yer bulmaya devam edecektir. Ayrıca, düşük mürekkep ve su tüketimleri sayesinde, çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sağlamaktadırlar.

 

Yarı mamulü, bitmiş ürün haline dönüştüren konfeksiyon bölümü makine parkının, tüketici alışkanlıklarındaki hızlı değişimlere cevap verebilecek özellikte koliler üretebilmesi için, belirli aralıklarla modernize edilmeleri önemlidir. Yapay zeka, nesnelerin interneti, karanlık fabrikalar, öğrenen makineler gibi kavramlarla ifade edilen Endüstri 4.0 çağına hızla uyum sağlama sürecinde, konfeksiyon bölümlerinde de yapılacak işler mevcuttur. Konfeksiyon makinelerinin önünde ve arkasında yer alan otomatik konveyörler, transfer arabaları, makinelerin çıkışlarında kolileri palet üzerine istifleyen robotlar gibi biribirleriyle iletişim halinde olan ekipmanların kullanımıyla, otomasyonun tüm imkanlarından yararlanarak, konfeksiyon üretiminde fireyi azaltmak ve verimliliği yükseltmek mümkündür. Ancak, bunun için öncelikle, konfeksiyon makineleri, oluklu çıkışından ambar girişine kadar olan ana akışa uyumlu bir yerleşim planıyla konumlandırılmalıdır. Oluklu hattı ile konfeksiyon makinelerinin aynı çatı altında bulunduğu tesislerde, genellikle, tesisin mimari yapısına bağlı olarak, U-tipi akış veya L-tipi akış uygulanmaktadır.

 

Döngüsel ekonominin 3R yaklaşımındaki “azalt” prensibine uygun olarak, büyük ambalajlardan daha küçük boyutlulara yönelim ile birlikte, ambalajda minimalizm ön plana çıkmaktadır. Yalnız yaşayan nüfusun sayısındaki artış da bu eğilimi desteklemektedir. Ambalaj ve ambalaj atıkları ile ilgili AB mevzuatının önerilen revizyonlarından birisi de, atık ambalaj miktarını azaltmak ve gereksiz ambalajları kısıtlamaktır. Sonuç olarak, geçen günler, konfeksiyon makinelerinin tek ayar ile ürettiği çok uzun siparişleri azaltırken, gelen günler, hızla üretilip teslim edilen, kısa siparişleri arttırmaya başlamıştır.

 

2023/01

 

Kaynaklar: Design and Production of Corrugated Packaging and Displays, A.Howard Bessen, Jelmar Publishing,1990,  European Commission, thimm.com, efi.com, highcon.net, karlknauer.com

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Koli Üretiminde Konfeksiyon Süreci:

1.Geçen Günler

 

 

Müşterilerin talep ettiği farklı tasarımlardaki kolilerin üretilmesi için oluklu mukavva safihaya, kesim ve baskı gibi belirli işlemlerin uygulanması gerekir. Bunun için ihtiyaç duyulan makinelerin bir arada bulunduğu alan, oluklu mukavva üretim tesislerinin konfeksiyon bölümünü oluşturur. Yeni satın alınan bir ürünün ambalajının açılması, kutu içindeki ana ürün ile (varsa) aksamlarının incelenmesi ve tüm bu eylemin baştan sona kaydedilip, sosyal medyada paylaşılması, “unboxing videos” ya da “kutu açma videosu” adıyla, yaklaşık son on yıldır internette oldukça ilgi gören bir trende dönüşmüştür. Kimi izleyen meraktan, kimi izleyen de almaya niyetli olduğu ürünün, nasıl gönderildiğini görmek için bu videoları seyretmektedir. Uzmanlar, bu deneyimin, çoğumuzu çocukluğumuza götürüp, hediye paketi açma duygusunu yeniden yaşattığını söylemektedirler. Bu videolarda başrolü oynayan ambalajın çok büyük çoğunluğu, oluklu mukavva kutu veya diğer adıyla kolidir. İçindeki ürüne uygun olarak çok hassas kesilmiş ve genellikle üzerine çok renkli baskılar yapılarak albenisi arttırılmış bu koliler, konfeksiyon bölümünde hayat bulmaktadırlar. Konfeksiyon bölümünde yer alan kutu makinelerinin özellikleri, zaman içinde farklılıklar göstermiştir. Söz konusu makinelere, yakın geçmiş, günümüz ve yakın gelecek olmak üzere üç farklı perspektiften bakılırsa, sektördeki eğilimi daha iyi gözlemlemek mümkündür.

 

Printer-slotter‘lar, yakın geçmişte, oluklu mukavva tesislerinin pek çoğunun konfeksiyon bölümünde, oluklu makinesinden sonra en kritik rol oynayan, temel kutu üretim makinesi olarak yer almışlardır. Ancak, teknolojinin gelişimiyle birlikte, farklı özelliklerle donatılmışlar ve belirli kutu tiplerinin üretiminde tercih edilmişlerdir. Büyük çoğunluğu, flekso mürekkep kullanabilmek için sonradan dönüşüm geçirmiş olmasına rağmen, bu makineler orijinal olarak, yağ bazlı tipo mürekkepler ile çalışacak şekilde üretilmişlerdir. Esas itibariyle, baskı ve slotter ünitelerinden oluşan bu makinelerde, safiha besleme işlemi de uzun yıllar el ile yapılmıştır.

 

Günümüzde,  konfeksiyon bölümlerinde, farklı yeteneklere sahip birkaç makineden oluşan bir kombinasyona çok daha sık rastlanmaktadır. In-line makineler ve kalıplı kesim makinelerinden oluşan bu kombinasyon, konfeksiyon bölümünün ana yapısını oluşturmaktadır. Yaklaşık 1960 yılına kadar, katlama ve yapıştırma işleminin aynı makinede yapılamamasının nedeni, katlama işlemi sırasında yağ bazlı tipo mürekkebin bulaşma sorunuydu. Bu durum, hızlı kuruyan flekso mürekkeple mümkün hale gelmiştir. Bu nedenle, flekso-folder-gluer tipi makinelere, printer-slotter ile otomatik folder-gluer ‘ın bir araya getirilmiş hali de denebilir. Flexo-folder-gluer, In-line veya Casemaker tipi makinelerde genel olarak sırasıyla, besleme ünitesi, üstten veya alttan baskı yapan ve safihanın vakumla transferini sağlayan baskı üniteleri, slotter ünitesi, dairesel kalıplı kesim ünitesi, katlama ünitesi ve çıkan kutuları sayan istifleme ünitesi bulunur. Standard tip (RSC:Regular Slotted Container) kutuların dışında kalan, özel şekillere sahip kutular, kalıplı kesim yapılarak elde edilirler. Kalıplı kesim makineleri ise esas olarak düz kalıplı kesim ve dairesel kalıplı kesim olarak iki gruba ayrılır. Bunun seçimi, çoğunlukla hangi tür pazara hitap edileceği ve ağırlıklı olarak üretilecek kutu çeşidi ile doğrudan ilgilidir. Düz kalıplı kesim makineleri, genellikle, kısa siparişler (az sayıda) ve çok detaylı küçük kutular için iyi bir seçim olup, dairesel kalıplı kesim makineleri ise genellikle uzun siparişler (çok sayıda) için tercih edilir ve daha yüksek kesim hassasiyetine sahiptirler.

 

Kutu makinelerinden sonra, bazı siparişlerde, 4-6 nokta yapıştırma makinesi veya yarı otomatik / otomatik dikiş makinesi de, kolinin son halini alması için nihai dokunuşu yaparlar. Ayrıca, konfeksiyon bölümünde yer alan ve bitmiş oluklu mukavva kutunun ambalajlanması sürecinde rol oynayan, paket bağlama mak., palet çemberleme mak., streç film mak. ve şirinkleme makinesini de belirtmek gerekir. Tarım sektörüne hitap eden oluklu mukavva tesislerinin konfeksiyon bölümleri, mevsimlerin de aynası gibidir. Konfeksiyon makinelerinin çıkışlarında, eğer çok renkli kiraz kutuları istifleniyorsa, ilkbaharın sonuna yaklaşıldığı, eğer rengârenk narenciye kutuları yoğun olarak üretiliyorsa,  sonbaharın geldiği anlaşılır.

 

2022/12

 

Kaynaklar: Design and Production of Corrugated Packaging and Displays, A.Howard Bessen, Jelmar Publishing,1990,  European Commission, thimm.com, efi.com, highcon.net, karlknauer.com

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Ambalaj Kağıdı Yüklü Gemiler

 

 

2020 yılı itibariyle, dünya genelindeki toplam kağıt-karton üretimi yaklaşık 401 milyon ton olup, bu miktarın yaklaşık 249 milyon tonunu, ambalaj kağıdı ve kartonu oluşturmaktadır. 2020’de Çin, 70.3 milyon ton ambalaj kağıdı ve kartonu üretimiyle ilk sıraya yerleşirken, onu 48.2 milyon ton üretimle ABD takip etmiştir.

 

2021 yılında, esmer kraftliner kağıdı ihracatında, ABD 3,2 Milyon ton ile ilk sırada yer almış olup, Avrupa Birliği 939K ton ile ikincilik basamağına yerleşmiştir. Sıralamada, Polonya 520K ton ile beşinci, Rusya ise 502K ton ile altıncı sırada yer almıştır. Yarı kimyasal fluting kağıdı ihracatında ise, Avrupa Birliği 629K ton ile listenin başında bulunurken, 150 gr/m2 ve daha ince gramajdaki beyaz kraftliner kağıdı ihracatında da 372K ton ile yine birinciliği bırakmamıştır.

 

2021 yılında, ülkemizdeki oluklu mukavva sektöründe, 500K tonu biraz aşan miktarda ambalaj kağıdının ithalatı gerçekleştirilmiştir. 2021 yılında gerçekleştirilen esmer kraftliner kağıdı ithalatına yakından bakıldığında, ithalat yapılan ülkelerin başında yakl.% 47 pay (t) ile ABD gelmekte olup, onu Rusya ve Polonya izlemektedir. Aynı dönemde gerçekleştirilen beyaz kraftliner kağıdı ithalatı dikkate alınırsa, bu kez en fazla ithalatın % 68 (t) ile İsveç’den yapılmış olduğu görülmektedir. Yarı kimyasal fluting kağıdı söz konusu olduğunda ise, listenin ilk sırasını % 25 (t) ile Finlandiya ve % 24 (t) ile Polonya paylaşmaktadır.

 

2021 yılında, oluklu mukavva sektörünün ithal ettiği ambalaj kağıdının hemen hemen tamamının, ülkemize denizyolu ile geldiği düşünülürse, yakl. 42.000 TEU kağıdın limanlarımıza indiği kabul edilebilir. Uzak coğrafyalardan getirilen bu tür kağıtlar için doğru sevkiyat yöntemini seçmek önemlidir. Kağıt, dış faktörlerden kolayca etkilenebilen bir madde olduğu için koku, nem gibi etmenlerin dışında fiziki zorlamalardan da kolayca etkilenip, hasarlanabilir. Kağıt, kullanılamaz hale geldiğinde, hasarın tazmini mümkün olsa bile, söz konusu özellikteki kağıdı anında yerine koyabilmek, ne yazık ki mümkün olmaz. İthal kağıtları ülkemize getirmek için, pek çok avantajından dolayı, genellikle deniz yolu tercih edilmektedir. Konteynerlerle sevkiyat yapıldığında, kağıt bobinler, üreticinin fabrikasında boş konteynerlere yerleştirilir ve son kullanıcının fabrikasında boşaltılarak, ambara istiflenir. Bu sayede, ellemeçle sayısı azaltılarak, kağıt hasarı oluşma potansiyeli minimize edilmiş olur.

 

Dünya ticaretinde, çok farklı sektörlerde, ithalat ve ihracat amacıyla yoğun olarak kullanılan konteynerlerin nasıl ortaya çıktığını araştırmak için 1937 yılına gitmek gerekmektedir. Nakliye şirketi sahibi bir Amerikalı olan Malcolm McLean (1913-2001), liman işçilerinin, limandaki malların paketlemesini veya boşaltmasını yapmak için saatlerce mesai harcadıklarını fark edip, bunun ciddi miktarda zaman ve maliyet kaybına yol açtığını tespit eder. Takvimler 1950 yılını gösterdiğinde, karayolu ile yük taşımacılığı için ağırlık kısıtlamaları ve vergi uygulamaları başlayınca, McLean, standart boyutlu bir konteyner römorku geliştirmeyi düşünür. 1955’de, McLean nakliye şirketini satıp, Pan-Atlantic Steamship Company adıyla bir deniz taşımacılık şirketini satın alır ve farklı konteyner tipleri tasarlayıp, testler yapmaya başlar. Kullandığı konteyner, bugünkülerin ilk örneği sayılacak, 11 metre uzunluğundadır. Pan-Atlantic Steamship Company, 1956’da Ideal X adlı bir tankeri kullanarak konteyner nakliyesi gerçekleştirir ve siparişler almaya başlar. Zira, McLean, klasik nakliyeye göre % 25 daha ucuz fiyat verebilmektedir. 1960’da Pan-Atlantic Steamship Company şirketi, Sealand Industries adını alır. 1999’da ise SeaLand, deniz nakliyesinin devlerinden Danimarkalı Maersk tarafından satın alınır.

 

Deniz aşırı sevkiyatta konteyner kullanımı, sektör odaklı bakıldığında, sadece oluklu mukavva kağıdının ithalatı ile sınırlı olmayıp, kağıt sektörünün, hammadde olarak kullanmak amacıyla yurt dışından aldığı atık kağıtların veya selülozun büyük bir kısmının ithalatında da, yurt dışına satılan oluklu mukavva kutuların veya kağıdın ihracatında da tercih edilmektedir.

 

2022/11

 

Kaynaklar: TÜİK, SKSV, container-news.com, worldbank.org, statista.com

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

İşletmenin Herkülleri

 

 

Büyük ve küçük ölçekli pek çok işletmede mevcut olan forkliftlerin özellikleri, çalıştığı sahaya, elleçlediği ürüne ve üretim sürecine bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Tüm işletmelerde olduğu gibi oluklu mukavva fabrikalarında da, bölümler arasındaki malzeme akışında kilit rol oynayan forkliftlerin sayısı, tesisin konveyörizasyon seviyesi ile ters orantılıdır. Özellikle, yarı mamul sahasında konveyör ve transfer arabalarından yararlanan tesislerde, toplam forklift sayısı, görece olarak daha azdır. Oluklu mukavva fabrikalarında, forklifte ihtiyaç duyulan başlıca üç ana faaliyet alanından söz edilebilir.

 

Tedarikçiden gelen kağıt bobinlerinin boşaltılması, bu faaliyet alanlarından birincisi olup, kamyon, TIR veya konteynerlerle oluklu mukavva tesisine getirilen kağıt bobinlerin boşaltılıp, hammadde ambarına yerleştirilmesi için forklifte ihtiyaç vardır. Gramajına ve ebadına göre her biri yaklaşık 3-3,5 ton ağırlığa sahip kağıt bobinini, hammadde ambarında üst üste iki hatta üç sıra olarak istifleyebilmek için genellikle yakl. 7 ton kapasiteli bir forklifte ihtiyaç duyulmaktadır. Oysa, TIR dorsesi üzerindeki konteynerin içine girip, kağıt bobinini dışarıya almak için 5 ton kapasiteli bir forklift rahatça iş görebilmektedir. Ancak, her iki durumda da söz konusu forkliftlere bobin ataşmanı takılması gerekir. Bu ataşmanların kağıtla temas eden tutucu yüzeylerinin, kauçukla kaplı olması, kağıdın hasar görmesini engeller. İlaveten, kağıt bobin boşaltan, istifleyen veya oluklu makinesine kağıt bobin besleyen “bobin forkliftlerinin” asansörlerinin, triplex (üç kademeli) olması da fayda sağlar.

 

İkinci faaliyet alanı olarak, işletme içindeki yarı mamul sahasında, oluklu makinesinden çıkan safihayı ilgili konfeksiyon makinesinin besleme kısmına taşımak ya da konfeksiyon makinesinden çıkan ürünü, mamul ambara taşımak için forklifte ihtiyaç duyulur. Bu alanda, genellikle 2,5-3 ton kapasiteli ve çatal ataşman takılı forkliftlerden yararlanılır. Genellikle standart veya duplex (iki kademeli) asansöre sahip bu tip forkliftlerde, aynı zamanda, side-shifting (çatal yanal kaydırma) özelliğinin de bulunması, istiflemede operatöre büyük bir esneklik getirmektedir. Bu özellikteki forkliftlerden, üçüncü faaliyet alanı olarak, ürün sevkiyatında da yoğun olarak yararlanılır. Müşteriye gönderilecek olan bitmiş ürünlerin, paletli olarak kamyon ve/veya TIR’lara yüklenmesinde ya da ihracat amacıyla konteyner yüklemede kritik görev yaparlar.

 

Oluklu mukavva tesislerinde çalışan forkliftlerin, yakıtları da farklılık gösterebilir. Özellikle, bobin ambarında çalışan 7 ton kapasiteli forkliftlerde, ağır kağıt bobinlerini üst üste 3 sıra istifleyebilmesi vb. zorlayıcı görevleri nedeniyle, dizel modeller tercih edilirken, diğer düşük kapasiteli forkliftler için LPG veya elektrikli modeller ön plana çıkmaktadır. Özellikle, aleve ve kıvılcıma karşı çok hassas bir malzeme olan kağıt ile uğraşan oluklu mukavva tesislerinde, elektrikli forkliftlerin daha fazla tercih edildiği görülmektedir. Elektrikli forkliftler, diğerlerine göre daha temiz ve güvenli bir enerjiyle çalışıyor olsalar da bazı noktaların göz ardı edilmemesi gerekir. Elektrikli forkliftlerin, daha düzgün ve pürüzsüz bir zemin üzerinde çalışmasında, aküleri açısından, yarar vardır. Ayrıca, kullanılan akülerin şarj edilebilmesi için, tesis içinde forkliftlerin çalışma alanına yakın bir şarj odasına ihtiyaç vardır. Bu odada, akü değişimleri için uygun kapasitede bir vinç sistemi bulunmalı ve oda, iyi bir havalandırma sistemi ile donatılmış olmalıdır.

 

Kullandığı yakıttan bağımsız olarak, hemen her forkliftin bazı ek özelliklere sahip olması gereklilik gösterirken, bazı özellikler ise oldukça yarar sağlar. Tüm forkliftlerin çelik kabinli olması, forklift operatörünün güvenliği açısından önemli olup, maksimum hız sınırlayıcı, emniyet kemeri gibi özellikler, hem forklifti kullanan operatörü ve hem de çevresini korumaya yönelik işlev görürler. Önceleri, forkliftlerin çoğunda bulunmayan bluespot (mavi ışık) da, bugün artık, tepe lambası veya geri ikaz sireni gibi standart bir güvenlik ekipmanı olarak ön plana çıkmaktadır.

 

İşletmelerin yükünü yaşıyan forkliftlerin, periyodik bakımlarının aksatmadan yapılması, gerekli yd. parça değişimlerinin zamanında gerçekleştirilmesi, forkliftlerin çalışma ömürlerini uzatacağı gibi, kritik bir operasyon sırasında arızalanarak, tüm işletmenin bir kriz yaşaması olasılığını da en aza indirir. Forkliftlerin, eğitim almış sertifikalı ve ehliyetli operatörler tarafından güvenli sürüş kurallarına göre kullanılması da önemlidir. İşletme içinde, forkliftin sebep olduğu iş kazası sayısını sıfırlamak, bu kurallara tavizsiz uymakla mümkündür.

 

Günümüzde, otonom forkliftlerin sahalarda görev yaptığı bilinmektedir. Çoklu vardiya, uzun siparişler ve tekrarlanabilir yollar gibi koşullarda, özellikle iyi bir seçim olabilirler. Robotik forkliftlerin bazıları, çalışma alanını haritalamak için gerekli olan navigasyon için LiDAR sensörlerini kullanır. Mevcut sınırlamalara rağmen (Örn.: dış mekanlar, pürüzlü zeminler, bina duvarları ve istiflenmiş ürünler tarafından engellenen sütunlar, 0 C’den düşük iç ortamlar ve 4 dereceden büyük rampalar), bu otonom forkliftlerin sayısının, er ya da geç, artacağını tahmin etmek zor değildir.

 

2022/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Ondüle Valslerinde Kaplama

 

 

Oluklu kağıdın bilinen ilk kullanımına dönük olarak, Edward C. Healey ve Edward E. Allen tarafından, 1856’da İngiltere’de ondüle kağıt için patent alınmıştır. Patenti alınan söz konusu materyal, şapkalarda ter bantı amacıyla kullanılan, oluk formu verilmiş bir malzeme olup, bu amaçla kağıt, iki oluklu rulodan yapılmış el ile çalışan basit bir makineden geçirilmiştir. Ambalaj amacıyla oluklu kağıdın ilk kullanımı ise, şişe gibi kırılgan eşyaları sarmak için oluklu kağıdın kullanımı konusunda, 18 Aralık 1871’de patent alan Amerikalı Albert L. Jones tarafından gerçekleştirilmiştir. 1874’te, yine Amerika Birleşik Devletleri’nde, Olivier Long, oluklu kağıdı güçlendirmek için bir tarafına bir tabaka kağıt ekleme fikrinin patentini almıştır. 1903’te bir tahıl üreticisinin, ilk kez tek dalga oluklu mukavva kutuyu kullanması sayesinde oluklu mukavva, bir nakliye malzemesi olarak onaylanmıştır.

 

Oluklu mukavvanın oluklarını meydana getiren ondüle valsleri, oluklu mukavva üretim sürecinin temel ögelerindendir. Performansları, oluklu makinesinin verimli çalışması için önem arz eder. Fluting kağıdının içeriğinde yüksek miktarda bulunan OCC (eski oluklu mukavva), valslerin aşınmasını artırır. Bu nedenle, yüksek performans için, çok yüksek aşınma direncine sahip kaplama çözümlerine ihtiyaç duyulur. Krom kaplama ve Tungsten carbide, en popüler ondüle valsi kaplama işlemleri arasında sayılabilir.

 

Krom kaplama işlemi, bir elektro kaplama prosedürü yoluyla, bir alt tabaka (metal veya alaşım) üzerine ince bir krom tabakası uygulama yöntemidir. Basit bir ifadeyle, elektro kaplama, kromik asitten oluşan bir elektrolit banyosuna daldırılan iki elektrot arasında, bir elektrik akımı geçirilerek gerçekleştirilmektedir.

Tungsten carbide, eşit miktarda tungsten ve karbon atomu içeren kimyasal bir bileşiktir. Tungsten carbide kaplamalar, bir D-Gun (patlama tabancası) veya HVOF (Yüksek Hızlı Oksijen Yakıtı püskürtme) teknikleri kullanılarak uygulanabilir. Tungsten carbide, kendi başına aşırı yüksek sıcaklıklarda eridiği için, genellikle bir bağlayıcı elementle (kobalt, nikel veya krom gibi) karıştırılır. Kaplamadaki partikül boyutu ve metalik bağlayıcının yüzdesi ayarlanarak, kaplamanın özellikleri değiştirilmektedir. Tungsten carbide kaplı ondüle valsinin, krom kaplı olana göre 3 temel avantajı aşağıdaki gibi sıralanabilir:

 

Daha uzun ömür: Tungsten carbide kaplama, krom kaplamadan daha yüksek bir sertlik değerine sahiptir. Katmanın sertliği, dünyada sadece elmastan daha azdır. Deneysel verilere ve üretim uygulamasına dayanılarak, ömrünün genellikle, krom kaplanmış ondüle valsinin 2-5 katı olduğu, yani 30-50 milyon metre uzunluğa kadar çıktığı görülmektedir.

 

Daha iyi kalite: Mükemmel aşınma direnci nedeniyle, tungsten carbide kaplamalarda, genellikle daha keskin şekilli ve daha düşük yüksekliğe sahip oluk profilleri seçilir.

 

Daha az maliyet: Krom kaplı valslere göre kağıt tüketiminde %2 – %8 tasarruf sağlanabilmektedir. Kaplama özel bir yöntemle kaldırılır ve sıyrılmış vals yeniden kullanılabilir. Bu nedenle, onarılan ile yeni olanın performansı arasında çok fark bulunmamaktadır.

 

Ondüle valsleri, sadece oluklu makinesinin performansı için değil, aynı zamanda oluklu mukavvanın performansı için de önemlidir. Bakım zamanına ve kaplama yöntemine karar vererek, daha dayanıklı oluklu mukavva, daha yüksek üretim hızı ve daha az kağıt tüketimi gibi birçok avantaja sahip olmak mümkündür. Unutulmamalıdır ki kağıt, oluklu mukavva kutu maliyetinin %60’ından fazla paya sahiptir. Dolayısıyla, daha az kağıt tüketimi ile oluklu mukavva kutu üretiminde sağlanacak maliyet düşüşü, rekabette avantaj sağlayacaktır.

 

2022/06

 

Kaynaklar: FEFCO.org, ecsabox.com (Boxboard Containers Magazine, June 1998, published by Intertec Publishing), oerlikon.com, wisdomhitech.com, SEA.org, westernmachine.com, wearmaster.net

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıttan Rasyolar

 

 

2021 yılında CEPI’ye (Confederation of European Paper Industries) üye ülkelerin* toplam kağıt-karton üretimi, bir önceki yıla göre % 5,8 artarak 90,2 milyon tona ulaştı. Tüketimleri ise yaklaşık % 5 artış göstererek, 74,5 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Geçen yıl benzer şekilde, ülkemizde de kağıt-karton üretimi % 5 oranında artış göstererek 5,13 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup, tüketim de 2020 yılına göre % 2,4 büyüyerek 6,85 milyon tona ulaşmıştır.

 

Türkiye ‘de hammadde olarak kullanılan atık kağıdın, 2018 yılında yaklaşık % 81 ‘lik kısmı iç piyasadan tedarik edilmiş olup, % 19 ‘luk kısmı (yakl 725k t) ithal edilmiştir. 2019 ‘da ihtiyacın yaklaşık % 72 ‘lik kısmı iç piyasadan tedarik edilmiş olup, % 28 ‘lik kısmı (yakl 1,235k t) ise ithal edilmiştir. 2020 ‘de ithalatı gerçekleşen atık kağıt miktarı 1,5 milyon ton’un biraz üzerinde olup, 2021 ‘de ise ihtiyacın yaklaşık % 76 ‘lık kısmı iç piyasadan tedarik edilmiş olup, % 24 ‘lik kısmı (yakl 1,2 milyon t) ise ithal edilmiştir. Bu miktar, bir başka deyişle, yaklaşık olarak 117 adet Eyfel kulesinin ağırlığına eşdeğerdir.

 

İngiltere, 2019’ da ve 2020’ de olduğu gibi 2021 yılında da, atık kağıt ithalatı yapılan ülkeler listesindeki lider pozisyonunu korumuş olup, 2019’da toplamın miktarın % 26‘sını temsil ederken, 2020’de oranını % 29’a ve 2021 yılında da % 38’e çıkarmıştır. 4707.90 istatistik pozisyonunda tarif edilen Diğerleri (ayıklanmamış döküntü, kırpıntı ve hurdalar dahil) başlığı altında  yapılan atık kağıt ithalatının yarısından fazlası İngiltere’den gerçekleştirilmiştir. 2019 yılında % 9‘u biraz aşan oranıyla, atık kağıt ithalat edilen ülkeler arasında dördüncü sırada yer alan Irak, 2020’de altıncı sıraya gerilemiş olmasına rağmen, 2021 yılında büyük bir sıçramayla ikinciliğe yerleşmiştir. Irak’ı bu noktaya taşıyan temel unsur, 4707.10  istatistik pozisyonunda tarif edilen Beyazlatılmamış kraft kağıdı veya karton ya da oluklu kağıt veya kartondan olanlar başlığı altında yapılan ithalatın yarısından fazlasının Irak’dan gerçekleştirilmiş olmasıdır. Hollanda, 2019’da yaklaşık % 7 olan payını, 2020’de % 12 ‘ye çıkararak üçüncülüğe yerleşmiş olup, 2021’de ise % 9,5 ile bu sırayı korumuş görünmektedir.

 

 

Türkiye’deki kişi başına kağıt-karton tüketimi, 2019 yılında 75,5 Kg iken, 2020 yılında 80,1 Kg ve 2021 yılında da 81 Kg’a ulaşmış bulunmaktadır (Bkz: Çizgi grafik-Sol eksen). Öte yandan, ülkemizin kağıt-karton sektöründeki geri dönüşüm oranına bakıldığında, 2019 yılında % 65,2 olan oranın, 2020 yılına gelindiğinde % 59,5 olarak gerçekleştiği, 2021 yılında ise %60,6 seviyesine ulaşıldığı görülmektedir. Söz konusu rakamlarda, temizlik kağıtları ile sigara kağıdı hesaplama dışında tutulmuştur (Bkz: Sütun grafik-Sağ eksen). Tüm kağıt-karton tüketimi dikkate alındığında ise, Avrupa’da** 2020 yılındaki geri dönüşüm oranı % 73,9 olup, bu oran 2021’de ülkemizde % 54,5 olarak gerçekleşmiştir.

 

Ülkemizdeki kağıt-karton sektörünün sürdürülebilir büyümesi, yerli ve ithal hammadde tedariğinin sürdürülebilirliği ile doğrudan ilişkilidir. Bu açıdan, kağıt ve kağıt bazlı ambalaj atıklarının kaynağında ayrıştırılarak toplanmasının yaygınlaştırılması önemli olup, hem kağıt fabrikalarına dönen atık kağıdın kalitesi iyileşecek ve hem de geri dönüşüm oranı yükselecektir.

 

2022/04

 

*CEPI üye ülkeler’21: Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İtalya, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya.

 

**Avrupa: EU-27 + Norveç, İsviçre ve İngiltere

 

Kaynaklar: TÜİK, SKSV, CEPI

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

İstatistikler Ne Söylüyor ?

 

 

Türkiye oluklu mukavva sektörünün 2020 yılı faaliyetlerine ilişkin istatistiki veriler yayınlandı. Söz konusu istatistiklerin bazılarının verdiği mesajlara yakından göz atalım. Rakamları daha anlaşılır kılmak için, günlük hayattan bazı örnekler vermek, büyüklüklerin zihinde canlandırılmasına yardımcı olabilir.

2020 yılında ülkemizde, 2,5 milyon tona yaklaşan miktarda oluklu mukavva satışı gerçekleştirildi. Yani, bir başka ifadeyle, dakikada yakl. 5 ton oluklu mukavva sevkiyatı yapıldı. Standard bir kamyonun yakl. 4-5 ton oluklu mukavva taşıdığı dikkate alınırsa, dakikada 1 kamyon oluklu mukavvanın sevk edildiği söylenebilir. Bu miktar, İtalya’da yakl. 7,5 t/d,  Almanya’da ise yakl. 11 t/d oldu. Ülkemizde, sevkiyatı gerçekleştirilen söz konusu oluklu mukavvanın toplam yüzey alanı, yaklaşık 674,500 futbol sahasına karşılık gelmektedir. Bir başka deyişle, 2020’de yakl. 674,500 futbol sahası kadar oluklu mukavvanın satışı gerçekleştirildi. Almanya’da ise, aynı dönemde, yaklaşık bir buçuk milyon futbol sahası kadar bir alana karşılık gelen oluklu mukavvanın sevkiyatı yapıldı. Ayrıca, Omüd üyesi oluklu mukavva üreticileri 2020 yılı boyunca, yaklaşık 300 TIR’ın taşıma kapasitesi kadar mürekkep, 1700 TIR kapasitesi kadar da, yapıştırıcı amaçlı, nişasta kullandı.

 

Omüd üyesi oluklu mukavva üreticilerinin, 2020’de hizmet vermiş olduğu sektörlerden üç tanesine, biraz daha yakından bakıldığında, 2019 yılına kıyasla bazı önemli değişimler olduğu göze çarpmaktadır. Kutu sektörüne yapılan levha satışları, m2 bazında +%100 artmış görünmektedir. Yani, safiha olarak alıp, konfeksiyon makinelerinde kutuya dönüştüren üreticilere yapılan satışlar, bir önceki yıla göre m2 bazında iki katına çıkmış durumda. Öte yandan, döviz karşılığı yapılan ihracatta da yükseliş söz konusu. 2019 yılına göre, ton bazında +% 25 ve m2 bazında da +% 20 gibi yüksek oranlarda artışlar dikkat çekmektedir. Buna karşılık, kimya sektörüne verilen oluklu mukavva hizmetinde, 2019 yılına nispeten, ton bazında -% 31 oranında bir düşüş gözlemlenmektedir. Bu düşüşün nereden kaynaklandığını anlamak amacıyla alt segmentlere bakılacak olursa, söz konusu azalışın, basılı kağıt ürünleri ile temizlik ve hijyen kağıt ürünleri grubundan kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Çünkü 2020 yılı rakamları, basılı kağıt ürünleri ile temizlik ve hijyen kağıt ürünleri grubuna yapılan satışta, ton bazında -% 65 oranında bir azalışın meydana geldiğini ifade etmektedir.

 

Bu gelişmelere paralel olarak, ülkemizde yıllık ortalama kişi başı oluklu mukavva kullanımı, 2020 yılında 29,8 Kg olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam, 2019 yılına göre +% 8,7 ‘lik bir artışın meydana geldiğini göstermektedir. (Dünya Bankası’nın nüfus rakamları dikkate alınırsa, söz konusu değer 29,5 Kg olmaktadır). Söz konusu artış, sevindirici olmakla birlikte, daha alınacak yolun olduğunu da göstermektedir. Zira, aynı dönem için bazı Avrupa ülkelerine bakıldığında, yıllık ortalama kişi başı oluklu mukavva kullanımı, Almanya’da 68,8 Kg , İtalya’da 67,2 Kg ve İspanya’da da 60,6 Kg olarak gerçekleşmiştir.

 

Enerji ve madenler dışındaki tüm sektörlerin ürünlerini koruyan, taşıyan ve tanıtan doğa dostu oluklu mukavva ambalajın, 2021 yılında ülkemizde çok daha yaygın kullanıldığını teyid edecek yeni istatistiki verileri yakın zamanda görmek ümidiyle.

 

2022/01

 

Kaynaklar : OMÜD, FEFCO, THE WORLD BANK

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Yeni Makine Yatırımı : İhtiyaç mı ? Konfor mu ?

 

 

Oluklu mukavva üretim tesislerinde, üretilen oluklu mukavva safihayı kutuya dönüştürmek üzere, ihtiyaç duyulan konfeksiyon makinelerinin türleri, tesisin yer aldığı coğrafyadaki ürünler ve hitap edilen müşteri profili ile yakından ilgilidir. Genellikle, oluklu mukavva tesisi yöneticileri, farklı özellikte kutu yapabilecek değişik tipteki makinelerin (In-line, Dairesel kalıplı kesim, Düz kalıplı kesim vb…) kendi tesislerinde bir arada bulunmasını isterler. Böylece, her tür koli talebini kolayca karşılamak imkan dahilinde olur. Ancak, tesiste mevcut konfeksiyon makinelerinin ne kadar verimli kullanıldığı da çok önemlidir. Bu amaçla, her makinenin verimlilikleri düzenli olarak ölçülmeli ve sürekli iyileştirilmelidir.

Bazı oluklu mukavva kutu tesislerinde, ağırlıklı olarak hitap edilen ürün çeşidi ve/veya müşteri talepleri gereği, belirli bir makine tipi daha yoğun kullanılmak durumunda kalındığından dolayı, tesiste bulunan konfeksiyon makinelerinden birisi ya da birkaçı, yılın belirli dönemlerinde boş yatabilir ya da çok düşük miktarda siparişle verimsiz çalışıyor olabilir. Söz konusu durum, en baştan beri böyle süregeliyor olabileceği gibi, bazı hallerde portföydeki ürün ve/veya müşteri değişimi sonucu sonradan da ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda, oluklu mukavva üretim lokasyonları arasında makine transferinin yapılması bir alternatif olarak düşünülebilir. Bu yönde bir karar alındığında, makineyi gönderecek olan oluklu mukavva tesisinin müşterileri, bu değişiklikten olumsuz etkilenmemelidir. Aynı şekilde, makinenin taşınması, bazı müşterilerin de diğer oluklu mukavva tesisinin portföyüne transfer edilmesini gerektiriyorsa, söz konusu müşterilere verilen hizmetin sürekliliğinin sekteye uğramaması amacıyla, bu geçişe dikkat edilmesi önemlidir.

Yeni makine yatırımı, oluklu mukavva tesisleri için her zaman bir moral ve şevk kaynağıdır. Ama göz ardı edilmemesi gereken en kritik nokta, yatırımın arka planındaki fizibilite çalışmasının “ayaklarının yere basıyor” olmasıdır. Bazen, yeni bir konfeksiyon makinesi yatırımı yerine eldeki mevcut bir konfeksiyon makinesinin modernizasyonu ile de darboğaz giderilebilir. Bunu, belirleyecek olan ise fizibilite raporudur. Üst yönetimin konuya hakim olması ve fizibilite çalışmaları sürecinde, fizibilitenin eksik veya yetersiz noktalarını tespit edebilmesi, ileride doğabilecek sıkıntıların önüne geçer. Gerçekçi öngörüler ile yapılmamış bir fizibilite çalışmasına dayanarak gerçekleştirilen makine yatırımı, doğal olarak hüsranla sonuçlanacaktır. Bu şekilde satın alınmış olan bir konfeksiyon makinesine sipariş bulmak için, satış ve pazarlama ekiplerinin neredeyse tüm zamanları, uygun ürün ve müşteri aramakla geçer.

Fizibilite çalışmasının mümkün olduğunca gerçekçi yapılması kadar belirli bir zaman diliminde tamamlanması da önem arz eder. Farklı farklı fizibilite versiyonları veya çeşitli pazar senaryoları üzerinde çok uzun zaman harcayıp, alınacak yatırım kararını geciktirmek, yapılacak olan konfeksiyon makinesi yatırımının pazardaki kazanç getirici etkisini de azaltabilir. Yeni bir konfeksiyon makinesi için gerçekçi öngörü ve verilerle yapılmış fizibilite çalışması sonucu yatırım kararı verilmişse, en kısa sürede gerçekleştirmek faydalı olacaktır. Aksi halde, geç kalmak, hızla değişen dinamik pazar koşullarında “treni kaçırmak” riskini de beraberinde getirir. Unutulmamalıdır ki, makineye uygun fizibilite çalışması değil, fizibilite çalışmasına uygun makine yatırımı yapılması doğrudur.

 

2021/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Rakip mi ? Ekip mi?

 

 

Oluklu mukavva şirketlerinin büyüme sürecinde, genellikle lokasyon sayılarında artış gözlemlenir. Daha fazla müşteriye, daha kısa sürede hizmet verebilmek amacıyla, farklı lokasyonlarda yeni tesis açma ihtiyacı belirir. Değişik coğrafi bölgelerde açılan her yeni oluklu mukavva üretim tesisi sayesinde, sorumlu olunan satış bölgesindeki müşterilere daha yakın olmak ve böylece daha hızlı teslimat yapmak da kolaylaşmaktadır. Önceki makalelerde (Bkz.: mayt.net/makaleler), bir oluklu mukavva kutu firmasının farklı yerlerdeki fabrikalarında, mümkün olduğunca benzer kalitede kağıt kullanımının önemine değinilmiştir. Lokasyonların kullandığı ortak kağıt kalitesi (kağıt cinsi/ kağıt eni/ kağıt gramajı) sayısının artmasıyla, hem tutulan toplam kağıt stoğu miktarının makul seviyelere çekilebilmesi ve hem de ihtiyaç doğması halinde, lokasyonlar arası kağıt transferinin kolayca gerçekleştirilmesi sağlanabilmektedir.

 

Aynı oluklu mukavva kutu firmasının farklı lokasyonlardaki tesisleri, farklı coğrafyalardaki müşterilerine en iyi servisi verebilmek için benzer hassasiyet ve azimle yarışmakta olup, müşteri memnuniyetini kazanmanın sürekli çabası içindedirler. Çok lokasyonlu bir oluklu mukavva kutu firmasının tesislerinden bir tanesi (A), müşterisinden aldığı oluklu mukavva kutu siparişini istenen özellikte üretip, zamanında teslim etmek için gayret gösterirken – ekonominin dinamik dünyası ve/veya global piyasalardaki ani değişimler sonucu – üretim için gereken kağıdın, stoklarında yetersiz miktarda olması durumunda, söz konusu kağıt ile ilgili diğer lokasyonlardan destek talep edebilir. Bu noktada, takım oyunu son derece önem arz etmektedir. Ancak, oluklu mukavva firmasının farklı üretim lokasyonları, birer “kar merkezi” olarak tanımlanmış ve lokal başarıları ile lokal başarısızlıkları ön planda tutulmakta ise, destek talep edilen diğer lokasyonlar, kağıt talebinde bulunan (A) lokasyonuna olumlu dönüş yapmayı iki kez düşünmek zorunda kalacaklardır. Ambarında söz konusu kağıttan stoğu bulunan bir lokasyon (B), mümkün olan “en az” miktardaki kağıdı, ihtiyacı olan (A) lokasyonuna göndererek, “yardım etmiş“ olur, ama bu miktar (A) lokasyonunun ihtiyacını tam olarak karşılamayabilir. Öte yandan, (B) lokasyonu, “yeterli miktarda” kağıdı göndermesi halinde, daha sonra olası bir başka siparişte, bu kez kendisinin de güç duruma düşebileceği endişesiyle, ambarındaki söz konusu kağıdı daha fazla eksiltmemeyi tercih edebilir.

 

Verilen örnekte, her bir üretim lokasyonunun, lokal bazda başarılı olma sorumluluğu vardır. Dolayısıyla, (B) lokasyonu, aynı firmanın bir üretim birimi gibi değil de farklı bir şirketmiş gibi davranmakta olup, takım oyunundan söz etmek mümkün değildir. Oysa, resmin bütününe bakıldığında, oluklu mukavva firmasının bir müşterisinden gelen sipariş, istenen kalitede üretilmez ya da istenen zamanda teslim edilmezse, ana firma adına olumsuz bir durum meydana gelir. Gözden kaçırılmaması gereken nokta, herhangi bir üretim tesisinin lokal başarısından ziyade, ana firmanın tüm müşterileri nezdinde oluşturmayı başardığı genel müşteri memnuniyeti olmalıdır.

 

Çok lokasyonlu oluklu mukavva kutu şirketlerinde, her bir lokasyon, kendi sorumluluk bölgesindeki müşterilerine en üst seviyede hizmet vererek müşteri mutluluğunun artması için çaba sarf ederken, lokasyonlardan birinde ortaya çıkan sıkıntı durumunda, takım oyunu hatırda tutulmalıdır. İhtiyacı olan bir üretim lokasyonuna, bir başka üretim lokasyonu tarafından – onu bir rakip gibi görmeden – gerekli desteğin tereddütsüzce verilmesi, ana firmanın yararınadır. Aynı firmanın bir lokasyonu, diğer lokasyonun rakibi değil, destek gücüdür. Gerektiğinde, kendi müşterileri gibi diğer lokasyonun müşterilerine de aynı seviyede servis vermek için hazır olmalıdır.

 

2021/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Olmuk

 

 

50 yıl.

Yarım asır.

İnsanlar için kısa bir süre olmayabilir ama ticari şirketler için fazla uzun sayılmaz.

Bakıldığında, 150 hatta 200 yıllık pek çok şirketin, ticari yaşamını başarıyla sürdürdüğünü görmek mümkün.

 

1968 yılıydı.

Olmuk Mukavva San.ve Tic. A.Ş.ismiyle kuruldu.

…

1969’da Gebze-Dilovası’nda oluklu mukavva kutu fabrikası faaliyete başladı.

…

Sekiz yıl sonra, 1977’de Edirne’de faaliyete geçen kağıt fabrikasında, hammadde olarak kullanılan saman, 1996‘dan itibaren yerini tamamen atık kağıda bıraktı.

…

Kuruluşunun üzerinden tam 16 yıl geçti.

1984’de ismi Olmuksa Mukavva Sanayi ve Tic.A.Ş. olarak değişti.

Çünkü, şirket hisseleri Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş tarafından satın alınmıştı.

…

1985’de İzmir-Kemalpaşa’daki oluklu mukavva kutu fabrikası devreye girdi.

Ege bölgesindeki tarım ve sanayi kuruluşlarına, Olmuksa markasıyla hizmet vermeye başladı.

Zaman içerisinde, kirazın, tütünün, üzümün, tercih edilen ambalaj çözüm ortağı oldu.

…

Narenciyenin merkezi olan Adana-Mersin bölgesinden gerçekleştirilen limon, portakal, mandalina ihracatında, çok renkli baskısı ile cezbeden ve rutubetli ortama karşı dayanıklı olan oluklu mukavva kutuların kullanılması önemliydi.

Bu tür kutuları ihracatçı ile buluşturmak üzere temeli atıldı.

1992’de önce konfeksiyon kısmı, 1995’de de oluklu üretimi olmak üzere, Adana-Sabancı Org. San. Bölgesi’nde yeni ve modern bir oluklu mukavva kutu fabrikası faaliyete başladı.

…

Artık 30 yaşına basmıştı.

Sektörde pek çok ilkleri gerçekleştiriyor , yatırımlarda diğer rakiplerine öncülük ediyordu.

İsmi bir kez daha değişti.

1998’de şirketin yönetiminde, H.Ö.Sabancı Holding ile International Paper’ın eşit oranda ortaklığı sonucunda, adı Olmuksa International Paper-Sabancı Ambalaj San.ve Tic.A.Ş. oldu.

…

2001 yılıydı.

Gebze, Edirne, İzmir ve Adana fabrikalarıyla, pek çok tarım ve sanayi ürününün korunması, taşınması ve tanıtılmasında önemli bir rol oynuyordu.

Kav Ambalaj San.ve Tic.A.Ş.’nin satın alınmasıyla, Bursa-İnegöl’de bulunan oluklu mukavva kutu fabrikası, beşinci tesis olarak operasyonlara dahil oldu.

2006’da büyük bir yangın geçiren bu fabrika, yeniden inşa edildi ve 2007’de tekrar devreye girdi.

…

2008’de Antalya-Org.San.Bölgesi’nde yeni bir oluklu mukavva konfeksiyon tesisi açıldı.

…

Kuruluşundan 42 yıl sonrası, 2010 yılıydı.

DS Smith ‘in Türkiye operasyonu ’nun satın alınmasıyla, Çorlu ve Çorum fabrikaları da mevcut tesislere dahil oldu.

…

Kuruluşundan itibaren ismi iki kez değişti.

2013 yılına gelindiğinde sırada yeni bir isim değişikliği daha bekliyordu.

International Paper, H.Ö.Sabancı Holding’e ait hisseleri de satın alarak çoğunluk hissedarı oldu.

Artık yeni adı Olmuksan International Paper Ambalaj San.ve Tic.A.Ş. idi.

…

2016’da Antalya-Org.San.Bölgesi’nde bulunan oluklu mukavva konfeksiyon tesisinin satışı gerçekleşti.

…

Aileye katılışının üzerinden tam 40 yıl geçti.

40 sene boyunca, yaz-kış, gece-gündüz demeden, fluting ve testliner üreterek oluklu mukavva fabrikalarının ihtiyacını karşıladı. İlk başlarda samanı, daha sonra da atık kağıdı durup dinlenmeden dönüştürüp, yeni ambalaj kağıdı haline getirdi.

Edirne’de bulunan kağıt fabrikasının satışı 2017’de gerçekleşti.

…

2019’da Çorlu oluklu mukavva tesisi kapatıldı.

…

2021’de International Paper’a ait şirket hisseleri, Mondi Corrugated tarafından satın alındı. Böylelikle, yeni adı da Mondi Olmuksan Kağıt ve Ambalaj Sanayi Anonim Şirketi oldu.

 

53 yıl önce kuruldu.

Türkiye oluklu mukavva sektöründe pek çok ilki gerçekleştirdi.

Sayısız ürünü, doğa dostu oluklu mukavva ambalaj ile buluşturdu.

Yıllar önce çıktığı oluklu mukavva yolculuğunu, bugün Mondi Group çatısı altında ve yeni bir yol haritasıyla sürdürüyor.

 

2021/06

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Pandora’nın “Oluklu Mukavva” Kutusu

 

 

Efsaneye göre Prometheus, Tanrı Zeus’tan gizlice ateşi çalarak insanlığa verir.

Zeus, bu duruma çok öfkelenir.

Zeus, Prometheus’un ayağında zincir halkalarının kalmasını sağlayarak onu sonsuza kadar cezalandırılmış olur.

Zeus, insanlardan da intikam almak istemektedir.

Bu yüzden, Pandora’yı yaratır. Pandora, Antik Yunan’da ilk kadın olarak kabul edilir. Zeus, Tanrıçalar gibi güzel olan Pandora’yı, Prometheus’un ikizi olan Epimetheus‘a bir kutuyla birlikte gönderir. Ancak, kutuyu açmasına izin yoktur. Epimetheus, onu evine alır ve ertesi gün onunla evlenir. Kutuyu, merak edip açan Pandora, istemeden insanlar arasına mutsuzluğu salmış olur.

 

Antik Yunan mitolojisindeki bu efsanede geçen kutunun, oluklu mukavvadan yapılmamış olması, sonucu etkiledi mi bilinmez ama oluklu mukavva kutular, sadece ürünleri korumak, taşımak ve tanıtımını yapmakla kalmaz, hayatın farklı anlarındaki değişik duygularımıza da eşlik eder.

Hatta bazı duyguların meydana çıkmasına doğrudan sebep olur.

 

Gün gelir, çok acıkan birisinin yolunu dört gözle beklediği pizzayı sıcacık ve hijyenik halde getiren bir kutu olur. Mutluluk verir, keyif verir, haz verir.

…

Gün gelir, işinden ayrılan bir çalışanın, masasındaki özel eşyalarını koyduğu bir kutu olur. Üzüntü verir, kaygı verir.

…

Yağmurlu ve soğuk bir günde, bir kedi ile yavrularına barınak olur. Güven verir, huzur verir.

…

Bir başka gün, evini taşıyan insanların, önem verdiği eşyalarını korusun diye içine koyduğu kutu olur. Taşınılacak olan yeni ev ile ilgili duyulan endişe, merak ve heyecan, oluklu mukavvanın üzerine siner.

…

An gelir, bir yelpaze olur. Mangal keyfi yapmak isteyenin elinde kömürü kor yapar. Keyfe ve hazza ortak olur.

…

An gelir, bir pankart olur. Taşıyanın mesajını iletir. Yerine göre, umut ya da öfke, yerine göre de coşkunluk ve heyecan yayar.

…

Zaman olur, karşılamaya gelenin elinde, beklenen yolcunun ismini büyük harflerle fısıldar.

…

Zaman olur, bir sokak müzisyeninin bahşiş kutusu yerine geçer. Ezgilerin arasında, bozukluklarla keyif çatar.

…

Bazen, internetten sipariş ettiği ürünü sabırsızlıkla bekleyen birisinin, kapısını çalan kargo çalışanının elindeki kutudur. İtinayla açılır. Merak ve heyecan uyandırır. Rahatlama duygusu verir.

…

Bazen de, evsizlerin gece uyurken altına serdiği mukavvadır. Yatak olur, döşek olur. Yalnızlık, endişe ve keder, oluklu mukavvanın oluklarının arasına saklanır.

…

Bir gün, hediye kutusu olur. Alanı, önce şaşırtır, sonra da sevindirir.

…

Ertesi gün, küçük bir çocuk için maket oyun evi olur. Renkli boyalarla boyanır. Çatısıyla, kapısıyla, içerisinde çocuksu düşler barındırır. Minik penceresinden merak, heyecan ve sevinç taşar.

 

Oluklu mukavva, hayatımızın içinde yer alır ve önemli roller üstlenir.

Günlük hayatta çoğunlukla, sebze/meyve kutusu, buzdolabı/fırın/televizyon kutusu, et/tavuk/balık kutusu, bisküvi/gofret/içecek kutusu olarak karşımıza çıkar. Bazen de, seramik kutusu, mobilya kutusu, tütün kutusu, ilaç kutusu ya da çiçek kutusu olarak gözümüze çarpar.

Oluklu mukavvanın, hissetmemize sebep olduğu duyguları yakalamak için özel bir çaba sarf etmek gerekmez. Her an, farklı yerlerde karşımıza çıkarak, pek çok değişik ihtiyacımızı karşılayan oluklu mukavvanın, nerede ve nasıl işe yaradığını sadece fark etmek yeterlidir.

 

2021/05

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Türkiye Atık Kağıt İthalatı  

 

 

Türkiye ‘de üretilen kağıtların bir bölümünün üretiminde, hammadde olarak kullanılan atık kağıdın büyük çoğunluğu yurtiçinden karşılanmaktadır. 2018 yılında, ihtiyacın yaklaşık % 81 ‘lik kısmı iç piyasadan tedarik edilmiş olup, % 19 ‘luk kısmı (yakl 725k t) ithal edilmiştir. 2019 ‘da ihtiyacın yaklaşık % 72 ‘lik kısmı iç piyasadan tedarik edilmiş olup, % 28 ‘lik kısmı (yakl 1,235k t) ise ithal edilmiştir. 2020 ‘de ithalatı gerçekleşen atık kağıt miktarı 1,5 milyon ton’un biraz üzerinde olup, en çok atık kağıt ithal edilen ülkelerin başında İngiltere, İtalya ve Hollanda gelmektedir.

 

Gümrük Tarife Cetvelinin 47.07 istatistik pozisyonunda, Geri kazanım amaçlı kağıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdaları başlığı incelenmekte olup, 4707.10 ile Beyazlatılmamış kraft kağıdı veya karton ya da oluklu kağıt veya kartondan olanlar, 4707.30 ile Esas olarak mekaniksel hamurdan elde edilen kağıt veya kartondan olanlar (gazeteler, periyodik yayınlar ve benzeri basılı kağıtlar gibi), 4707.90 ile de Diğerleri (ayıklanmamış döküntü, kırpıntı ve hurdalar dahil) tarif edilmektedir. Söz konusu pozisyonlar dikkate alınarak 2019 yılı ile 2020 yılı kıyaslandığında, gerek miktar ve gerekse de ithalat yapılan ülkeler açısından bazı değişimler göze çarpmaktadır.

 

 

 

İngiltere, hem 2019 yılında ve hem de 2020’de atık kağıt ithalatı yapılan ülkeler listesinde lider pozisyonunu korumuş olup, 2019’da toplamın miktarın %26 ‘sını temsil ederken, 2020’de oranını % 29’a çıkarmıştır. İkinci sıradaki İtalya, 2019 ‘da toplamın miktarın % 15,5 ‘nu oluştururken, 2020’de %12 ‘de kalmıştır. 2019 yılında, yaklaşık %10 payıyla üçüncü sırada yer alan Yunanistan, 2020’de % 6,7 oranla beşinciliğe gerilerken, Hollanda önceki yıl yaklaşık % 7 olan payını, 2020’de % 12 ‘ye çıkararak üçüncülüğe yerleşmiş görünmektedir. Diğer ülkeler, toplam ithal edilen atık kağıt miktarı içerisindeki paylarını yaklaşık olarak korurken, 2019 yılında %9 ‘u biraz aşan oranıyla, atık kağıt ithalat edilen ülkeler arasında dördüncü sırada yer alan Irak, 2020’de altıncı sıraya gerilemiştir.

 

Türkiye’nin ithal ettiği atık kağıt miktarı, son beş yılda (2016-2020) yakl. %140 oranında artış göstermiştir. Kağıt sanayinin gelişmesiyle, hammadde olarak kullanılan atık kağıt ihtiyacı da artmaktadır. Geri dönüşümün etkin ve yaygın yapılması, yurtiçinden tedarik edilen atık kağıt miktarının artmasına ve ithal edilen atık kağıt miktarının daha dengeli bir seviyede kalmasına yardımcı olacaktır.

 

Kaynaklar : TÜİK , SKSV

 

2021/03

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Temizlik Kağıtları : Yeni Kapasiteler !

 

 

Günlük yaşantının vazgeçilmezi haline gelen tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçete gibi temizlik kağıtları, özellikle Covid-19 salgınının dünyaya yayılmaya başladığı tarihten bu yana hayatımızın içinde çok daha geniş bir yer tutmaya başladı. Sektör, yükselen ihtiyaca cevap vermek için mevcut kapasiteyi arttırmanın çabası içinde. Gerek mevcut makinelere yapılan modernizasyonlar ve gerekse de yeni yatırımlar yoluyla, Vietnam’dan İngiltere’ye kadar uzanan geniş bir coğrafyada, yeni temizlik kağıdı üretim kapasitelerinin duyuruları gelmeye devam ediyor.

www.mayt.net  ‘i takip edenlerin de yakından bildiği üzere, 2020 yılının başından bugüne kadar yapılan duyuruların özeti Tablo.1 ‘de görülebilir.

 

Bunlara tekrar göz atılacak olursa :

 

• Metsä Group şirketlerinden Metsä Tissue, profesyonel temizlik kağıtları için Raubach (Almanya) fabrikasında yeni bir üretim hattı yatırımı yaptığını duyurdu.Yeni MF4 üretim hattı, 16,000 t/y üretim kapasitesi ile genellikle umumi tuvaletlerde kullanılan katlanmış el havlusu üretecek. Yeni hattaki üretim, 2021 yılının ikinci çeyreğinde başlayacak.

 

• Valmet, El Salvador ‘da bulunan Alas Doradas‘a mürekkep giderme tesisi ve otomasyon paketini de kapsayan Advantage DCT100HS temizlik kağıdı üretim hattı tedarik edeceğini duyurdu. Yeni temizlik kağıdı makinesi 2,8 mt eninde ve 2,000 m/d dizayn hızında olacak ve Alas Doradas ‘ın mevcut tuvalet kağıdı, peçete ve mutfak havlusu üretimine 35,000 t/y ilave getirecek. Devreye alma için 2021 yılının ilk yarısı planlanıyor.

 

• Toscotec S.p.A., Papeterie Le Bourray‘in, Le Mans yakınlarında Saint-Mars-la-Brière (Fransa) ‘deki PM4 temizlik kağıdı makinesinin yenilenmesi işi için Toscotec ‘i seçtiğini duyurdu. Yenilemenin hedefi, makine hızını arttırırken kağıt formasyonunun kalitesini ve makine enine olan gramaj dağılım profilini iyileştirmek. Devreye alma için 2020 yılı ortası planlanıyor.

 

• Toscotec S.p.A., Lucart‘ın Diecimo temizlik kağıdı fabrikasındaki iki yenilemeyi başarıyla tamamladığını duyurdu. İki yenileme ;  PM5 ve PM6 ‘nın mevcut Yankee silindirlerinin Toscotec’in ikinci jenerasyon çelik Yankee kurutucularla değiştirilmesi, komple buhar ve kondens sistemi ve TT SuctionPressRoll montajını kapsıyor. Avrupa ‘nın MG ve günlük kullanıma dönük temizlik kağıdı üretiminde önde gelen şirketlerinden Lucart ‘ın 10 üretim tesisindeki (İtalya’da beş, Fransa’da bir, Macaristan’da bir, İspanya’da üç) 12 makinesinin üretim kapasitesi 395,000 t/y kağıttır.

 

• A.Celli Paper, iDEAL® mod. 2000S temizlik kağıdı makinesinin 20 Mart tarihinde Meksika ‘da devreye girdiğini duyurdu. Yeni A.Celli iDEAL®  temizlik kağıdı makinesi 2650 mm kağıt eninde, 2000 m/dak çalışma hızında ve yakl. 100 t/g üretim kapasitesine sahip. A.Celli Paper, makinenin Grupo Corporativo Papelera ‘nın ihtiyaç ve taleplerine cevap verecek şekilde dizayn edildiğini bildirdi.

 

• Toscotec S.p.A, Essel Kağıt’ın (Essel Selüloz ve Kağıt Sanayi Ticaret A.Ş.), Osmaniye fabrikası için yeni yüksek performanslı bir temizlik kağıdı hattının (PM3)  anahtar teslimi tedariği konusunda Toscotec ‘i seçtiğini duyurdu. Net 5,700 mm kağıt genişliği ile Toscotec ‘in AHEAD 2.2L hattı, Türkiye’nin en büyük temizlik kağıdı makinesi olacak. Ayrıca , 270 ton/gün ile en yüksek üretim kapasitesi ulusal rekorunu da kıracak. Anahtar teslimin kapsamında komple hamur hazırlama sistemi de yer alıyor. Devreye alma için 2021 yılının güz ayları planlanıyor.

 

• Valmet, temizlik kağıdı üreticisi Hayat Kimya‘ya kapsamlı otomasyon paketiyle birlikte yedinci temizlik kağıdı hattını tedarik edeceğini duyurdu. Valmet, daha önce de Hayat Kimya’nın Türkiye, Rusya ve Mısır’daki tesisleri için altı adet Valmet Advantage DCT 200TS temizlik kağıdı üretim hattı tedarik etmişti. Firma, kaliteli temizlik kağıdı ürünlerine artan talebi karşılamak amacıyla Mersin fabrikasında ikinci bir makine yatırımına karar verdi. Yeni temizlik kağıdı makinesi TM8, 5.6 mt genişliğinde ve 2,200 m/d dizayn hızında olup, üretimde hammadde olarak selüloz kullanılacak. Yeni üretim hattı, firmanın mevcut havlu kağıt, tuvalet kağıdı ve yüz temizlik kağıdı üretimine 70,000 ton ilave getirecek.

 

• Andritz, Bac Giang Import Export JSC ‘nin yan kuruluşu olan Xuong GiangPaper Mill (Vietnam) ‘den hamur hazırlama sistemi ile birlikte komple PrimeLineCOMPACT S 1300 temizlik kağıdı makinesi siparişi aldığını duyurdu. Yeni hattın dizayn kapasitesi 54 t/gün, dizayn hızı 1,300 m/dak ve kağıt genişliği de 2,85 mt.dir. Hammadde olarak selüloz kullanılacak olup, yüz temizleme mendili, tuvalet kağıdı ve peçete üretilecektir. Devreye alma için 2020 yılının dördüncü çeyreği planlanıyor.

 

• Valmet, temizlik kağıdı üreticisi Hayat Kimya‘ya kapsamlı otomasyon paketiyle birlikte sekizinci temizlik kağıdı hattını tedarik edeceğini duyurdu. Firma, kaliteli temizlik kağıdı ürünlerine artan talebi karşılamak amacıyla Rusya’da üçüncü bir makine yatırımına karar verdi. Bu, Moskova dışındaki yeni tesisin ilk makinesi olacak. Yeni üretim hattı, firmanın mevcut havlu kağıt, tuvalet kağıdı ve yüz temizlik kağıdı üretimine 70,000 ton ilave getirecek. Yeni temizlik kağıdı makinesi TM9, 5.6 mt genişliğinde ve 2,200 m/d dizayn hızında olup, üretimde hammadde olarak selüloz kullanılacak.

 

• Toscotec S.p.A., WEPA ‘nın Polonya’daki Piechowice kağıt fabrikasına anahtar teslimi AHEAD 2.2S temizlik kağıdı hattı tedarik edeceğini duyurdu. Proje kısa bir zaman aralığına planlandığından, devreye alma için 2021 ‘in üçüncü çeyreği hedefleniyor. Polonya’daki yeni AHEAD 2.2S, Toscotec ‘in Alman gruba teslim ettiği altıncı temizlik hattı olacak. Yeni AHEAD 2.2S makinesinin kağıt genişliği 2750 mm ve dizayn hızı 2200 m/d olup, 40,000 t/y ‘ın üzerinde yüksek kalitede temizlik kağıdı üretecek. Proje, aynı zamanda komple hamur hazırlamayı da kapsıyor.

 

• Toscotec S.p.A., İtalyan temizlik kağıtları üreticisi EuroVast‘ın, Villa Basilica, Lucca (İtalya) ‘da yerleşik Cartiera della Basilica kağıt fabrikasında, Toscotec tarafından tedarik edilen yeni MODULO-PLUS temizlik kağıdı makinesini devreye soktuğunu duyurdu. PM5 ‘in, 1,600 m/d hızda çalışmakta olduğu, devreye girdiği Şubat ayından bu yana, enerji tüketimindeki olumlu sonuçlarla, projedeki üretim hedeflerini aştığı belirtildi. Yeni üretim hattı, tesisin mevcut PM5 hattının yerini almış olup, kağıt genişliği 2,770 mm ve üretim kapasitesi 30,000 t/y ‘ın üzerindedir. PM5 , %100 selüloz kullanılarak tuvalet kağıdı, mutfak havlusu ve peçete üretmekte olup, bu yeni üretim hattı ile Grubun üretim kapasitesi 150,000 t/y ‘a çıkmaktadır.

 

• Valmet, WEPA‘nın Bridgend (İngiltere)‘deki fabrikası için, otomasyon paketiyle birlikte komple bir temizlik kağıdı hattı tedarik edeceğini duyurdu. Yeni temizlik kağıdı makinesi, 5,6 mt eninde ve 2,200 m/d dizayn hızında olup, WEPA’nın mevcut temizlik kağıdı üretimini yaklaşık 65,000 t/y arttıracak. Temizlik kağıdı üretiminde hammadde olarak, atık kağıt ve selüloz kullanılacak. Valmet’in teslimatı, hamur hazırlama sistemi ve Valmet Advantage DCT 200 HS temizlik kağıdı makinesinden oluşan komple bir temizlik kağıdı üretim hattını kapsayacak.

 

• Andritz, Guangxi Sun Paper‘den, Beihai City, Guangxi Province, Çin ‘deki yeni tesisi için iki adet temizlik kağıdı makinesi ile ilgili bir sipariş aldığını duyurdu. Andritz temizlik kağıdı makineleri PrimeLineTM W 2000 olup, dizayn hızları 2,000 m/d ve çalışma genişlikleri 5.65 m ‘dir. Devreye alma için 2021 planlanmaktadır.

 

• Overmade, Orta Doğu’daki önemli bir müşteri için, yüksek kaliteli kağıt mendil üretimine dönük bir temizlik kağıdı tesisi olan ANGEL PROJECT‘i gerçekleştirmeyi taahhüt ettiğini duyurdu. Söz konusu makine, selüloz kullanarak 30.000 t/y temizlik kağıdı üretecek. OVER CR C20 ‘nin, 4.572 mm çaplı Yankee ile donatıldığı ve 2.000 m/d hızında çalışmak üzere tasarlandığı belirtildi. Teslimatın, 2021 yılının yazında yapılması planlanıyor.

 

Artan ihtiyaç ve talepler göz önüne alındığında, temizlik kağıdı yatırımlarının hız kesmeden devam edeceği görülüyor.

 

2020/12

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Mukavva Kutunun Telaşlı Yolculuğu

 

 

Enerji ve madenler dışındaki tüm sektörlerin ürünlerini koruyan, taşıyan ve tanıtan oluklu mukavva kutu, ya da koli, doğal hammaddeler ile üretilerek geri dönüştürülebilen doğa dostu bir ürün olmasının yanı sıra, üretim prosesi esnasında çok yüksek sıcaklıklarla karşı karşıya kalması nedeniyle aynı zamanda hijyenik bir ambalajdır.

 

Oluklu mukavva sektöründe önce satış yapılır, sonra üretim sürecine geçilir. Satış Bölümü’nün, müşterinin ürününü koruyacak, taşıyacak ve tanıtacak şekilde tasarlanmış oluklu mukavva kutunun siparişini almasıyla, oluklu mukavva kutunun da telaşlı yolculuğu başlar.

 

Sisteme kaydedilen siparişin, kutu tipinden baskı özelliğine, miktarından müşteriye teslim edilmesi gerekli tarihe kadar tüm ayrıntıları artık bellidir. Bu bilgiler sırası geldikçe işlenerek, siparişi alınmış olan oluklu mukavva kutuya adım adım yaklaşılmış olacaktır.

 

Söz konusu oluklu mukavva kutuyu (koli) oluşturacak oluklu mukavva safiha (tabaka), kağıt özellikleri dikkate alınarak, diğer siparişlerden benzer kalitede olanlarla, oluklu makinesinin çalışma enine göre kombine edilir ve programa uygun olarak üretilir. Üretilen oluklu mukavva tabakası (safiha) henüz yarı mamuldur. Onu, oluklu mukavva kutuya dönüştürmek amacıyla yapılacak diğer işlemlere, artık işletmenin Konfeksiyon Bölümü’nde devam edilecektir. Bu sırada, Kalite Bölümü, üretimin belirli aşamalarında aldığı numuneleri inceleyip, testlerini yaparak, sürecin standartlara uygun ilerleyip ilerlemediğini sürekli izler.

 

Oluklu mukavvanın , safiha (tabaka) halindeki üretimini takiben, müşteriler tarafından talep edilen farklı tasarımlardaki kutular haline dönüştürülmesi için kesim ve baskı gibi belirli işlemlere ihtiyaç duyulur. Kutunun üzerinde bulunması istenen baskının özelliğine göre 1 , 2 , 3 veya 4 renkli baskı uygulanabileceği gibi tamamen baskısız bir kutu da sipariş edilmiş olabilir. Müşterinin talep ettiği görüntüye göre üretilmiş bir klişe ile yapılan baskıyı takiben, kutunun tasarımına uygun olarak kesim işleminin yapılması gereklidir. Standard tip (RSC:Regular Slotted Container) kutuların dışında kalan , özel şekillere sahip kutular , kalıplı kesim yapılarak elde edilirler. Kalıp ile kesim yapmanın temelde iki farklı yöntemi vardır : Düz Kalıplı Kesim ve Dairesel Kalıplı Kesim. Kutunun tasarımına uygun olarak üretilmiş bir kalıp kullanılarak yapılan kalıplı kesim ile özel şekline kavuşan oluklu mukavva kutu, daha sonra açık kenarından yapıştırılarak son halini almış olur. Üretilen oluklu mukavva kutular (koli), bir palet üzerine istiflenerek, çember ve/veya streç film uygulandıktan sonra, üzerlerindeki üretim kartıyla birlikte mamul ambara doğru yola koyulurlar. Palet üzerindeki oluklu mukavva kutular, talep edilen tarihte mamul ambardan kamyonlara yüklenip müşteriye sevk edilir. Böylece, oluklu mukavva kutunun telaşlı yolculuğunun ilk bölümü de tamamlanmış olur.

 

Müşterinin ürünleri ile doldurulan oluklu mukavva kutular (koli), daha sonra nihai tüketiciye doğru yeni bir yolculuğa çıkarlar. Nihai tüketicinin ürünleri tüketmesi ile görevini tamamlayan oluklu mukavva kutuların yolculukları burada sona ermez. Geri dönüşümle, önce kağıt ve sonra da tekrar oluklu mukavva kutu olarak yeniden doğmak üzere onları yeni bir yolculuk beklemektedir. Bu amaçla, toplanıp ayrıştırılarak biriktirilen oluklu mukavva kutular (koli), belirli bir miktara ulaştıklarında kağıt fabrikalarının yolunu tutarlar.

 

2020/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Onaylı Kağıt Tedarikçisi Seçiminde 4 Adım

 

 

Oluklu mukavva üreticileri için ana hammadde olan kağıt kritik bir malzemedir. Oluklu mukavvanın fiziksel mukavemetini doğrudan etkileyen kağıt , aynı zamanda oluklu mukavvanın maliyetinin de ana bileşenidir. Bu nedenle , kağıdın tedarik edileceği kağıt üreticisinin ,  kalite , çevre ve iş güvenliği , hijyen , sürdürülebilirlik gibi konularda belirli şartları sağlıyor olması ve üretim prosesinde kalitenin güvence altına alınmış olması tercih edilmelidir.

 

Kağıt üreticilerinin onaylı tedarikçi olabilmesi için uygulanması gerekli adımlar , başlıca dört başlıkta toplanabilir :

 

1-Değerlendirme Formu

2-Teknik Spekler

3-Örnekler

4-Deneme

 

1-Değerlendirme Formu :

 

Kağıt tedarikçilerinin kalite , çevre ve iş güvenliği , hijyen , sürdürülebilirlik gibi konulardaki yaklaşımları , uygulamaları , planları , sertifikasyonları vb. hakkında bilgi edinilmesi amacıyla gönderilen form , tedarikçi tarafından doldurularak geri gönderilir. Böylece , söz konusu maddeler ile ilgili olarak kağıt tedarikçisi hakkında bilgi sahibi olunur.

 

2-Teknik Spekler :

 

Kağıt tedarikçisi tarafından Değerlendirme Formu ile birlikte gönderilen ürün teknik spekleri , alıcı firmanın kendi teknik spekleri ile karşılaştırılır. Belirli standartlardaki testlerin sonucunda elde edilmesi beklenen minimum değerlerin , üretici tarafından garanti edilen değerlerle karşılanıp karşılanmadığı kontrol edilir.

 

3-Örnekler :

 

Kağıt tedarikçisinden talep edilen kağıt örnekleri , alıcı firmanın kendi kalite laboratuarında belirli standartlardaki testlere tabi tutulur. Çıkan sonuçlar iki açıdan yorumlanabilir.

Elde edilen sonuçlarla , tedarikçi tarafından aynı standart metoda göre test edilerek bulunmuş test sonuçlarının karşılaştırılması sağlanır. Arada anlamlı bir fark olup olmadığı kontrol edilir ve varsa nedeni irdelenir. Öte yandan , çıkan sonuçların alıcı firmanın kendi teknik speklerini karşılayıp karşılamadığı da kontrol edilir.

 

4-Deneme :

 

Tedarikçinin doldurup gönderdiği Değerlendirme Formundaki bilgileri ile teknik spekleri ve gönderilen örneklerin laboratuar testlerinde alınan sonuçlar hep birlikte değerlendirilir. Olumlu bulunması halinde , üretimde gerçek şartlarda denenmesi ve daha sağlıklı sonuç elde edilmesi amacıyla , kağıt üreticisinden belirlenen miktarda kağıt bobinini göndermesi istenir. Gönderilen kağıt bobinler , üretimde kullanılarak sonuçların uygunluğu incelenir. Uygun ise , söz konusu kağıt üreticisine daha sonra açılan ilk birkaç kağıt siparişinin üretimdeki sonuçları da takip edilir. Herhangi bir problem çıkmazsa , firmanın onaylı tedarikçi olmasına karar verilebilir.

 

Onaylı kağıt tedarikçilerinden kağıt alımı , artık sadece ticari koşulların uygunluğuna paralel olarak gerçekleştirilebilir. Söz konusu tedarikçilerin performansları belirli periyodlarla değerlendirilmeye devam edilmeli ve gerek oldukça da bu üreticilere ziyaretler gerçekleştirilmelidir. Bu ziyaretlerin amacı , varsa problemlerin ortaya konarak iyileştirilmesine dönük aksiyonların belirlenmesi ve/veya ortak teknik çalışma yapma imkanlarının araştırılmasıdır.

 

2020/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Sipariş Teyidi

 

 

Kağıt siparişi oluşturulurken mutlaka üç önemli parametrenin belirtilmesi gerekir. Kağıdın cinsi , eni ve gramajından oluşan bu üç parametreye , sipariş aşamasında miktar ve diğer bilgiler de eklenir. Farklı enlerde ve farklı gramajlardaki kağıtlarla çalışan oluklu mukavva işletmeleri , kağıt siparişi verirken genellikle çok sayıda satırdan oluşan uzun sipariş formları oluştururlar.

 

Oluşturulan sipariş formlarının ilgili kağıt üreticisine gönderilmesiyle sipariş süreci tamamlanmış olmaz. Zira , teyit edilmemiş bir sipariş henüz geçerlilik kazanmamıştır. Kağıt üreticisinden gelen sipariş teyidi de , giden sipariş formuna uygun olarak , uzun ve detaylıdır. Bu noktada , sipariş teyidi ile sipariş formundaki bilgilerin aynı olması beklenir. Farklı bir şey varsa , zaman kaybetmeden kağıt üreticisiyle iletişime geçilerek düzeltilmesi istenmelidir.

 

Ancak , yoğun iş temposu içerisinde farklı işleri yetiştirmek için zamanla yarışılırken , uzun ve ayrıntılı kağıt siparişi teyitlerine odaklanmak bazen ihmal edilebilir. Üstelik , aynı ayın kağıt siparişleri farklı üreticilere bölünerek gönderilmişse ve/veya oluklu mukavva işletmesinin birden çok tesisi olup , her biri için ayrı ayrı sipariş formları oluşturulmuşsa , masanın üzerinde farklı üreticiler tarafından hazırlanmış , kontrol edilmeyi bekleyen büyük bir sipariş teyitleri yığını ile baş başa kalınabilir. Her kağıt bobini , gönderilen sipariş formu ve hazırlanan sipariş teyidi üzerindeki bilgilere göre üretileceğinden , bu sıkıcı gibi görünen önemli kontrolün dikkatlice yapılması gerekir.

 

Kağıt siparişi teyitlerinde dikkat edilecek temel bilgilerden ;

• Kağıdın cinsi
• Kağıdın gramajı
• Kağıdın eni
• Sipariş miktarı
• Birim fiyat
• Ödeme şekli
• Siparişin varış noktası
• Siparişin istenen varış zamanı
• Incoterms bilgisi

kritik olanlar arasındadır.

 

Her sipariş formu , ilgili sipariş teyidi ile karşılaştırılarak , satırların tek tek kontrol edilmesi çok önemlidir. Bilgiler arasında fark edilen herhangi bir uyumsuzluk , derhal kağıt üreticisine bildirilmeli , düzeltilerek kağıt sipariş formuna uyumlu hale getirilmesi talep edilmelidir. Düzeltilmiş sipariş teyidi ile sipariş formu eşleştirilip dosyasına konarak , söz konusu kağıt siparişi konusunda herhangi bir açık nokta bırakılmamış olur. Aksi durumda , sipariş teyidi dikkatlice kontrol edilmediği için siparişe dönüşen , talep edilenden farklı özelliğe sahip kağıtlar sevk edildiğinde ok yaydan çıkmış olur.

 

Sipariş verilen kağıt üreticisi yurt içinde veya yurt dışında yerleşik olabilir. Yurt içinde yerleşik kağıt üreticisiyle böyle bir problem yaşandığında , karşılıklı görüşmelerle konunun çözümlenmesi , ithal kağıda göre nispeten daha kolay yönetilebilir bir durumdur. Yurt içindeki kağıt üreticisi , talep edilmemiş özellikteki kağıdı geri alıp bir başka müşterisinde değerlendirebileceği gibi , eğer varsa , kendi oluklu mukavva tesisinde de kullanabilir ve bu arada talep edilen özellikteki kağıdı da hemen yola çıkarabilir. Oysa , kağıt yurt dışında yerleşik bir üreticiden geldiyse işler biraz daha güçleşir.

 

Bazı hataların telafisi diğerlerine göre biraz daha kolaydır. Örneğin ; 230 cm eninde sipariş edilen kağıt , sehven 240 cm olarak teyit edilmiş ve sipariş teyidi dikkatlice kontrol edilmemişse , 240 cm olarak üretilip sevk edilir. Bu kağıdı – yan fireyi fazla vererek – 230 cm yerine kullanma imkanı varken ,  230 cm eninde sipariş edilen kağıt , sehven 220 cm olarak teyid edilmiş ve kontrol edilmemişse , 220 cm olarak üretilip sevk edilir. Bu kez kağıdın genişletilme imkanı olmadığından mevcut sipariş için kullanılması da imkansızlaşır. Gelen kağıdın gramajı ve eni , işletmenin kullandığı kağıt portföyünde yer alıyorsa , söz konusu kağıt farklı siparişlerde değerlendirilebilir ve talep edilmiş özellikteki kağıdın yeniden tedarik imkanı da hızlıca araştırılır. Nadir de olsa , sipariş teyidi doğru düzenlenmiş olmasına rağmen , sevk edilen kağıt bobininin farklı en ve/veya gramajda olması da ihtimal dahilinde düşünülmelidir.

 

Yapılmaması durumunda can sıkıcı bir süreci başlatabilecek olan kağıt siparişi teyitlerinin kontrol işlemi için , sipariş aşamasında belirli bir zaman dilimini ayırmak önemlidir. Böylece , olası risklerin baştan bertaraf edilmesine yardımcı olunur. Sipariş verilen kağıdın , çok kritik bir sipariş için kullanılması planlanmış olabilir. Bu noktadan hareketle unutulmamalıdır ki , bir mıh bir nal kurtarır , bir nal da bir at kurtarır.

 

2020/07

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Mukavva Kutuda Eğilimler

 

 

Enerji ve madenler dışındaki tüm sektörlerin ürünlerini koruyan , taşıyan ve tanıtan oluklu mukavva kutu (omk) , ya da koli , doğal hammaddeler ile üretilerek geri dönüştürülebilen doğa dostu bir ürün olmasının yanı sıra , üretim prosesi esnasında çok yüksek sıcaklıklarla karşı karşıya kalması nedeniyle hijyenik bir ambalajdır.

 

İhtiyaç duyulan pek çok ürünün tüketiciye güvenli ulaşmasında dayanıklılığı ile önemli rol oynayan oluklu mukavva kutunun ülkemizdeki tüketimi , 2015-2019 yılları arasında +% 12,3 artış göstermiştir. Bununla birlikte , yaklaşık 27 kg/yıl seviyesinde bulunan kişi başı oluklu mukavva tüketimimizin daha fazla artması beklenmektedir. Sonuçta , 2018 yılı itibariyle Almanya’da yakl. 65 kg/yıl , İtalya’da ise yakl. 64 kg/yıl olan kişi başı tüketim seviyelerine ulaşmak için bu doğa dostu ambalajı , hayatın içinde daha yoğun kullanarak avantajlarından yararlanmak gerekir.

 

Gıdadan tekstile , temizlik maddelerinden kozmetiğe , cam ve seramikten dayanıklı tüketim mallarına kadar pek çok sektörün yaygın olarak kullandığı oluklu mukavva kutuların hangi tipleri ülkemizde daha fazla tercih ediliyor ?

Son beş yıl içinde , oluklu mukavva ambalajın hangi çeşitlerinin ülkemizde daha fazla tüketildiğini özetleyen ana başlıklar şöyle sıralanabilir :

 

>>   Baskılı ve Çok Renkli Koliler Tercih Nedeni !

 

Oluklu mukavva kutuların üzerinde yer alan ve içeriği hakkında bilgi veren , reklamını yapan , uyarılar içeren baskılar ve bu amaçla farklı renklerin kullanımı rağbet görmeye devam ediyor (Grafik.1)

 

 

>>   Standard Tip Kutular Liderliği Bırakmıyor !

 

Oluklu mukavvanın , müşteri tarafından talep edilen kutu (koli) haline dönüştürülmesi süreci sonucunda “Standard tip” veya kalıplı kesimle elde edilen “Özel kesim” kutu elde edilmektedir. Tüketim yelpazesinde , standard tip kutuların liderliklerini korudukları gözlemlenmektedir. (Grafik.2)

 

 

>>   Dopel (çift) Dalga Kutular Hala Açık Ara Önde !

 

Oluklu mukavvanın yüksekliğini meydana getiren dalga profilleri farklı ebatlardadır. İnceden kalına doğru değişen profiller , ihtiyaca göre iki veya üç farklı dalganın birleştirilmesiyle double (çift dalga) veya triple (üç dalga) şeklinde de kullanılırlar. Ülkemizde , çift (dopel) dalga en çok tercih edilen oluklu mukavva profili olma özelliğini sürdürüyor. Bu oran , Avrupa’da 2018 yılı için % 16 seviyesindedir. (Grafik.3)

 

 

>>   Kraftliner Cazibesini Yitiriyor (mu ?)

 

Oluklu mukavva kutuların (koli) çoğunlukla en dış yüzeyinde kullanılan ve yüksek oranda ağartılmamış sülfat odunu selülozu ile az miktarda atık kağıt selülozunun karışımından üretilen kraftliner kağıdı , özellikle soğutulmuş/nemli ortamlardaki mukavemeti nedeniyle tercih edilmektedir. Hizmet verilen sektör ile de bağlantılı bir tercih olan kraftliner kağıdının ülkemizdeki kullanımının , toplam tüketim içindeki payı sürekli düşüş trendi izlemektedir. (Grafik.4)

 

 

Kaynaklar : OMÜD , FEFCO , Worldbank.org

 

2020/05

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıdın Tarihindeki Bazı Kilometre Taşları

 

 

Bugünlerde alışveriş listelerinin ilk sırasında genellikle tuvalet kağıdı yer alıyor. Marketlerdeki alışveriş arabalarında ilk göze çarpan ürün yine tuvalet kağıdı. Günlük yaşantının vazgeçilmezi haline gelen tuvalet kağıdı 19. yüzyıldan bu yana hayatımızın içinde yer alıyor.

 

New York’lu girişimci Joseph Gayetty , 1857 yılında ticari amaçlı olarak paketlenmiş ilk tuvalet kağıdını satmaya başladı. Söz konusu ürün , “İlaçlı Kağıt” olarak adlandırılıyor ve içine aloe nüfuz ettirilmiş tek yaprak kağıtlardan meydana geliyordu. Thomas Seymour, Edward Irvin ve Clarence Wood Scott 1867 ‘de Philadelphia ‘da tuvalet kağıdı satmaya başladı. Scott kardeşler  , Scott Paper Company ‘i kurdular ve Scott kağıt şirketinin tuvalet kağıtları rulo halinde satılan ilk tuvalet kağıtları idi. 1879 ‘da İngiliz iş insanı Walter Alcock da tuvalet kağıdını rulo şeklinde dizayn etti. Tek yaprakların yerine perfore kesilmiş rulo tuvalet kağıdını ilk kez sundu. 1880 ‘de İngiliz Perforated Paper Company tuvalet kağıdı satmaya başladı. 1942 yılında tuvalet kağıtları daha yumuşak olmaya başladı. İngiltere’de yerleşik olan St. Andrew’s kağıt fabrikası ilk kez çift katlı tuvalet kağıdı satmaya başladı. Günümüzde , çift katlı ve üç katlı tuvalet kağıtları pek çok ülkede standart olarak tüketiliyor.

 

Kağıdın icadı ise , doğal olarak , tuvalet kağıdının günlük yaşama girmesinden çok daha uzun yıllar öncesine dayanmakta olup , Çinli bir memur olan Ts’ai-Lun ‘un 105 (MS) civarında bulduğu kabul edilmektedir. Kağıt yapma sanatı , yaklaşık 704 (MS) ‘de Arap orduları Semerkand ‘ı alana kadar bir sır olarak saklandı. Avrupa’da ilk kağıt ise Toledo’daki (İspanya) bir fabrikada 1085’de üretildi. Kağıt yapma sanatı , Fransa ‘ya 1100 ‘lerin sonunda , İtalya ‘ya da 1200 ‘lerin başlarında geldi. Daha sonra da , 1356 ‘da Avusturya ‘ya , 1428 ‘de Hollanda ‘ya , 1433 ‘de İsviçre ‘ye , 1576 ‘da Rusya ‘ya ve 1630 ‘da İskandinav ülkelerine ulaştı. Kağıt yapımı , 1690 ‘da Germantown ‘da bir kağıt tesisinin inşa edilmesiyle Kuzey Amerika kıtasına da ayak bastı.

 

İlk kağıt makinesi Nicholas-Louis Robert tarafından 1799 ‘da icat edildi. Ancak , yeterli destek bulunamadığı için tam olarak geliştirilemedi. İngiliz kardeşler , Henry ve Sealy Fourdrinier bunu geliştirerek 1810 ‘da pratik bir makine haline getirdiler. Böylece , yaygın olarak bilinen Fourdrinier makinesi ortaya çıktı.

 

Kağıt ve kartonda dünya üretimi 2017 yılında yaklaşık 420 milyon ton olarak gerçekleşti. Bunun yaklaşık % 9 ‘lık kısmını temizlik kağıtları oluşturuyor. Dünyada en fazla kağıt-karton üretimi gerçekleştiren üç ülke Çin , ABD ve Japonya.

2017 yılı itibariyle , Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Almanya, Macaristan, Italya, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İngiltere ‘den oluşan üyeleriyle Avrupa kağıt-karton üretiminin % 92 ‘ni temsil eden CEPI ‘nin kağıt-karton üretimi 92MM ton (bir önceki yıla göre + %1,5) ve temizlik kağıdı üretimi ise 7,4MM ton gerçekleşti. (bir önceki yıla göre + %1,8)

 

Türkiye ‘de kağıt ve karton sektörünün 2018 yılındaki üretimi 4.4 milyon ton‘u (bir önceki yıla göre + %1,4) aştı. Bunun 903 bin tonluk (bir önceki yıla göre + %3,9) kısmını ise temizlik kağıtları oluşturdu.

 

Kaynaklar : Pulp&Paper Dictionary , Statista , SKSV , CEPI , toiletpaperhistory.net , historyextra.com

 

2020/04

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Teknik Satınalma …

 

 

Şirketlerin tedarik ihtiyaçlarının karşılandığı birim , bilindiği üzere , satınalma bölümleridir. Kağıt ve ambalaj sektöründe , şirketin farklı bölümlerinden gelen ihtiyaçları temel olarak üç ana grupta toplamak mümkündür :

1. Hammadde talepleri (Kağıt, Hurda Kağıt, Selüloz…)

2. Üretim Makinelerinin yedek parçaları ve makine montör hizmet talepleri

3. Yukarıdakiler dışında kalan diğer tüm ürün ve hizmetler ile ilgili talepler

 

Genel satınalma ekipleri , üçüncü gruptaki talepleri belirli kriterlere göre karşılarlar. Bu kriterler ile ilgili olarak daha önceki yazılarda detaya girilmişti.

 

Hammadde , kağıt ve ambalaj sektöründe maliyetin içinde çok yüksek payı olan kritik bir girdi olup , satın alma biriminin aşağıdaki asgari gerekleri sağlaması önemlidir :

• Global ve lokal hammadde üreticilerinin çok yakından takip edilmesi
• Piyasadaki değişimlerin doğru yorumlanması
• Mevsimsellik , tatil sezonu vb. gibi özel zaman etkilerinin bilinmesi
• Çok hızlı karar alınması ve uygulanması
• Sipariş sürecini hızla yürütebilecek şirket içi onay yetkisine sahip olunması

 

Maliyet içindeki yüksek payı nedeniyle doğrudan bilançoyu etkileyen hammaddenin satın alımı için görevlendirilen bu konuda deneyim sahibi bir uzmanın / yöneticinin sorumluluğu , sadece hammadde alımı ile sınırlanmalıdır. Böylece , genel amaçlı diğer mal ve hizmet alımları ile konsantrasyonu dağılmamış olacaktır. Pek çok şirkette benzer uygulamalar gözlemlenebilir. Ancak aşağıda detaylarına göz atılacak olan ikinci grup için durum bazen farklılaşabilmektedir.

 

Üretim hatlarında bulunan makinelerin zaman içinde farklı ihtiyaçları ortaya çıkar. Arıza yapan parçaların yenileri ile değişimi , stokta tutulması amacıyla ihtiyaç duyulan kritik önemdeki yedek parçalar , makine arızalarının giderilmesi / makine yer değişimi / makine verimliliğinin arttırılması / makine montajı vb. sebeplerle ihtiyaç duyulan teknik montör hizmeti bunlar arasında sayılabilir. Bu gibi teknik konularda oluşacak taleplerin , mühendislik eğitimi almış ve şirketin üretim hatları konusunda genel bilgisi olan bir teknik satınalma uzmanı tarafından takip edilerek sonuçlandırılması önemlidir. Çünkü , bu tür taleplerde teknik ihtiyaç doğru anlaşılmalıdır. Konunun eksik veya yanlış anlaşılması , pek çok sıkıntıya ve ekstra maliyete sebep olacağı gibi , zaman çalan gereksiz bir sürü yazışmayı da beraberinde getirecektir. İhtiyaca göre doğru montörün belirlenmesi veya doğru parçanın temin edilmesi ve bu parça ithal ise gümrük işlemleri sırasındaki gerekli teknik bilginin ilgililere doğru şekilde iletilebilmesi , konuya teknik açıdan hakim olan bir satınalma uzmanı tarafından gerçekleştirilmelidir. Ayrıca , talep edilen bir yedek parça için sadece parça numarasını üreticisine bildirmekten öte , farklı tedarikçilerin araştırılarak parçanın bir başka üreticiden aynı özellikte ama daha düşük maliyetle tedarik edilmesi de bir teknik satınalma uzmanı ile mümkündür.

 

Bazı şirketlerde , yukarıda izah edilen teknik malzemeler ve montör hizmetleri de dahil olmak üzere her türlü satınalmanın tek bir kişi üzerinden yapılması tasarruf gibi gözükse de , teknik bilgi/deneyim eksikliği sonucu ortaya çıkan hatalar ve yerine konulamayan zaman kaybı ciddi boyutta ekstra maliyetlere neden olmaktadır.

 

2020/02

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

OMK ve Ambalaj Kağıdı Talebini Olumlu Etkileyen Unsurlar

 

 

Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen ambalaj kağıdı ile enerji ve madenler dışındaki tüm sektörlerin ürünlerini ambalajlayabilen ve kağıttan üretilen oluklu mukavva kutunun (OMK) üretim kapasiteleri , ülkemizde yıllar içinde artış göstermektedir. (Grafik.1)

 

 

Gerek oluklu mukavvanın , gerekse de hammaddesi olan kağıdın kullanımının artması , üretim ihtiyacını da tetikleyecektir. Bu konuda , hem küresel ve hem de bölgesel bazı unsurların olumlu etkisi gün geçtikçe artmaktadır.

 

Bu unsurların başlıcalarına kısaca göz atmak yararlı olacaktır.

 

I ) E-ticaret

 

Oluklu mukavva  , 2016 yılı Türkiye ambalaj malzemesi üretim dağılımında ton bazında % 23 ‘lük pay almıştır. Yapılan çalışmalar göstermektedir ki oluklu mukavva tüketiminin en hızlı büyümesi beklenen alanların başında internetten alışverişin sonucu olan paket posta dağıtım gelmektedir.

 

Türkiye e-ticaret pazar hacminin içinde yer alan perakende segmenti , 2013-2016 yılları arasında yaklaşık 10 milyar TL büyüme göstermiştir. Yaklaşık 22 trilyon USD ’lık küresel perakende sektörünün yaklaşık 1,3 trilyon USD ‘lık kısmını oluşturan e-ticaret , hızla yaygınlaşmaktadır. E-ticaretin küresel boyutunun 2022 yılında 5 trilyon USD ‘ı aşacağı tahmin edilmektedir. Bu noktadan hareketle , oluklu mukavva ambalaj tüketiminin büyüyeceği ön görülmektedir. Dolayısıyla , oluklu mukavvanın hammaddesi olan ambalaj kağıdına olan talebin de olumlu yönde etkileneceği aşikardır.

 

II ) Kentleşme

 

2016 yılı itibariyle ülkemiz nüfusunun yaklaşık % 40 ‘nı oluşturan genç (<24) nüfus ve yaklaşık % 92 seviyelerini aşan kentli nüfusun etkisiyle tüketim alışkanlıkları da değişim göstermektedir.

Artan kentli nüfusun alışveriş ihtiyacına yönelik olarak sayıları artan süpermarket ve hipermarketlerde satılmak üzere raflarda yerlerini alan tüketim malzemelerinin tamamına yakınının kağıt bazlı birincil ve/veya ikincil ambalajlarla sunulması , ambalaj kağıdı talebini olumlu yönde etkilemektedir.

Çalışan nüfusun artması sonucu , oluklu mukavva kutu ile servis edilen pizza gibi hızlı / hazır yemek tüketme tercihlerinin fazlalaşması da , ambalaj kağıdı talebini destekleyen unsurlar arasında yer almaktadır.

 

III ) İhracat

 

İhraç edilen yaş sebze ve meyvelerin tamamının oluklu mukavva ambalaja girmesi sonucu , oluklu mukavva kutu ve ambalaj kağıdı tüketimi olumlu yönde etkilenmektedir. İç piyasada tüketilen yaş sebze ve meyvelerin ambalajlamasında da daha hijyenik ve çevreci olan oluklu mukavva kutu kullanımının yaygınlaşması , Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında , beklenildiğinden daha kısa bir zaman dilimi içinde gerçekleşecektir.

 

IV) Çevresel Etki

 

Çevresel konularda artan küresel farkındalık ile önem kazanan geri dönüşüm mantığı , yaşam alışkanlıklarının da yeniden gözden geçirilmesini beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda , hurda kağıdın geri dönüştürülmesi ile üretilen ambalaj kağıdının kullanıldığı ambalaj türleri de daha fazla tercih edilmektedir.

Örneğin , İsveç’de yakl.70 çiftlikten tedarik ettiği yumurtaları ülke genelindeki dükkanlara ve restaurantlara satan Stjärnägg AB firmasının , yumurta ambalajında plastikten kartona dönmesi veya kozmetikten tekstile , ayakkabıdan zücaciyeye pek çok perakende sektörü tarafından plastik poşet yerine kağıt bazlı çantaların müşterilere sunulması , çevre dostu olma bilincinin somut yansımaları arasında yer almaktadır.

 

Sonuç olarak , küresel ve bölgesel yaşanan bu gibi gelişmeler , oluklu mukavva ve geri dönüşümlü ambalaj kağıdı kullanımının artmasına yönelik güçlü bir zemin oluşturmaktadır.

 

Kaynaklar: OMÜD , SKSV , IBS , FBA , Stora Enso

 

2020/01

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kraftliner : Yeni Kapasiteler !

 

 

Oluklu mukavva kutuların çoğunlukla en dış yüzeyinde kullanılan ve yüksek oranda ağartılmamış sülfat odun selülozu ile az miktarda atık kağıt selülozunun karışımından üretilen kraftliner için küresel üretim kapasitesi yılda yaklaşık 35 milyon ton civarında olup , bunun büyük kısmı da Kuzey Amerika’da bulunmaktadır.

               

Dijital yayıncılığın yaygınlaşması ile sekteye uğrayan basılı yayın sektörü nedeniyle , yazı tabı ve kuşeli magazin kağıdı makinelerinin ambalaj kağıdı makinelerine dönüştürülmesi ve ayrıca yeni yatırımlar yoluyla , Brezilya’dan Japonya’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yeni kraftliner üretim kapasitelerinin duyuruları gelmeye devam ediyor.

 

www.mayt.net ‘i takip edenlerin de yakından bildiği üzere , 2019 yılının başından bugüne kadar yapılan duyuruların özeti Tablo.1 ‘de görülebilir.

 

 

Bunlara tekrar göz atılacak olursa ;

 

• Stora Enso , Oulu (Finlandiya) kağıt fabrikasındaki üretimini ambalaj kağıdına dönüştüreceğini duyurdu. Yeni proje , selüloz bazlı 450,000 t/yıl kapasitede yeni bir kraftliner (esmer ve beyaz) hattını , selüloz tesisi ile kurutma hattının ağartılmamış esmer selüloza göre uyarlanmasını ve tesisin çevre performansını geliştirecek yatırımları kapsayacak.

 

• İlaveten , Heinzel grubunun Avusturya’daki kuruluşlarından Zellstoff Pöls AG ‘nin iş birimi Starkraft , ikinci kağıt makinesini devreye aldı.Yeni PM3 , yılda 100,000 ton beyaz kraft kağıt üretebilecek.

 

• Öte yandan , Brezilya’da yerleşik Klabin , Paraná eyaletinde iki yeni kağıt makinesi kurulmasını içeren Puma II projesini onayladığını duyurdu. Yeni tevsi projesi , Ortigueira (Paraná) ‘da Puma ünitesinin de yer aldığı aynı alanda , iki yeni kraftliner makinesi ve entegre selüloz üretim hattının kurulumunu kapsıyor. Yeni makineler , toplamda yıllık 920,000 ton kağıt üretim kapasitesine sahip olacaklar.

 

• Japonya’da bulunan Oji Paper Co.,Ltd. , Tomakomai fabrikasındaki PM5’de 200,000 t/y gazete kağıdı kapasitesinin kapatılarak ambalaj ve kraftliner kağıdı üretimine dönüştürüleceğini açıkladı.

 

• İsveç merkezli global kağıt üreticisi SCA , Umeå (İsveç) ‘daki Obbola kağıt fabrikasında kraftliner üretimi için yeni bir kağıt makinesi kuracağını duyurdu. Böylece , artan yenilenebilir ambalaj talebini karşılamak üzere Obbola ‘daki yıllık kraftliner üretimi mevcut 450,000 ton ‘dan 725,000 ton ’a çıkacak. Yeni kağıt makinesi , 2023 yılının ilk çeyreğinde devreye girecek.

 

• Bunun yanı sıra , Voith tarafından Ilim Grubu için özel dizayn edilecek 600,000 t/y ‘luk KLB makinesi , dünyanın en yüksek kapasiteli makinesi olacak. Maksimum kapasitesi 2,150 t/gün , mal sarıcıdaki kağıt genişliği 9,400 mm olup , 80 ile 175 gr/m2 aralığındaki gramajlarda kraftliner üretecek. Söz konusu makine , 2021 yılı sonunda Ust-Ilimsk’ deki (Rusya) yeni fabrikada devreye girecek.

 

Bu yatırımlar , orta / uzun vadede kraftliner fiyatının değişimi üzerinde bir rol oynayabilir mi ?

Bunu zaman gösterecek…

 

2019/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kolilerin İletişim Aracı : Baskı

2. Klişeler hk.da …

 

 

Oluklu mukavva kutuların (kolilerin) içeriği hakkında bilgi veren , reklamını yapan , gerekli konularda uyarılar barındıran , bir başka deyişle kolinin tüketiciyle iletişimini sağlayan yegane araç , kolilerin üzerindeki baskılardır.

 

Oluklu mukavvayı , kutu haline getiren konfeksiyon makinelerinin flekso baskı ünitelerinin her biri bağımsız bir baskı sistemidir. Birçok konfeksiyon makinesi standart olarak iki adet flekso baskı ünitesine sahip olmakla birlikte , günümüzde pek çoğu üç veya daha fazla sayıda ünite içermektedir. Çoklu flekso baskı ünitesine sahip makineler , bazı siparişlerde kullanılmayan ünitenin yana çıkmasını sağlayacak bir düzeneğe sahip olarak imal edilirler. Bu sayede , tek renk veya iki renk baskılı işlerde oluklu mukavvanın katedeceği yolun kısalması sağlanır.

 

Üstten veya alttan baskı şeklinde dizayn edilen flekso baskı ünitelerinin alt sistemleri aşağıdaki gibi sayılabilir :

• Mürekkep sistemi
• Anilox vals sistemi
• Klişe valsi sistemi
• Baskı valsi sistemi
• Çekici rulo sistemi

Bu yazıda , flekso baskı mekaniğinde çok önemli bir rolü olan klişeye daha yakından bakılacak.

 

Klişe , esas itibariyle anilox valsden mürekkep alıp uygulanacak yüzeye aktarır. Flekso baskı tekniğinde kullanılan başlıca klişe türü fotopolimer olup , önceki dönemlerde lastik klişeler de çokça kullanılmıştır. Lastik klişeler , kalıba dökülür ve elle veya laserle şekillendirilirdi. En belirgin dezavantajı ise kalınlık dağılımının düzensiz olmasıydı.

Fotopolimer klişeler , ışığa duyarlı malzemeden yapılır. Bu klişelerin ışıktan uzak alanlarda tutulması ya da kapalı bir kutu içinde depolanması tavsiye edilir. Zira , UV ışık bütün fotopolimer klişeler için son derece zararlıdır. Fotopolimer klişeler lastik klişeden daha stabil olup lastiğe göre daha düzgün bir yüzeye sahiptirler. Ayrıca , lastiğe göre daha az mürekkep alıp , daha yüksek oranda transfer ederler. Fotopolimer klişelerin başlıca tipleri , Tabaka fotopolimer ve Sıvı fotopolimer ‘dir.

Lastik veya Fotopolimer klişeler , montaj filmine (ki bu plastik veya mylar olabilir) sıvı bir yapışkan veya çift taraflı yapışkan bant kullanılarak yapıştırılırlar. Klişe ile montaj filmi arasında sızıntıyı engellemek amacıyla , klişenin kenarları bir solüsyon veya bant ile kapatılır.

Klişeler , kamburlaşmaya yatkındırlar. Düz klişenin , silindirik yüzeye uygulanması sırasında gerilmeler meydana gelir. Bu da geniş görüntülerde yükseklikler ve alçaklıkların oluşumunu sağlar. Ufak noktalar uzun basılabilir. Dalgalı aşınma söz konusu olabilir. Kör noktalara mürekkep ulaştırmak amacıyla anilox valsin basıncı arttırıldığında ise tram noktaları arasında “köprüleşme”  meydana gelir. Kamburlaşmanın negatif etkileri , ince klişe kullanılarak azaltılabilir. Klişenin altına , boşluğu almak için sıkıştırılabilir bir malzeme konabilir. Bunun iki yararı vardır. Hem kamburlaşmayı minimize eder , hem de düzgün olmayan mukavvaya baskı yapabilmek için gerekli ekstra baskı kuvvetini bünyesinde tutar. Her klişe , tek bir vals ebadı için imal edilir ve sadece bu ebatta kullanılmalıdır.

 

Klişelerin monte edildiği montaj filminin kenarındaki çıta , klişe valsi üzerinde bulunan yarığa takılır. Montaj filminin arka kenarına sabitlenen gergi lastiklerinin diğer ucu da gerdirilerek valsin üzerindeki yarığa oturtulur.

 

Klişe montajlı filmler , gerek makine yanında ve gerekse de klişe odasında raflara asılı olarak muhafaza edilirler. Klişeler yatay pozisyonda depolanmamalıdır.

 

2019/10

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kolilerin İletişim Aracı : Baskı

1. Anilox Valsler hk.da …

 

 

Oluklu mukavva kutuların (kolilerin) içeriği hakkında bilgi veren , reklamını yapan , gerekli konularda uyarılar barındıran , bir başka deyişle kolinin tüketiciyle iletişimini sağlayan yegane araç , kolilerin üzerindeki baskılardır.

 

Oluklu mukavvayı , kutu haline getiren konfeksiyon makinelerinin flekso baskı ünitelerinin her biri bağımsız bir baskı sistemidir. Üstten veya alttan baskı şeklinde dizayn edilen flekso baskı ünitelerinin alt sistemleri aşağıdaki gibi sayılabilir :

• Mürekkep sistemi
• Anilox vals sistemi
• Klişe valsi sistemi
• Baskı valsi sistemi
• Çekici rulo sistemi

Bu yazıda , flekso baskı mekaniğinde önemli bir rolü olan krom kaplı ve seramik kaplı anilox valslere daha yakından bakılacak.

 

Anilox vals kullanımının temel amacı , klişeye kontrollü miktarda mürekkebin transfer edilmesidir. Mürekkep , vals üzerindeki tram diye adlandırılan hücreler vasıtası ile taşınır. Anilox valsler , esas itibariyle ana gövdesi çelikten mamul dikişsiz bir boru olup , kauçuk valsten aldığı mürekkebi  , hücreleri (tram) vasıtasıyla klişe valsine transfer ederler.

 

Krom kaplı anilox valslerde , tramlar (hücre) dikişsiz çelik boru üzerine mekanik olarak kazınır. Anılan hücreler ya piramit ya da quadrangular tasarıma sahiptirler. Söz konusu kazıma işlemi freze yardımıyla çok hassas olarak gerçekleştirilir. Anilox valsin hücreleri kazındıktan sonra ince bir tabaka nikel kaplanır. Son aşama ise valsin krom ile kaplanmasıdır. Krom kaplama ile aşınma ve korozyona karşı direnç ve daha iyi mürekkep transferi temin edilmiş olur.

 

Anilox valslerde kullanılan seramik oldukça sert bir malzeme olup , vals yüzeyini koruduğu gibi valsin ömrünü de uzatır. Laser tramlı seramik valslerde de diğer anilox valslerde olduğu gibi dikişsiz çelik boru kullanılmaktadır. Tramlar (hücre) , laser hüzmesi yardımıyla seramik malzeme üzerine yakılarak işlenir. Krom anilox valslerde tramlar , mekanik olarak piramit veya quadrangular şekilli kazınırken , laser tramlı seramik anilox valslerde hücreler daha yuvarlak kraterler şeklinde oluşturulur. Seramik anilox valsler , doğru bir bakım ile , krom kaplı valslerden beş kata kadar daha uzun ömürlü olabilmektedir. Klasik anilox valslerde tramlar 45 derece açıyla yerleştirilirken , artık 60 derece açıyla yerleştirilmesi suretiyle daha az boşluk bırakılarak tramlardan daha fazla mürekkep transferi sağlanmaktadır.

 

Anilox vals üzerindeki tram sayısı ve tram hacmi , konfeksiyon makinesinin gerçekleştireceği baskı tipi ile uyum içinde olmalıdır. Genelde , ince detaylı baskılar yüksek tram sayısı gerektirir. Vals yüzeyinde her santimetredeki tram sayısının artması , söz konusu tramların o oranda küçülmesi anlamına gelir. Daha küçük tramlar , daha az mürekkep taşıyarak daha detaylı baskı yapılmasına olanak sağlar.

 

Anilox valsler , klişeye yeterli miktarda mürekkebi taşıyabilmeleri için temiz tutulmak zorundadırlar. Eğer temizlik gerektiği gibi yapılmaz ise kuruyan mürekkep , hücre diplerinde birikerek valsin aktarabileceği mürekkep miktarını düşürür. Krom kaplı anilox valslerde yumuşak bir tel fırça iş görürken , seramik anilox valslerde , seramiğin sert olması nedeniyle hücrelerin iyi temizlenmesi için paslanmaz çelik telli bir fırça kullanılabilir.

 

2019/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Liner Kağıdı Tercihinde Farklılaşma

 

 

Oluklu mukavva üretilirken kullanılan iki temel kağıt türünden birisi olan Liner cinsi kağıtlar , hammadde olarak selüloz veya atık kağıttan elde edilişlerine göre sırasıyla kraftliner veya testliner adıyla sınıflandırılmaktadır.

Kraftliner , içeriğinde bulunan uzun elyafların verdiği fiziksel mukavemet ve yüksek neme karşı dayanıklılığı nedeniyle , özellikle soğutulmuş / nemli ortamlarda testliner‘a göre daha çok tercih edilir. Öte yandan , bilindiği üzere , kraftliner ithal edilen bir kağıt türü iken , testliner ülkemizde üretilebilmektedir.

 

Testliner ülkemizde uzun yıllardan beri üretilmektedir. Ancak oluklu mukavva sektörümüzde kullanılan liner cinsi kağıt grubundaki birincilik , uzun süre kraftliner ‘da kalmıştır. Şüphesiz bunun pek çok nedeni bulunmaktadır ama ilk akla gelenler arasında , üretilen testliner kağıdının speklerindeki zayıflıklar , hizmet verilen bazı sektörlerin (örn.: yaş sebze ve meyve)  ihracat süreçlerinde risk almama tercihleri ve belirli sektörlerin (örn.: tütün) şartnamelerinin gereği sayılabilir. Balık kılçığı metodolojisi ile sebeplerin ayrıntılarına girildiğinde görülecektir ki sonuçlara etki eden faktörler arasında , atık kağıdın kalitesi (toplama,ayrıştırma,sevk) , kağıt üretim teknolojisi (eski teknoloji,yüksek maliyet) ve ürün sevkiyat şartları (kamyon ve TIR’ların dorse özellikleri, takip edilebilirlik) ön plana çıkmaktadır.

 

OMÜD* üyesi kuruluşların 2011-2018 yılları arasındaki kraftliner ve testliner tüketimlerine bakıldığında , liner cinsi kağıtlarda tüketim liderliğini elinde tutan kraftliner’ın bu ünvanını 2013 yılından sonra testliner’a kaptırdığı görülmektedir. (Grafik.1) 2014 yılı itibariyle , toplam tüketilen oluklu mukavva kağıtların içindeki testliner (beyaz dahil) oranı , kraftliner (beyaz dahil) ‘ın oranının üzerine çıkmış ve 2018 yılında da fark açılmıştır.

 

 

2014 yılı ile birlikte , testliner ‘ın kraftliner ‘a toplam kağıt tüketimi içinde sağladığı bu oransal üstünlüğü anlamak için başka nelerin değiştiğine de bakmak yararlı olur. Ülkemizdeki oluklu mukavva kağıt üretim kapasitesi bu açıdan önemlidir. Zira , oluklu mukavva kağıt üretim kapasitesinde görülen dikkat çekici artış 2014 yılında gerçekleşmiştir. Bunu , 2015 yılındaki ikinci bir kapasite artışı takip etmektedir. (Grafik.2)

 

 

Geçen zaman zarfında , ülkemizde yeni kağıt kapasiteleri devreye alınmış , yeni makinelerin sahip olduğu ileri teknoloji sayesinde üretilen kağıtların speklerinde de iyileşmeler başlamıştır. Ayrıca , atık kağıdın kurumsal firmalar tarafından bilinçli bir şekilde elleçlenmesi , imitasyon kraft üretilmesi , nakliye sektöründe dorselerin teknolojik unsurlarla donatılması ve araç takiplerinin kolaylaşması da sonuca katkı sağlamaktadır. Bu tür gelişmeler şüphesiz ki devam edecektir.

Yeni ve modern makinelerin ürettiği testliner kağıdının , hem spekleri hem de nispeten düşük maliyeti nedeniyle tercih edildiği görülmektedir. Testliner ile kraftliner arasındaki söz konusu makasın geçen yıl açılmasına destek veren yüksek ithalat maliyetini de hatırda tutmakta fayda var.

 

*OMÜD üyeleri , pazardaki toplam tonajın % 72 temsil etmektedir (2018)

 

Kaynaklar: OMÜD , SKSV

 

2019/07

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Ambalaj Kağıdının Fiyat Değişimini Tetikleyen Temel Faktörler

 

 

Uzun yıllardır belirli bir aralıkta salınım gösteren yurtiçi ambalaj kağıdı fiyatları , 2016 yılının son çeyreğinden itibaren bu sakin yapısını değiştirerek güçlü bir tırmanışa başladı. Soluksuz devam eden bu tırmanış , 2018 yılının son çeyreğinde zirveye ulaştıktan sonra aşağı yönlü bir trende dönüştü. 2019 yılının ilk çeyreğine bakıldığında ise , kağıt fiyatlarının tekrar yeni bir tırmanışı denediği göze çarpıyor.

Yurtiçi ambalaj kağıdındaki söz konusu fiyat değişimleri , oluklu mukavva üreticilerini de doğrudan etkilemeye devam ediyor. Ambalaj kağıdı , oluklu mukavva maliyetinin içinde % 70’lere varan yapısıyla belirleyici olduğundan , fiyat değişimlerini tetikleyen faktörlerin başlıcalarına göz atmakta yarar var.

 

i) Yurtiçi ambalaj kağıdı fiyatındaki değişimi tetikleyen temel faktörlerden birisi , şüphesiz piyasada oluşan arz-talep dengesidir. Piyasanın gevşek olduğu , çarkların yavaş döndüğü dönemlerde sabit giderleri karşılayabilmek amacıyla fiyatlar oldukça düşük seviyelere inebilmekte , piyasaların tekrar hareketlenip , talebin arttığı döneme kadar da fiyat yükselememektedir. Sıkışık piyasa koşullarında ise fiyatın yukarı yönlü değişimi çok daha sık frekanslarla gerçekleşebilmektedir.

 

ii) Hammadde fiyatındaki değişimler , kağıt fiyatını değişime zorlayan temel etkenlerden birisidir. Hammadde olarak kullanılan atık kağıt fiyatlarında görülecek artış veya azalış trendi , mamul kağıt fiyatının değişiminde gerek şart oluşturur ama her zaman yeterli şart oluşturmayabilir. Piyasadaki arz-talep dengesinin de buna paralel hareket etmesi sonucu kağıt fiyatının değişimi tetiklenir. Bir başka deyişle , hammadde fiyatlarında oluşan aşağı yönlü değişim , piyasanın sıkışık olduğu ve talebin kuvvetli hissedildiği zamanlarda doğrudan kağıt fiyatında indirimi tetiklemeyebilir.

 

iii) Kağıt fabrikalarında kullanılan buharı elde etmek için tüketilen doğalgaz , kömür , fuel-oil gibi yakıtlar ile elektriğin oluşturduğu enerji , diğer bir önemli maliyet unsurunu oluşturmaktadır. Kağıt sanayinde , toplam üretim maliyetleri içindeki enerji maliyetleri yakl.% 20-25 aralığında bir paya sahiptir. Bu nedenle , enerji fiyatları da kağıt fiyatlarının değişimini tetikleyen faktörler arasında en üst sıralarda yer alır.

 

iv) Kağıt sektörünün girdilerinden olan ithal kimyasal malzemelerin maliyetleri , TL’nin Euro ve USD karşısındaki değerlerine bağlı olduğundan , kurlardaki değişim de , maliyetin ve dolayısıyla kağıt satış fiyatının değişimini tetikleyen unsurlar arasında sayılabilir.

 

v) Yurt içinde üretilen oluklu mukavva kağıtlarından belirli bir miktar ithalat yoluyla da geldiğinden ( 2018 yılında yak. 590K ton) , özellikle kurların düşük seyrettiği dönemlerde rekabet avantajı yaratması için yerli üreticilerin ürün satış fiyatlarını daha dikkatli belirliyor olması gerekebilir. Yurt dışında yerleşik bazı kağıt üreticilerinin Türkiye pazarında da varlık gösterme stratejileri sonucu oluşturdukları fiyat politikası , yurt içindeki ambalaj kağıdı fiyatlarının değişiminde etkili olabilmektedir.

 

Kaynaklar: İSO (Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalat Sanayi) – SKSV (Yıllık Raporlar)

 

2019/05

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Koli Üretiminde Fire Analizi

 

 

Oluklu mukavva kutuların üretiminde kullanılan temel girdilerden kağıt , tutkal (nişasta) gibi hammaddelerin belirli bir kısmı , proses sırasında çeşitli nedenlerden ötürü satılabilir ürün haline dönüşemez ve kayıp haline gelir. Bu kayıplar fireyi oluşturmaktadır. Fire , üretim maliyetini doğrudan etkiler ve yüksek olduğunda maliyeti artırır. Üretim maliyetini düşürmek amacıyla , fire oranları yakından takip edilerek , belirlenen minimum hedefleri yakalamak için önlemler alınmalıdır.

 

Oluklu mukavva üretim sürecinde fireyi düşürmek için , fireyi oluşturan kaynaklara göz atmak ve hangilerinin kontrol edilebileceğini , hangilerinin ise kontrol edilemeyeceğini belirlemek faydalı olacaktır. Bu bağlamda , fireyi başlıca iki ana grupta incelemek gerekir :

 

1.Önlenebilir Fire

2.Önlenemez Fire

 

Adından da anlaşılacağı üzere , bütün dikkatlerin önlenebilir fire üzerinde yoğunlaştırılması gerekir. Yapılacak iyileştirmeler ve alınacak önlemler ile söz konusu firenin , ulaşılabilecek en düşük seviyeye çekilmesi ve o seviyede kontrol altında tutulması sayesinde , üretim maliyetinde önemli bir iyileşme sağlanacaktır. Bu nedenle , önlenebilir firenin yapıtaşlarına biraz daha yakından bakılacak olursa , atılması gereken adımlar daha da netleşecektir.

 

Önlenebilir fireyi oluşturan unsurlar şöyle sıralanabilir :

 

I.Toplam Oluklu Firesi

 

Toplam oluklu firesini oluşturan faktörler arasında aşağıdakiler sayılabilir :

 

Ia. Kağıt bobinlerin üst katmanlarında , nakliye /yükleme /boşaltma sırasında forklift ataşmanının yüzeyindeki aşınmalardan kaynaklanabilecek ve/veya ataşmanın kağıt bobini aşırı sıkması sonucu oluşabilecek hasarlar fireye yol açar. Zira , bu katmanlar kullanılamaz ve oluklu makinesine takılmadan önce soyularak ayrılır. Bu tür fireye , kağıt bobinlerin dışını ayrıca ambalajlayan kağıt firmalarının ürünlerinde çok daha seyrek rastlanır.

 

Ib. Kağıt bobinlerin bitimine yakın kullanılmadan terk edilen kağıt miktarı da fire oluşturur. Şüphesiz , bobindeki kağıdın mümkün olduğu kadar fazlasının tüketilmesi gerekir. Ancak bazen operatörler –kullandıkları ekipmanla da ilgili olarak– bobinin sonuna yaklaşırken sorun çıkmaması için epeyce bir miktar kağıdı mihveri boru üzerinde terk edip yeni bobine geçerler.

 

Ic. Ondüle makinesinden çıkan ondülede veya oluklu makinesinin çıkışında elde edilen safihada tespit edilen bozukluklar da bu ürünlerin fireye ayrılmasına neden olur. Keza , kat ayrılmasının (delaminasyon) gözlendiği safihalar da üretim hattından dışarı alınarak fire olarak işlem görür.

 

II.Toplam Oluklu Kenar Iskarta

 

Üretim aşamasında , oluklu makinesinden geçen safihanın kenarından belirli bir miktar kesilir. Ayrılan bu kısım da fire oluşturur.

 

III.Toplam Konfeksiyon Firesi

 

Üretilen safihanın oluklu mukavva kutuya dönüştürülmesi amacıyla konfeksiyon bölümünde işleme tabi tutulan yarı mamullerden bir bölümü , baskı bozuklukları , kesim hataları ve diğer çeşitli üretim kusurları nedeniyle satılabilir ürün olarak değerlendirilemeyeceği için fire olarak ayrılır.

 

Önlenemez fire ise , üretim sırasındaki noksanlıklar veya yanlışlardan ötürü değil , teknolojik zorunlulukdan dolayı meydana gelen kayıplardır. Konfeksiyon bölümündeki kalıplı kesim makinesinde oluklu mukavva kutu üretimi sırasında verilen fire , önlenemez fire olarak değerlendirilir.

 

Üretim maliyetini doğrudan etkileyen firenin doğru hesaplanması , önleme yönelik alınacak aksiyonlar için ilk adımdır. Bu amaçla , her potansiyel fire kaynağının yanına konacak bir konteynerde biriktirilen malzemeler , daha sonra tartılarak kayda geçirilir ve toplam içindeki oranı hesaplanarak zaman bazında takip edilir. Belirlenecek minimum fire hedeflerine ulaşmak için iyi bir ekip çalışması ile iyileştirici önlemlerin alınması sayesinde fire düşürülerek, üretimde verimlilik ve maliyet düşüşü sağlamak mümkündür.

 

2019/04

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Atık Kağıt Geri Dönüşümünün Zayıf Halkası

 

 

Kağıdın günlük yaşam içindeki rolü yadsınmaz. Hemen her alanda faydalanılan kağıdın , kullanımından sonra geri dönüştürülmesi de , artan dünya nüfusu karşısında sınırlı kaynakların daha ölçülü tüketilmesine katkı sunar. Ancak , harcanan emeklerin karşılığının alınabilmesi , geri dönüşüm sürecindeki bazı noktalara dikkat edilmesiyle mümkün olabilir.

 

Dünya kağıt ve karton üretimi 2017 yılında yakl. 412 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup , yakl. 113 milyon ton üretimi ile Çin , yakl. 72 milyon ton üretimi ile ABD ve yakl. 26 milyon ton üretimi ile de Japonya ilk üç sırada yer almayı başarmışlardır. Türkiye ise aynı yıl , 4,3 milyon ton kağıt üretimine karşılık 6,3 milyon ton tüketim gerçekleştirmiştir.

 

Kağıdın ana hammaddesi olarak selüloz ve/veya atık kağıt kullanılmakta olup , bu dağılımın % 25 ‘ni selüloz , % 75 ‘ni ise atık kağıtlar oluşturmaktadır. Bu durum ,  atık kağıdın geri dönüşümünü oldukça kritik bir noktaya taşımaktadır. Atık kağıt geri dönüşüm oranı Avrupa Birliği’nde 2013 yılından bu yana % 70’li rakamların üzerinde seyretmekte olup , 2017 yılında % 72,3 seviyesine ulaşılmıştır. AB’de 2020 yılı için kağıt geri dönüşüm hedefi de % 74 olarak belirlenmiş durumdadır. Sözkonusu oran , 2016 yılında Kuzey Amerika’da % 67,4 ve Asya’da da % 52,6 olarak gerçekleşmiştir. Kağıt ve karton geri kazanma oranı , ülkemizde 2015 yılından itibaren % 40 seviyesini aşmış olup , 2017 yılı itibariyle de % 52 seviyelerine ulaşmıştır.

 

Kağıdın ana hammaddelerinden birisi olan selülozun ülkemizdeki üretimi çok küçük miktarda olduğu için, ihtiyaç duyulan selülozun hemen hemen tamamına yakını ithal edilmektedir. Atık kağıt için ise durum farklıdır. İhtiyaç duyulan atık kağıdın büyük kısmı yurt içinden temin edilmekte olup , bir bölümü de ithalat yoluyla karşılanmaktadır. (Grafik.1) Dolayısıyla , atık kağıdın geri dönüşüm verimine odaklanmak yararlı olacaktır.

 

 

Ülkemizde , günlük kullanıma girdikten sonra çöpe giden ve geri dönüştürülmeyen kağıt miktarı hiç de azımsanamayacak seviyelerdedir. Yaklaşık bir hesaplamayla haritada renklendirilen bölgeler , çöp ile karışmış atık kağıt miktarını göstermesi açısından önemli olup, (Şekil.1) bunun belirli bir bölümü geri dönüştürülmektedir.

 

 

Temel prensip olarak , evlerde kullanılan kağıt bazlı ürünlerin organik atıklarla yani mutfak çöpüyle karıştırılmadan ayrı bir torbada biriktirilmesi ve yine haftanın belirli bir günü belediyenin bu iş için tahsis edilmiş kamyonu ile evlerden toplanması sayesinde geri dönüşüme giren atık kağıtlar , başka malzemelerden (yağ,boya,kimyasal madde vb..) olumsuz etkilenmemiş olacağından , elyaflarından yüksek verimle yararlanılabilir.

Aksi halde , toplanan atık kağıdın büyük bir bölümü çöple iyice karıştığı için elyaf özelliği değer yitirmekte ve kağıt fabrikasına getirildiğinde istenen hammadde performansını sağlayamayacağı için ya hiç kullanılamamakta ya da ekstra kimyasal madde kullanım ihtiyacı doğurmaktadır.

 

Evde ayrıştırılarak biriktirilen kağıt atıkları , haftanın belirli bir günü evlerden toplayan bazı örnek belediyeler mevcut olmasına rağmen , bu uygulamanın yaygınlaştırılması şüphesiz yarar getirecektir. Bu sayede , kağıt fabrikalarına gönderilen atık kağıdın kalitesi iyileşecek ve geri dönüşüm verimi yükselecektir.

 

Doğanın kirletilmemesi ve kaynakların dikkatli kullanımı çerçevesinde , hem bugün ve hem de gelecek için , yeni bir bakış açısı ve alışkanlıkları olumlu değiştirme gereği , her geçen gün daha ön plana çıkmaktadır.

 

Kaynaklar:

*İSO (Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalat Sanayi)

*SKSV (Yıllık Raporlar)

*AGED (Bölgesel Atık Kağıt GBS Raporu)

*European Paper Recycling Council (Monitoring Report)

*TÜİK

*OMÜD

*FAO

 

2019/03

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Koliler için Düz Kalıplı Kesim veya Dairesel Kalıplı Kesim

 

 

Oluklu mukavvanın , safiha (tabaka) halindeki üretimini takiben , müşteriler tarafından talep edilen farklı tasarımlardaki kutular haline dönüştürülmesi için kesim ve baskı gibi belirli işlemlere ihtiyaç duyulur. Kutunun , tasarımına uygun şekilde katlanarak son halini alabilmesi için gerekli olan kesim işlemi , hassas bir süreçtir. Standard tip (RSC:Regular Slotted Container) kutuların dışında kalan , özel şekillere sahip kutular , kalıplı kesim yapılarak elde edilirler.

 

Kalıp ile kesim yapmanın temelde iki farklı yöntemi bulunmaktadır. Bunlar ; Düz Kalıplı Kesim ve Dairesel Kalıplı Kesim olup birbirlerine göre avantajlı ve dezavantajlı yönleri vardır. Oluklu mukavva üretim tesislerinde yapılacak kalıplı kesim yatırımlarında , makinenin tipi için verilmesi gereken karar ; söz konusu makinenin hangi tür pazara çoğunlukla hitap edeceği ve ağırlıklı olarak üretilecek kutu çeşidi ile doğrudan ilgilidir. Her iki kesim tipine biraz daha yakından göz atılacak olursa , aradaki farklar daha belirginleşecektir.

 

Düz Kalıplı Kesim makinelerinde , basit anlatımla , çelik bıçaklardan meydana gelen düzlemsel bir kalıp ile bir hidrolik presin düşey hareketi sayesinde kesim yapılır. Daha düşük kalıp maliyetleri ve daha uygun işletme maliyetine sahiptirler. Genellikle , kısa siparişler (az sayıda) ve çok detaylı küçük kutular için iyi bir seçim olup , ıskartanın ayıklanmasını kolaylaştıran makinelerdir.

 

Dairesel Kalıplı Kesim makinelerinde ise , yine basit anlatımla , dönen silindirlerin arasından geçen oluklu mukavva safiha (tabaka)nın , kalıp silindiri üzerine monte edilmiş dairesel bir kalıp marifetiyle hassas kesilmesi sonucu istenen form oluşturulur. Dairesel Kalıplı Kesim makineleri , Düz Kalıplı Kesim makinelerine göre daha hızlıdır. Bu nedenle de , ürün ve ıskarta birikimi çok daha hızlı olacağından makine çıkışındaki otomasyon ve senkronizasyon önem kazanır. Genellikle uzun siparişler (çok sayıda) için tercih edilir ve daha yüksek kesim hassasiyetine sahiptirler.

 

Sonuçta , doğru makineyi seçip kullanmak için yapılacak fizibilite çalışmasında , öncelikle hangi pazarın hedeflendiği , hangi tip kutuların üretilmesinin öngörüldüğü ve ihtiyaç duyulacak makine hızı gibi soruların cevapları belirleyici olacaktır.

 

Yukarıda sözü edilen her iki tip kalıplı kesim makinesi , flekso baskı üniteleri ile in-line olarak da kurulabilmekte ve baskıyı takiben kesimin de aynı hat üzerinde tamamlanmasına olanak sağlanmaktadır.

 

2019/02

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Ortak Hedefler

 

 

Yılın ilk haftaları pek çok şirketin çalışanları için genellikle yoğun geçer. Bu durumun nedenlerinden birisi de , yeni yıl için kişisel hedeflerin belirlenmesi , üzerinde bir üst amir ile mutabık kalınması ve bu hedeflerin ya elektronik bir platformda ya da bir form üzerinde kayıtlı hale getirilip saklanması telaşıdır.

Kişisel hedefleri belirleyip , daha sonra bu hedeflerin ne kadarının başarıldığı , ne kadarının başarılamadığı , nedenleri vb. üzerinde analiz yapmak şüphesiz fayda sağlar.

 

Hedeflerin , SMART (Specific/Measurable/Attainable/Realistic/Timely) özelliğine sahip olması , yani Net/Ölçülebilir/Ulaşılabilir/Gerçekçi/Zaman bazında belirlenmesi , daha sonra üzerinde objektif yorum yapılabilmesi açısından gereklidir.

 

Ancak bazı kurumlarda, şirket hedeflerinin çalışanlarının tümüne net olarak yayılamaması ve çalışanlarca içselleştirilmemiş olması önemli bir sıkıntı yaratır. Sonuçta , bu bir takım çalışması olduğundan , ancak takımın temel hedefinin , tüm takım üyelerince net olarak anlaşılmış olması halinde aynı yöne kürek çekilebilir , aynı heyecan duyulabilir ve tek vücut halinde hareket kabiliyeti geliştirilebilir.

 

Kişisel hedeflerin belirlenip belirli bir form üzerinde kayıt altına alınmadığı yıllarda da pek çok şirket önemli başarılara imza atmış ve o başarıların sahipleri de o şirketlerin her seviyedeki çalışanları olmuştur. Zira , kişisel hedefler tek tek belirlenmese de ekip üyeleri temel hedefi çok net bildiği ve içselleştirildiği için tüm çabalar aynı yöne dönük olmuş , herkes biri birine sırtını dayayarak , güvenerek , kendi işinin en iyisini yapma gayretine girmiştir.

 

Şirket hedeflerine ulaşamazsa , birkaç çalışanın bireysel hedefine ulaşmış olması pek anlamlı olmaz. Bu nedenledir ki , bireysel hedef oluşturma sürecinden önce şirketin kısa dönem hedeflerini tüm çalışanlarınca net olarak anlaşılır hale getirmek , bu amaçla farkındalığı arttırıcı yazılı ve/veya görsel malzemeler kullanmak , bir ağacın dalları gibi kolektif hedeften bireysel hedefe doğru giden sürece önemli katkı sağlayacaktır.

 

2019/01

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıt İthalatında Takip Yönetimi

  

 

Ana hammaddesi olan kağıdın belirli türlerini yurtdışından ithal etmek zorunda kalan oluklu mukavva sektörümüzde , maliyetin en büyük kısmını oluşturan kağıdın stok seviyesini yüksek ya da düşük tutmak yerine optimum stok seviyesini yakalamak temel hedef olmalıdır. Bu konuya “Kağıt Stokları” isimli makalemde daha önce değinmiştik. Burada ise , alıcının stok ve nakit akışını doğrudan etkileyen kağıt ithalatında , üretici firmadan alıcının ambarına kadar olan yolculuğun yakın takibinin önemine odaklanacağız.

 

Farklı ülkelerden farklı cinslerdeki kağıtları düzenli ithal eden oluklu mukavva üreticilerinin , sipariş ettikleri kargolarını anlık takip etmeleri büyük önem arz eder.

 

Her ay düzenli olarak verilen ithal kağıt siparişleri , üreticiler tarafından alınıp , belirli bir üretim planı dahilinde üretilmekte ve daha sonra lojistik firmaları aracılığıyla gerekli konteyner ve gemi organizasyonu yapılarak yüklenip yola çıkarılmaktadır. Varış limanına gelen onlarca konteyner ve hemen arkasından varış yapacak diğer konteynerler hakkında son dakikada haberdar olan alıcı , bu konteynerlerin millileşmesi için gerekli nakit akışını henüz düzenleyememiş  veya ambarında yeterli yerleşimi yapamamış olabilir. Hazırlıksız yakalanmak ayrıca , limanda gümrükten çekilmeyi bekleyen üst üste istiflenmiş onlarca konteynerin yaratacağı birikmiş yüksek liman ardiye ücreti ile birlikte hiç hesapta olmayan ciddi miktarda bir demuraj maliyetini de beraberinde getirir. Bu durum , alıcının nakit akışını daha da bozacak , üstelik ithal ettiği hammaddenin maliyetini de çok yükselterek rekabet gücünü olumsuz etkileyecektir.

 

Böyle bir sorunla karşılaşmamak için , sipariş aşamasından itibaren tüm sürecin anlık olarak dinamik verilerle takip edilmesi büyük yarar sağlar. Bir başka deyişle , sipariş edilen kağıtların çıkış limanından hareket tarihi , geminin an itibariyle hangi rotayı takip ettiği , aktarma limanından ayrılış zamanı , varış limanına tahmini hangi gün ulaşacağı (ETA : Estimated Time of Arrival) gibi bilgilerin hem üretici ve/veya temsilcisi ve hem de taşıyıcı gemi şirketi ile koordineli olarak izlenmesi ve eldeki son verilerin gerek finansman bölümü , gerek ambar sorumluları ve gerekse de nakliyeci ve gümrük müşaviriyle  paylaşılması gerekir. Böylece , tüm paydaşlarda güncel bilginin olması , konteynerlerin millileştirilmesinin sorunsuzca ve hızlıca yapılmasına olanak sağlar. Özellikle , uzun resmi tatiller öncesinde bu bilgilerin anlık takip edilip , varış yapacak konteynerler ile ilgili planlamanın önceden yapılması , hesapta olmayan yüksek ardiye ve demuraj maliyetlerinin de doğmasını önler.

 

Rekabetin son derece çetinleştiği küresel pazarda , maliyetin düşük olması kritik öneme haizdir. İthal edilen kağıdın maliyetini olumsuz etkileyen faktörlerden ardiye ve demuraj , detaylı yapılmış bir planlama çalışması ile minimuma indirgenebilir.

 

2018/12

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Selüloz ve Sürdürülebilir Endüstriyel Ormanlar

 

 

Kağıt üretiminde kullanılan iki temel hammaddeden birisi atık kağıt diğeri ise selülozdur. Selüloz , farklı tür ( geniş yapraklı , iğne yapraklı …) ağaçlardan , farklı metotlarla ( mekaniksel , kimyasal …) elde edilmektedir.

Dünya selüloz üretimi 2016 yılında 181 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup , bunun yaklaşık % 36 ‘sı Kuzey Amerika’da , yaklaşık % 25 ‘lik kısmı ise Avrupa’da üretilmiştir. Söz konusu üretimin yaklaşık % 76 ‘sı kimyasal , % 18 ‘i ise mekaniksel odun hamuru olarak elde edilmiştir. (1)

Ortalama % 50 verim oranı (çam, ladin / huş, kayın, kavak..) ile düşünülürse , 1 ton odundan yarım ton selüloz elde edilir.(3)

 

2014 yılında 180’den fazla ülke , sivil toplum örgütü ve kuruluşun imzaladığı New York Orman Deklarasyonu ile doğal orman kaybının 2030 yılı itibariyle sonlandırılması hedeflenmiştir. Bu nedenle , sürdürülebilir ormancılık kavramı üzerine yoğunlaşılmıştır. Söz konusu program , esas itibariyle ormanların kontrollü yönetimi , ağaçların tekrar yetiştirilmesi ve büyütülmesi üzerine olup , bununla ilgili standardlar Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı tarafından 1992 yılında belirlenmiştir. FSC (The Forest Stewardship Council) ve PEFC (The Programme for the Endorsement of Forest Certification) çalışmalar yaparak kağıt ve selüloz sektörünün sürdürülebilir ormancılık standardlarını karşılayıp karşılamadığını kontrol etmekte ve belgelendirmektedir. Global ölçekte sertifikalandırılmış sürdürülebilir orman alanlarının dörtte üçü Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’da yer almaktadır.(2)  Sertifikalı orman yönetimi ile , kesilen ağaçların yerine dikilip yetiştirilen yeni ağaçlar , büyüyerek karbonu tutmaya devam ederler. Selüloz eldesi için endüstriyel orman yöneten pek çok şirketin , kestikleri her bir ağaç için iki ağaç dikmek konusunda politikaları mevcuttur.(3)

 

Dünya üzerindeki yaklaşık 3,9 milyar ha civarındaki orman alanının yakl. 307 milyon ha bölümü sertifikalı orman alanı olup , bu da toplam orman alanının yakl. %8 ‘ine karşılık gelmektedir. Sertifikalı orman alanındaki ilk 5 ülke sıralamasında Kanada, ABD , Finlandiya , İsveç ve Rusya yer almaktadır. (4)

Kağıt sektörünün büyük üreticilerinden İsveç’in toplam orman alanı , ülke yüzölçümünün yakl. % 56 ‘sını , Finlandiya’da ise % 72 ‘sini oluşturmaktadır. (5)

 

Ülkemizdeki durum ile kıyaslanırsa , toplam orman alanımız 22 milyon ha olup ülkemiz yüzölçümünün % 28 ‘dir. Ormansız alanı (ha) %75 ve daha büyük olan illerimiz Adıyaman, Afyon, Ağrı, Ankara, Bitlis, Çankırı, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Kars, Kayseri, Kırşehir, Konya, Malatya, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Sivas, Tekirdağ, Urfa, Van, Yozgat, Aksaray, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Ardahan, Iğdır ve Kilis olup , normal orman alanı %50 ve daha büyük olan iller ise sadece Zonguldak ve Karabük’tür. (6)

 

Türkiye’de 2017 yılında tüketilen selüloz yaklaşık olarak 1,073K ton olup , selüloz ithalatı ise yaklaşık 1,227K ton olarak gerçekleşmiştir.(7)

 

Kağıt ve kartonların bazı çeşitleri için selüloz , selülozun temini için de sürdürülebilir endüstriyel ormanlar gereklidir.

 

(1) Statista  

(2)American Institute of Chemical Engineers (AIChE)

(3)US Dept.of Agriculture , Forest Service, May 1980

(4)The Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC)

(5)Puuinfo Oy ,The Finnish Timber Council

(6)T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü

(7)SKSV

 

2018/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Koliler Hazır !

 

 

Ülkemizin oluklu mukavva sektöründeki genel uygulama , istisnalar hariç , ürünün müşterinin deposuna teslim edilmesi şeklindedir. Ancak ,ürünler standart olarak önceden üretilerek rafa konmayıp , sipariş alındıktan sonra müşteri talebine göre tasarlanarak üretildiği için , sürecin en kritik halkası nihai ürünün müşteriye tam zamanında teslim edilmesidir. Teslimatta yaşanan gecikmeler , müşterinin üretim akışını olumsuz etkileyebileceğinden , hem müşterinin hem de üreticinin keyfi kaçacaktır.

 

Geç teslimatın nedenleri analiz edildiğinde , üç temel faktör ön plana çıkmaktadır :

1. Hammadde sorunu
2. Üretim hattı sorunu
3. Nakliye sorunu

 

1-Hammadde Sorunu :

Oluklu mukavva sektöründe 6 temel kağıt türü (Tablo.1) kullanılmakta olup , bunların bazıları ülkemizde üretilmemektedir. Her işletme , müşteri portföyüne ve alınacak potansiyel sipariş tahminlerine bakarak belirli cins kağıtları stoğunda bulundurur. Ancak , ekonominin dinamik dünyası ve global piyasalardaki ani değişimler sonucu , üretim için gereken cins-gramaj-en (Bkz.: Makaleler>Depodaki Kağıtlar) kombinasyonundaki kağıdın stoklarda yetersiz miktarda bulunması veya  hiç bulunmaması kriz yaratır. Dolayısıyla , alınmış siparişin üretilmesi için gereken kağıdın nitelik ve/veya nicelik olarak stokta hazır olmaması , ilk paragrafta sözü edilen geç teslimatın kök nedenlerinden bir tanesidir.

 

2-Üretim Hattı Sorunu :

Siparişleri üretecek olan makinelerin herhangi birisinde ortaya çıkan plansız bir duruş , önemli bir zaman kaybı yaratacağından tüm süreci geciktirir. Problem , balık kılçığı metodolojisi ile irdelenirse ; makinelerin rutin bakımlarındaki zafiyet , kritik yedek parçaların stokta bulunmaması , yedek parça tedariğinde sorun olması , operatörün eğitim/deneyim eksikliği vb. pek çok faktörle karşılaşmak mümkündür. Sonuçta , üretimde bu gibi sebeplerle yaşanan bir gecikme , ürünün teslim zamanının ötelenmesine neden olur.

 

3-Nakliye Sorunu :

İlk iki temel nedenin ortaya çıkmadığı varsayılsa bile , karşı karşıya kalınabilecek bir nakliye sorunu , tatsız sonucun doğmasına neden olabilir. Nihai ürün mamul ambarda sevk edilmeyi beklerken , devreye önce forkliftler daha sonra da taşımayı gerçekleştirecek olan kamyonlar girer. Oluklu mukavva , hafif ve hacimli olduğundan standard kamyon kasaları yerine özel tasarlanmış kayar perdeli kasalara sahip kamyonlarla taşınması tercih edilir. Bu tür kamyonların yük almak üzere fabrikada hazır beklemeyip farklı bir rotadan dönüp gelecek olması potansiyel bir gecikme kaynağıdır. Yükü alan kamyonun yolda arıza yapması , lastik değiştirmesi , sanayi sitesine uğraması ve olan bitenden tarafları haberdar etmemesi gibi nedenler , ürünün müşteriye belirlenen zamanda teslim edilmesini olanaksız kılar.

 

Yukarıda detaylı açıklanan üç temel faktör üzerinde ayrı ayrı çalışılıp iyileştirme yapılarak , nihai ürünün müşteriye tam zamanında teslim edilememe riski en aza indirilebilir. Sonrasında da , sürekli ölçümleme ile gelişimin kontrol edilmesi ve önlem alınması gerekir.

 

2018/10

 

 

✿❀✿

 

 

SEKA …

 

 

Son günlerde yaşanan gazete kağıdı sıkıntısı ile adı tekrar anılan SEKA selüloz ve kağıt fabrikalarının , Türkiye’nin hangi bölgelerinde , hangi tarihlerde faaliyete geçtiklerini , hangi kağıt cinslerini ürettiklerini , kapasitelerini ve akıbetlerini kısaca özetleyecek şekilde hazırladığım görselin , kağıdın ülkemizdeki yakın tarihini merak edenler için faydalı olacağını ümit ediyorum.

 

 

(Seka Tarihi,1996)

2018/08

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Mukavva ve Mevsimsellik

 

 

Oluklu mukavva kutular , enerji ve madenlerin haricindeki hemen her ürünü koruyan , taşıyan ve tanıtan çevre dostu bir ambalaj çeşididir.

 

Oluklu mukavva ambalaj içine sadece endüstriyel ürünler değil tarımsal ürünler de girer. Tarımsal ürünler söz konusu olunca akla ilk gelen sezon etkisidir. Sezonun kurak veya bol yağışlı geçmesi , anılan ürünün o yıl az veya çok ekilmiş ya da hasat edilmiş olması veya ürünün değerini bulması gibi farklı koşullar , oluklu mukavva ambalaja olan ihtiyacı da arttırır veya azaltır. Bununla birlikte , normal şartlar altında , belirli tarımsal ürünlerin sezonlarında oluklu mukavva ambalaja olan talebin arttığı istatistiksel olarak söylenebilir.

 

Örnekler üzerinden gidecek olursak , ürünün çeşidine ve yetiştirildiği yöreye göre farklılıklar göstermekle birlikte , kiraz için Mayıs-Haziran ayları , üzüm için Temmuz-Ağustos ayları , limon için Eylül-Ekim ayları , portakal için ise Ekim –Kasım ayları yüksek sezon olarak değerlendirilebilir. Bu dönemlerde oluklu mukavva ambalaj , özellikle ihracatta önemli rol oynar. Keza , kayısı için Haziran-Ağustos ayları , incir için de Temmuz-Ağustos ayları pik dönemlere karşılık gelir. Her ürünün özelliğine uygun olarak tasarlanan oluklu mukavva kutuların üretimi için gereken farklı nitelikteki kağıtların , söz konusu dönemlerin başında hazır edilmesi suretiyle , oluşacak oluklu mukavva kutu taleplerinin zamanında karşılanması hedeflenir.

 

Oluklu mukavva sektörü , biribinden farklı pek çok sektörün ürününü ambalajladığı için bir anlamda piyasanın aynası görevini de görür. Dolayısıyla , sezon etkisi sadece tarımsal ürünler ile sınırlı kalmaz. Örneğin , okulların kapanması ve tatil sezonunun başlaması , bazı tüketim alışkanlıklarının değişimini de beraberinde getirir. Hem nicelik , hem de nitelik olarak göze çarpan bu değişim , coğrafi bazda da gözlemlenebilir. Kış aylarında yoğun tüketilmeyen bazı ürünler yaz aylarında hızlı tüketildiği için , bu ürünlerin oluklu mukavva ambalaj ihtiyacı da kış aylarına göre yazın çok daha fazla artar. Mevsimsellik etkisini belirtirken dini bayramları da unutmamak gerekir. Bu dönemlerde tüketimi artan veya azalan gıda maddelerinin , oluklu mukavva ambalaja olan talebi de değişkenlik gösterir.

 

2018/08

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Obez Şirketler

 

 

Obezite , dünya üzerinde insan sağlığını tehdit ederken gün geçtikçe de varlığını daha çok hissettirmeye devam ediyor. Juan Pedro Franco (Mexico) 594 Kg ağırlığı ile yaşayan en kilolu erkek rekorunu elinde bulundururken (*) , Pauline Potter (ABD) da 293 Kg ile yaşayan en kilolu kadın rekorunu kırmış durumda.

 

İnsanlar için önemli bir sağlık sorunu olan obezite , bazı üretim şirketlerinde de sinsice gizlenebilen kritik bir problem. Pek çok sektörde olduğu gibi , kağıt ve ambalaj sektöründe de rastlanabilen bu tür şirketlerde gözlenen bazı tipik belirtiler , söz konusu şirketlerin ya obez bir yapıya doğru kaymakta olduğunu ya da tamamen obez hale geldiğini ortaya koyabilir.

 

Üretim şirketinin farklı bölümlerinde gerekenin çok üzerindeki sayıda eleman bulunması , karmaşık onay mekanizmalarının güç işleyişinin sonucu geç çıkan kararlar , stokların uzun süreler boyunca istikrarlı şekilde aşırı yüksek seyretmesi , üretimde bir türlü düşürülemeyen yüksek fireler , yapılan pek çok gereksiz harcama ve israflar , şirketin obeziteye eğimli olduğunu ve hatta bir süreden beri dikkate değer miktarda kilo almaya başlamış bulunduğunu düşündüren göstergelerden bazılarıdır.

 

Ekonomi denizi , zaman zaman sakin ve durgun , zaman zaman da fırtınalı ve azgın dalgalı olabilir. Obezite hastalığına eğilimli bazı şirketler , işlerin iyi gittiği ve para kazanıldığı dönemlerde aşırı yüksek stokları önemsemeden , yüksek fireleri göz ardı ederek , verimsizliği görmezden gelerek , kadroları şişirerek , harcamalarını abartılı yaparak yol aldıkları için iyice hantallaşır ve çevikliklerini kaybetmeye başlarlar. Hava patlayıp fırtına çıktığı , dalga boylarının yükseldiği zamanlarda ise gerekli olan hızlı manevra yapma kabiliyetini kendilerinde bulamazlar. Yüksek hareket kabiliyeti gerektiren böyle durumlarda , üzerinde gereğinden çok fazla ağırlıklar bulunduran , hızlı hareket edemeyen bazı şirketlerin omurgası dalgaların şiddetine dayanamayabilir.

 

Yukarıdaki belirtilerin sadece deniz patladığında değil , hava açık ve sakinken de düzenli ve sistematik olarak takip edilmesi ve gereken tedbirlerin zamanında alınması , şirketlerin obez olmaya başlamadan , dinamik ve çevik yapılarını sürekli korumasını sağlar.

 

(*) Guinness World Records

 

2018/06

 

 

✿❀✿

 

 

 

Türkiye’nin 2017 KLB İthalatında İlk 4 Ülke

 

 

Türkiye , kraftliner cinsi kağıt için net ithalatçı ülke konumundadır.

 

Ülkemizde oluklu mukavva sektöründe 2017 yılında gerçekleşen kraftliner ithalatına ait istatistiklere bakıldığında , Türkiye’nin kraftliner kağıdı ithal ettiği ülkelerin başında yakl.% 58 pay (t) ile ABD’nin gelmekte olduğu , bunu sırasıyla Rusya , Polonya ve Brezilya’nın takip ettiği görülür.

 

 

Söz konusu dört ülkenin üst sıraları paylaşması tesadüfi değildir. Dünyadaki toplam KLB kapasitesi yaklaşık 35 milyon ton civarında olup , bunun yarısından fazlası Kuzey Amerika’da yer almaktadır.

 

Ülkemize ithal edilen kraftliner’ın büyük kısmının uzak mesafelerden geliyor olması nedeniyle kağıt lojistiğinin rolü daha fazla ön plana çıkmaktadır. Kağıdın , oluklu mukavva maliyeti içindeki yüksek payı nedeniyle , diğer faktörler gibi lojistik maliyeti de dikkatle takip edilmesi gereken unsurlardan bir tanesidir.

 

Söz konusu ülkelerin birçoğundan yapılan kağıt ithalatında deniz taşımacılığı kullanılmaktadır. Dolayısıyla , kağıdın zamanında ve hasarsız bir şekilde varış noktasına ulaştırılması önemlidir. Zira , planlanan zamanda varış yapamayıp geciken konteynerler ya da hasarlı bir şekilde limana ulaşan kağıt , ilave maliyet yükü oluşturacaktır.

 

2018/05

 

 

✿❀✿

 

 

Türkiye’de Kağıt Fabrikalarının Coğrafi Dağılımı

 

 

Kağıt , prosesi gereği bol suya ihtiyacı olan bir endüstridir.

O nedenledir ki , geçmişte kağıt fabrikalarının ya akarsu yakınına ya da sulak araziye kurulmasına dikkat edilirdi. Gelişen teknolojinin yardımıyla , atık suların arıtılarak tekrardan işletmelerde kullanılması sayesinde taze su tüketimi çok ciddi oranlarda düşmüştür.

 

 

Ancak , su kadar önemli bir diğer faktör de ulaşımdır. Gerek nihai ürünün ve gerekse de hammaddenin ulaştırılmasında limanlar önemli bir rol oynarlar.

Ülkemizde demiryolunun yeterli yaygınlıkta bulunmaması ve karayolunun da pahalı bir seçenek olması nedenleriyle , kağıt sanayinde inbound ve outbound lojistik için rekabet avantajı getiren deniz ulaşımının kullanımı amacıyla kağıt fabrikalarının limanlara yakın yerlere kurulması tesadüfi değildir.

 

Özellikle , yurtdışından selüloz ithal eden veya yurtdışına mamul kağıt ihracatı yapan işletmeler için limana yakınlık önemli bir lojistik avantaj yaratır. Artan kapasitelere lokal kaynakların nicelik ve/veya nitelik olarak cevap verememesi nedenleriyle yurtdışından atık kağıt getirmek durumunda olan işletmeler için de aynı avantaj geçerlidir.

 

Kağıt fabrikalarının yer seçimindeki diğer faktörler arasında , pazara yakınlık ve büyük arterlerin kesişim noktalarında bulunmak da sayılabilir.

 

2018/05

 

 

✿❀✿

 

 

Türkiye’de Kraftliner için Damping Önlemleri

 

 

Seka ile birlikte ülkemizde gerçek manada (yüksek oranda ağartılmamış sülfat odun selülozu kullanılarak büyük kapasitelerde) kraftliner üretimi sona erdiğinden önemli miktarda ithal edilmek zorunda kalınan kraft kağıdı için , kağıt ve/veya oluklu mukavva sektörünün içinde olanların da yakından takip ettiği üzere , belirli üreticilerden yapılan ithalatlarda bazı önlemler uygulanıyor.

Sözkonusu önlemler kapsamına , bazı yeni üreticilerin daha ilave edilme olasılığını barındıran soruşturma da nihayetlendi.

 

Bugüne gelene kadarki süreci kolay hatırlamak amacıyla kısa bir özet faydalı olacaktır.

 

OYKA Kağıt Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan başvuru üzerine , Amerika Birleşik Devletleri menşeli “metrekaresi 175 gramı geçmeyen beyazlatılmamış kraftlayner kağıtlar” için yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2014/26 sayılı tebliğ ile başlatılan ve Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen damping soruşturması tamamlanıp , 2015/28 sayılı tebliğ (14 Temmuz 2015) ile Tablo.1’de görülen oranlarda , dampinge karşı önlem yürürlüğe konuldu.

 

Daha sonra , yeniden açılan damping soruşturmasının tamamlanması neticesinde de 2017/1 sayılı tebliğ (07 Mart 2017) ile , bu kez Tablo.2’de görülen yeni oranlarda dampinge karşı önlemler yürürlüğe konuldu.

 

Nihayet , OYKA Kâğıt Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan başvuru üzerine, “metrekare ağırlığı 175 gramı geçmeyen beyazlatılmamış kraftlayner kâğıtlar”ın Finlandiya, Rusya Federasyonu, Polonya ve Brezilya menşeli olanlarına yönelik olarak yeni bir damping soruşturması başlatıldı ve nihai bildirimin ilgili taraflarla paylaşılması aşamasına gelindi. Nihai bildirim raporunda , CIF bedelin yüzdesi olarak hesaplanan damping marjları, Stora Enso için %85,86, Ilim Group için %11,42, Mondi için %16,12 ve Klabin için ise %14,03 oranlarında idi.

İlgili tarafların görüş ve iddialarının alınmasını müteakip yapılan nihai tespit ve değerlendirmelerin yer aldığı soruşturma raporu kesin kararın alınması için İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’na sunulduktan sonra , Finlandiya, Rusya Federasyonu, Polonya ve Brezilya menşeli olanlar için Tablo.3’de görülen oranlarda dampinge karşı önlemler yürürlüğe konuldu.

 

Türkiye , kraftliner cinsi kağıt için net ithalatçı bir ülke konumundadır.

Türkiye oluklu mukavva sektöründe , 2017 yılında yaklaşık 330K tonun üzerinde kraftliner kağıdı tüketilmiştir. Buna karşın , Türkiye’deki yerli arz , talebin çok altında kalmaktadır.

Dünyadaki toplam KLB kapasitesi yaklaşık 35 milyon ton civarında olup , bunun yarısından fazlası Kuzey Amerika’da yer almaktadır.

 

2018/04

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Gemideki Kağıtlar

 

 

Ambalaj kağıdı çeşitlerinden bazıları ülkemizde üretilmediği için ithal edilmek zorunda.

 

Uzak coğrafyalardan getirilmek durumunda kalınan bu tür kağıtlar için doğru sevkiyat yöntemini seçmek çok önemli. Kağıt , dış faktörlerden kolayca etkilenebilen bir madde. Koku , nem gibi etmenlerin dışında fiziki zorlamalardan da kolayca etkilenip , hasarlanabilir.

Kağıdı kullanılamaz hale getiren hasarı tazmin etmek mümkün olsa da , o kağıdı anında yerine koyabilmek ne yazık ki mümkün olmaz.

 

Pek çok avantajından dolayı , kağıtları deniz yoluyla ülkemize getirmek tercih edilen bir yöntem. Bunun için , kağıdın çıkış limanı ile varış limanı arasında hizmet veren deniz taşımacılığı şirketlerinden bir tanesi ile iş birliğine gitmek yeterli. Ancak , bundan daha önemli olan bir ayrıntı daha var : Kağıdı o kadar uzak yoldan getirip oluklu makinesine takana kadar sağlam ve hasarsız tutabilmek. Bu da , tüm sevkiyat zinciri boyunca kağıtla sağlanan temas sayısıyla orantılı.

 

Konteynerle sevkiyat yapıldığında , kağıt bobinler üreticinin fabrikasında konteynerlere yerleştirilir ve kullanıcının fabrikasında boşaltılarak ambara konur. Bu durumda , toplam iki elleçleme adımından bahsedilebilir.

 

Eğer , kağıt bobinler dökme olarak gemi ile gelecekse , üretici bobinleri kamyon veya trene yükleyip limana gönderir. Burada indirilen bobinler , gemi geldiğinde gemi ambarına yüklenir. Varış limanına gelen geminin ambarından indirilen bobinler daha sonra kamyonlara yüklenip kullanıcının fabrikasına sevk edilir. Kullanıcının fabrikasına gelen kamyon boşaltılarak , kağıt bobinler ambara konur. Bu sevkiyatta ise toplam altı elleçleme adımından söz edilebilir.

 

Her elleçleme aşamasında , gerek operatörün bilgi ve becerisinden gerekse de doğru ekipmanın kullanılmamasından kaynaklı pek çok potansiyel hasar riski bulunur.

 

Sonuç olarak , kağıt bobinlerin sevkiyatta hasar görme riskini düşürmek , elleçleme sayısını minimumda tutarak tasarlanan bir lojistik akış ile mümkün olacaktır.

 

2018/04

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Çin Selüloz Pazarına Kısa Bakış

 

 

Mart 2018’de Şangay’da gerçekleşen Uluslararası Selüloz Haftası çerçevesinde pek çok görüş ve veri tartışıldı. Ayrıntılarda kaybolmadan bazı önemli noktalara genel bir bakış atmak yararlı olabilir.

 

+6,9% ‘luk 2017 yılı büyüme oranı ile düzenli büyümesine devam eden Çin ekonomisi , aynı zamanda dünyanın en büyük kağıt&karton üreticisi ve tüketicisi durumunda da olduğu için her değişikliğin etkisi hissediliyor.

 

Çin’in kağıt&karton üretimi 2017 yılında 1,25 milyar ton olarak gerçekleşti. Ancak , durum böyle iken Çin’de geçen yıl bazı önemli gelişmeler de yaşandı.

 

Atık kağıt fiyatları arttı , Kağıt fiyatları arttı , Selüloz fiyatları arttı , Çevre regülasyonları sıkılaştırıldı , Atık kağıt politikası değişti , Kağıt fabrikalarının bazıları kapandı …

 

Gerek atık kağıt politikasındaki değişim ve sonucunda sıkılaştırılan regülasyonlar , gerekse de entegre olmayan fabrikaların çoğalması , selüloza olan talebi çok hızlı arttırdı.

2017 yılı itibariyle bir önceki yıla göre , toplam atık kağıt ithalatı -9,8% düşerken , selüloz ithalatı(tüm çeşitler) +12,6% artmış durumda.

 

Bu sonucu doğuran nedenler , sadece yukarıdakilerle sınırlı değil. 2017 yılı , plansız duruşlarda rekor kıran bir yıl oldu. Ayrıca , Çin Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı tarafından ilk kez 2015 sonunda gündeme getirilen “tedarik yapısal reformu” çerçevesinde , Çin kağıt&karton ve selüloz endüstrisi daha fazla konsolide olmak konusunda dikkatli bir yol izliyor.

 

En dikkat çeken noktalardan birisi de , Çin’deki nispeten düşük hijyenik kağıt (kağıt mendil, kağıt peçete, kağıt havlu, tuvalet kağıtı vb..) tüketiminin hızla artmasının (5,7 Kg/kişi) , büyük bir hijyenik kağıt ihtiyacının ortaya çıkmasını tetikleyeceği gerçeği. (K.Amerika&Avrupa:20 Kg/kişi)

 

2018 yılında Çin’de daha fazla sektörel konsolidasyon ve yapısal optimizasyonların hayata geçirilme olasılığı yüksek görünüyor. İlaveten , gelecek üç yıl boyunca yeni bir global selüloz yatırımı da ufukta görünmüyor. Buna paralel olarak selüloz sıkışıklığı da büyük olasılıkla sürecek.

 

 

Kaynaklar: IMF, CPICC , Asia Symbol , pulpmarket.ca ,China Paper

2018/03

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Toplantı dedin de …

 

 

Ofislerdeki toplam çalışma zamanından , toplantıların aldığı zaman çıkarılırsa geriye fazlaca bir şey kalmadığı görülür. Çok sık yapılan toplantıların büyük çoğunluğunun gerekliliği şüphe götürmez. Ancak , toplantı yapmak amacıyla bir araya gelen yöneticiler , her toplantı bittiğinde de beklenen sonuçları elde etmiş olarak mı salondan çıkarlar ?

 

Bu sürecin sağlıklı yürümesi , toplantının duyurulma yöntemi ile başlar.

 

Çok acil durumlar dışında , planlanan bir toplantının “son dakika” yerine yeterli bir süre önce , belki 1 hafta –hatta 1 ay- önce duyurulup , katılımcıların programlarını buna uygun yapmalarını beklemek doğru olur. Toplantının duyurusunda , zaman ve yerin-veya telekonferans bilgilerinin- dışında toplantının konusu ve görüşülecek ajandanın da yayınlanması , zamanın verimli kullanılması açısından gereklilik arzeder.

 

Önceden belirlenmiş toplantı süresinin çok dikkatlice kullanılması kritik önemdedir. Toplantıya , o haftaki futbol maçının yorumları veya siyasal konjonktür ile ilgili yorumlarla başlanıyorsa , o toplantının sonucundan pek de ümitli olunamaz. Zira , böyle bir başlangıç , toplantının kısıtlı zamanından çalacağı için asıl gündem ya sona sıkıştırılacak ya da toplantı uzadıkça uzayacaktır.

 

İşi geyik muhabbetine döndürmeden ve katılımcıların değerli zamanlarını harcamadan , ajandanın maddeleri üzerinde başta öngörülen zaman dilimi kadar tartışılması sayesinde toplantı amacına uygun ilerleyebilir. Toplantının son bölümündeki belirli bir süreyi , elde edilen sonuçların özetlenmesine ve –gerekiyorsa- bir sonraki toplantının ne zaman yapılacağının belirlenmesine ayırmakta yarar vardır.

 

Süre uzadıkça insanların konsantrasyonu düşer. Dolayısıyla , en etkili toplantının mümkün olduğu kadar kısa tutulan ve o sürenin her saniyesinde konuya odaklanılan bir toplantı olacağı aşikardır. Böyle bir toplantı , hem amacına başarıyla ulaşmış  , hem de katılımcıları ajandalarındaki diğer işlerini yapmaktan alıkoymamış olur. Toplantının , belirlenmiş sürenin sonunda – zamanı ve insanları – esnetmeden sonlandırılması çok önemlidir.

 

2018/03

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıt Stokları

 

 

Çokça bilinen bir söz vardır : “Stok uyuşturucu gibidir , önce keyif verir sonra öldürür”

Stok miktarını artırarak , üretimi ve satışı oldukça rahatlatmak mümkündür. Zira , hangi tip oluklu mukavva ambalaj , ne kadar miktarda ve ne kadar sıkışık bir terminle satılırsa satılsın , o ambalajı üretecek kağıt cins(ler)i daima ambarda hazır beklemektedir. Bu açıdan işletmeler de , ambarlarının yeterince dolu kalmasına genellikle sıcak bakarlar.

Şüphesiz , bu konforun da bir bedeli vardır. Ambardaki kağıtlara bağlanan para nedeniyle işletme sermayesinde ciddi sıkıntılar baş gösterebilir ve bu durum tedarikçilere yapılacak ödemelerden , yatırım harcamalarına kadar nakit ihtiyacı duyulan her alanı olumsuz etkileyebilir.

Sadece ambarda duran kağıtları değil , parası ödenmiş ve limanda bekleyen kağıtları da yukarıdaki çerçevede değerlendirmek gerekir. Her ne kadar henüz ambar kayıtlarında görünmeseler de sonuçta bedeli ödenmiş olup , sadece birkaç gün içinde limandan sevk edileceklerdir.

Bu durumda , stokları kritik seviyeye indirip JIT (tam zamanında) çalışmak mı en mükemmel yoldur ?

Bu sorunun her sektör için farklı cevapları vardır. Oluklu mukavva sektörü için anılan yaklaşımın çok da işlevsel olmadığı söylenebilir.

Belirli kağıt türleri ülkemizde üretilmediği için ithal edilmek zorundadır.

Kağıt, standard bir ürün olmadığından önceden üretilip rafa konmayıp , verilecek siparişte belirlenen cins-gramaj-en üçlüsüne göre üretilir. Bu nedenle de , sipariş geçildikten sonra üretim için belirli bir süreye ihtiyaç duyulur. Doğal olarak , sevkiyat süresi de bunun üzerine ekleneceğinden , hammadde sıkıntısı yaşamamak için , eldeki verilere göre kararlaştırılacak bazı cins-gramaj-ebattaki kağıtların belirli miktarlarda stokta bulundurulması gereği ortaya çıkar.

Ayrıca , fiyatların artış döneminde yüksek stoklu yakalanmak veya fiyatların iniş dönemine düşük stokla girmek gibi , pratikte çok da mümkün olmayan , hedefler de ortaya konabilir.

Atık kağıt stoğunun yönetimi de benzer sınırlayıcı şartlar barındırır. Özellikle , mevsimsellik atık kağıt tedariğinde çok önemli bir faktördür. Bu durum , atık kağıt stoklarının seviyesine de hemen yansımaktadır. Ayrıca , dini bayramlar gibi uzun resmi tatiller de lojistik ve stok yönetimi açılarından belirleyici olur.

Özellikle ithalatı zorunlu olan kağıtların belirli çeşitlerinden makul ölçülerde stok tutarak çalışmak , optimum çözüm olarak gözükmektedir.

 

2018/02

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Atık Kağıt Tedariği

 

 

Kağıt hammaddesi olarak geri kazanılan atık kağıtlar , çevreci özelliğiyle ön plana çıkıyor. Atık kağıt , kendi içinde , belirli kriterlere göre sınıflandırılmaktadır. Bu konuda gerek Türk Standardları’nın TS EN 643 ve gerekse de CEPI’nin (The Confederation of European Paper Industries) EN 643 standartı çokça başvurulan kaynaklardandır. Ancak , atık kağıt satmak da almak da sanıldığı kadar kolay olmaz.

Hammadde olarak kullanılacak atık kağıt için , speklerde yazan sınırlamalar kadar kullanılacağı kağıt fabrikasındaki kağıt makinesinin teknolojik seviyesi ve üretilen mamul kağıttan beklenen fiziksel özellikler de belirleyici rol oynar.

Atık kağıt , homojen değil tam tersine heterojen bir malzeme olduğu için , satın alma ve mal kabul aşamalarında malın içerdiği rutubet , yabancı madde ve temiz oluklu mukavva miktarı da alıcı ile satıcı arasındaki görüşmelerin eksenini oluşturur.

Bunların içinde en kolay ölçülebilen parametre olan rutubet bile başlı başına bir tartışma konusu olabilmektedir. Satıcının , kendi ana kaynaklarından malı tedarik şartları ile malı satmak istediği kağıt fabrikasının alım şartları aynı olmayınca sıkıntı çıkabilmektedir. Sonuçta, mal kabulü sırasında hesaptan düşülecek nem miktarı malın fiyatını etkileyeceğinden , uzlaşmak pek kolay olmayabilir. Hele hele , atık kağıt balyalarının içinden çıkan plastik , cd , tekstil artığı , strafor, masura vb. yabancı maddelerin oluşturduğu fire gibi görsel yoruma dayalı kararlar işi daha da zorlaştırır. Bu nedenle de , standartlar , atık kağıdın ait olduğu sınıfın tanımını yaparken % ile ifade edilen rakamlar vermektedir. ( örn.: max. 10% veya min. 70% gibi…)

Özellikle , arz-talep dengesinin bozulup piyasaların sıkıştığı dönemlerde atık kağıdın kalitesi konusunda uzlaşmak, çok daha güç hale gelebilir. Atık kağıt tedariğinde mevsimsellik de önemli bir faktördür. Yağmurlu ve/veya karlı geçen kış mevsimlerinde , atık kağıdın toplanması da zorlaştığından yeterli miktarın bulunabilirliği sorun olabilir. Ayrıca, kışın atık kağıdın nemindeki kayda değer artışı da hatırda tutmak gerekir.

Her ne kadar , tüm parametreler sözleşmeye yazılıyor olsa da , kendine özel dinamikleri olan atık kağıt tedariği konusunda tecrübe daima bilginin bir adım önünde gider.

 

2018/01

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Etik : Pazarlıksız !

 

 

Satın alma sürecinde ; doğru malzemenin doğru kaynaktan doğru maliyetlerle doğru zamanda tedarik edilmesi çok önemli. Şüphesiz , bu konuda paylaşılacak pek çok detay da var. Ancak , hepsinden çok daha önemli ve daha öncelikli olan bir konu var ki olmazsa olmazlardan.

Satın alma fonksiyonunu yerine getiren ekipler , bir nevi şirketin cüzdanını emanet olarak taşırlar. Bu durum , ekip üyelerine ciddi bir sorumluluk yükler. Her adım şeffaf olmalı ve gerektiğinde de makul olarak açıklanabilmelidir.

Şirketin yapısı veya büyüklüğü ne olursa olsun , satın alma şapkasını taşıyanların herhangi bir tedarikçiyi kayırma düşünceleri olamaz. Şirkete çok daha yüksek maliyeti olmasına rağmen , ikili ilişkilerden kaynaklı bir tercihte bulunmak etik açıdan kabul edilemez. Tüm alım ihaleleri açık , net ve şeffaf yapılmalı , şirkete toplam sahip olma maliyeti (TCO) en düşük olan tedarikçi seçilmelidir.

Satın alma faaliyetini gerçekleştiren en tepedeki yöneticiden en sınırlı yetkiye sahip memura kadar herkesin sıkı sıkıya takip edeceği temel kural , çalıştıkları şirketin menfaatlerini ön planda tutarak , yazılı prosedürlerle uyum içerisinde , adaletli ve şeffaf bir alım politikası izlemektir. Periyodik aralıklarla yapılacak çapraz iç denetimler sayesinde sistemin sürekli sağlıklı tutulması da sağlanır.

Şirket menfaatlerini ve yazılı prosedürleri özel ilişkilerin üzerinde tutmak , bazılarına bazen keyif kaçırtabilir (!) ama böyle durumlarda bu hassas fonksiyonu yürütenlerin sağlam duruşları çok önem kazanır. Bu duruşla , alım faaliyetlerinin adilliği ve şeffaflığı temin edildiği için şirketin cüzdanı özenle korunmuş olacak , şirket hissedarları da yatırımlarının güvenli ellerde olduğunu hissedeceklerdir.

 

2018/01

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Mükemmel Sonuçlar

 

 

“Güzellikler ayrıntıda gizlidir” diye meşhur bir söz vardır. Doğrudur da …

Yediğimiz yemekteki küçük bir lezzet farkı ya da kullandığımız otomobildeki ufak bir ayrıntı , yüzümüzde tebessüme ve içimizde hazza neden olur. Hatta , o haz için yapılan ekstra ödeme bile göze batmaz.

Pek çok başarılı global markada bunu görmek mümkün. Otomotiv , Gıda , Tekstil gibi değişik sektörlerden gösterilebilecek örnekler , bizi bireye kadar götürür. Yani , o firmalarda çalışıp o harika detayları meydana getiren , işine sevgisini , olağanüstü dikkatini ve daha kaliteli sonuç beklentisini katan çalışanlara…

Mükemmeliyetçi çalışanlar , tüm benliğiyle işe kendisini katarak , altına imzasını attığı her işin sonucunun hayranlık veya takdir görmesini beklerler. Bu fark , harika saatler yapan bir ustada ya da en ince detaylarıyla ölçekli maketler yapan bir sanatçıda görülebildiği gibi , ekip içinde görev alan bir çalışanda ya da ekibini yöneten bir idarecide de görülebilir. Farkı gösteren ise yapılan işin sonuçlarıdır. Hatta , bazı kişiler için , oluşan kanaatler çerçevesinde  “filancaya o işi ver unut” ya da “o yaparsa olur” gibi sözler sıkça duyulur.

Madalyonun diğer yüzü ise o kadar kolay olmayıp , yüksek sorumluluk ve yoğun odaklanma gerektirir.

Yaptığı iş her ne olursa olsun , sonucun mükemmel olmasını amaçlayan çalışanlar konuya aşırı konsantre oldukları için konu dışındaki dinamiklerle gerektiği kadar ilgilenme fırsatı bulamazlar. Sonuç alınana kadar geçen süre boyunca , olası herhangi bir hata ve/veya eksiklik , üzerlerinde gerginlik yaratır. Bu durum aslında kendilerini , hatta bazen diğer ekip üyelerini de yıpratır. Birlikte çalıştığı ekipten , kendi seviyelerinde bir mükemmeliyet beklentileri olmasa bile en azından basit hatalar yapmalarına karşı toleranslı olamazlar. Hatta , sürecin içinde kendi içlerine sinmeyen bir ayrıntıyı fark ettiklerinde ya müdahale eder ya da işi kendileri üstlenip yaparlar.

 

2017/12

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Satın alırken …

 

 

Endüstriyel şirketlerin rekabetçi olabilmelerinde en kritik faktörlerden birisi olan düşük maliyetin arkasında pek çok girdinin doğru kalitede ve doğru maliyette alınıp alınmadığı yatar. Bu nedenledir ki satın alma , günümüzdeki global ve yıkıcı rekabette yalnızca bir destek fonksiyonu olmanın ötesine geçiyor.

Satın alma noktasından bakıldığında , firmaların çoğunda birbirine benzer sıkıntıların sıkça yaşandığı görülür. Örneğin , çok lokasyonu olan firmaların farklı lokasyonlarında aynı malzemenin veya hizmetin ayrı ayrı şartlarla satın alınıyor olması veya  firma tarafından onaylanmamış tedarikçilerle yaşanan ürün/hizmet sorunları ilk göze çarpanlardan.

Daha yaygın sorunlardan bir tanesi de hantal bir onay mekanizması nedeniyle satın alma onaylarında önemli sayılabilecek zaman kayıplarının yaşanması.

Buna , çok kısıtlı veya çok fazla sayıda tedarikçi ile çalışılması sonucu fiyat ve/veya kalitede önemli bir iyileşme sağlanamaması da eklenebilir.

Tüm bunların sürekli iyileştirilmesi ile geri dönüş son derece hızlı olmakta ve bu iyileştirme için harcanan zaman , kaynak ve enerjinin misliyle geri kazanılması sürpriz olmamaktadır.

Ortak satın alma mantığı ile yaklaşım , satın alma onaylarında yetki/sorumluluk matrisinin güncellenerek iyileştirilmesi , teklif isteme mektubunun (RFP) doğru hazırlanması , alımlara toplam sahip olma maliyeti (TCO) çerçevesinden bakabilmek gibi daha pek çok sıralanabilecek adımların yaratacağı değerler , yukarıda sözü edilen sorunların aşılarak firmanın maliyetini düşürmede etkin rol oynarlar.

İçlerinde , hızlıca kazanca dönüşebilecek (quick-win) fırsatları da barındıran iyileştirmeler için biran önce harekete geçmek fayda sağlar.

 

2017/12

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Sebze-Meyve Kutuları 

 

 

Birleşmiş Milletler verilerine göre , 2014-2016 döneminde yaklaşık her dokuz kişiden birisi yetersiz beslenme ile karşı karşıya kalmış durumda. 2050 yılı itibariyle yaklaşık 9 milyar insanı doyurmak için % 50 daha fazla üretim yapılmasına ihtiyaç gözüküyor.

Sebze ve meyvelerin yaklaşık % 45’i kayıp veya fire yoluyla tüketilemiyor.(1) Bu oranın yaklaşık % 10 ‘luk kısmını ise dağıtım ve/veya lojistik sürecinden kaynaklı fireler oluşturuyor. Gıda israfını azaltmaya yardımcı olmak adına ambalaj sektörüne de önemli sorumluluklar düşmekte. Sebze ve meyveler , tarladan sofraya olan yolculuklarını , oluklu mukavva kutuların içinde yaparak daha uzun süre taze kalabiliyorlar.

Oluklu mukavva ambalajların ;

• • Sürdürülebilir ormanlardan elde edilen tamamen doğal hammaddeler ile üretilmesi,
  • Geri dönüştürülebilen bir ürün olarak doğa dostu kalması,
  • Üretim prosesinde mikropların etkisiz hale gelmesi ile hijyenik bir ambalaj olması,

• Nakliye ve depolama şartlarına uygun özel ölçülerde üretilebilmesi yoluyla maliyet tasarrufu sağlaması,

 

gibi faydalarına ilave olarak gıdayı koruyan ve israfını azaltan yönü de göz ardı edilmemelidir.

 

2017/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Balık Kutuları 

 

 

Deniz ürünlerini sevenler için , balık yemenin zamanı yoktur. Ancak kışın mevsim balıklarının tadı bir başka olur. Ülkemizde , denizlerde avlanan balıklar ile birlikte deniz ve iç sularda yetiştirilen kültür balıkları , gerek iç pazar ve gerekse de ihracat yoluyla tüketilmektedir. Çipura , levrek ve alabalık , Türkiye’nin kültür balıkçılığında yetiştirilen üç önemli balık çeşididir.

 

Balığın tüketileceği noktaya kadar olan nakliyesinde , soğuk zincir kadar ambalajının özelliği de büyük önem taşır. Enerji ve madenler dışında her şeyi ambalajlayan oluklu mukavva kutular , balık kutusu olarak da sıklıkla kullanılmaktadır. Kuzey ülkelerinden ithal edilen balıkların oluklu mukavva ambalajlarına zaman zaman marketlerde de rast geliriz.

Balığın içine konacağı oluklu mukavva kutunun suya , neme ve yağa karşı dirençli olması için farklı üretim teknikleri kullanılmaktadır. Söz konusu direnç , kağıdın ; ya gıda ile doğrudan temasa uygun nitelikteki bir kimyasal ile kaplanması ya da PE veya PET özellikli malzemeler ile lamine edilmiş olarak kullanılması yoluyla sağlanır. Bu sayede de balık, oluklu mukavva kutu içerisinde mükemmel bir şekilde korunmaktadır. Bu tür özel kağıtların kullanıldığı oluklu mukavva kutular , gıda ile direkt temasa uygun olup , üzerlerine çeşitli yazı veya logo baskısı yapılabilmekte ve tamamen geri dönüştürülebilmektedirler.

Bu konuda , farklı üreticilerin geliştirdiği patentli özel ürünler bulunmakta olup , uygulama yerine ve şartlarına göre doğru malzeme kullanılarak , oluklu mukavva kutular ile balığın taze ve diri bir şekilde tüketiciye ulaşması sağlanmaktadır.

 

2017/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Vazodaki Çiçekler

 

 

Kokuları , renkleri ve farklı şekilleri ile insanoğlunun duygularını ifade eden çiçekler, asırlardan bu yana uygun iklim ve toprak şartlarına sahip coğrafyaları bezemişlerdir. Gelişen teknolojinin yardımıyla , uygun şartlara sahip olmayan bölgelerde de yetiştirilmeye başlanan çiçek ve süs bitkileri , bazı ülkelerde önemli bir ihracat kalemi olarak da ekonomiye katkı sağlamaktadırlar.

Dünya genelinde , ihracatta Hollanda, Kolombiya ve Ekvador gibi ülkeler ön plana çıkarken, Almanya, ABD, İngiltere, Hollanda gibi ülkeler de önemli pazarlar olarak yer almaktadır.¹

Türkiye, dünya kesme çiçek üretiminde yaklaşık %0,2’lik bir paya sahiptir.¹ Kesme çiçek üretiminde, türler itibarıyla karanfil, gül ve gerbera önde gelmektedir. Kesme çiçek ihracatı yaptığımız ülkeler arasında Rusya , Hollanda , Birleşik Krallık ve Ukrayna sayılabilir.²

2014 yılı itibarıyla ülkemizde üretilen kesme çiçeklerin %58,5’ini karanfil oluşturmaktadır.¹

Kesme çiçek ihracatı gelişmiş olan ülkelerin en önemli özelliklerinden birisi, mal satabilecekleri gelişmiş ülkelere yakın olmalarıdır. Hollanda, Almanya pazarını kullanarak , Kolombiya da ABD pazarını kullanarak çiçek ihracatlarını geliştirmişlerdir.³

Dünyada üretilen kesme çiçeklerin yaklaşık %25’i üreticiden tüketiciye kadar olan zincirde farklı nedenlerden dolayı kayba uğramaktadır.⁴

Kesme çiçek ve süs bitkilerinin ambalajlamasında ideal seçenek olan oluklu mukavva kutular, üzerlerindeki şık ve alımlı baskıları ile ürünü ön plana çıkarırken , farklı kalınlıktaki ondüleleri yardımıyla gereken fiziksel mukavemeti de sağlanmaktadır.

Oluklu mukavva ambalajların ;

• • Sürdürülebilir ormanlardan elde edilen tamamen doğal hammaddeler ile üretilmesi,
  • Geri dönüştürülebilen bir ürün olarak doğa dostu kalması,
  • Üretim prosesinde mikropların etkisiz hale gelmesi ile hijyenik bir ambalaj olması,

• Nakliye ve depolama şartlarına uygun özel ölçülerde üretilebilmesi yoluyla maliyet tasarrufu sağlaması,

sayesinde kesme çiçek ve süs bitkisi ihracatçıları , ürünlerini gönül rahatlığı ile alıcıya ulaştırma imkanı bulabilmektedirler.

Oluklu mukavva ambalajın kesme çiçek ve süs bitkileri sektöründeki kullanımı 1990 yılında 2220 ton iken , yan tarafta yer alan grafikte görüldüğü gibi son beş yıla ait rakamlar bunun çok üzerindedir.⁵

Bizlere gelene kadar oluklu mukavva ambalajının içinde kat ettikleri yolculuklarını güvenli ve sağlıklı bir ortamda tamamlayan kesme çiçek ve süs bitkileri , vazolarımıza ulaştığında tazeliğinden ve diriliğinden hiçbir şey kaybetmemiş olarak pozitif enerji yaymaya devam ederler.

 

2017/11

 

1- TR63 Bölgesi Kesme Çiçek Sektör Raporu , T.C. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı , 2015

2-Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği

3-“Dünyada ve Türkiye’de Süs Bitkilerine Genel Bakış, Problemler ve Çözüm Önerileri ” , Doç. Dr. Bahriye Gülgün ,Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi

4-“Kesme Çiçeklerde Hasat Sonrası Ömrü Etkileyen Faktörler ” , Doç. Dr. Soner Kazaz , Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi

5-OMÜD

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

KraftLiner…     

 

 

Oluklu mukavva kutuların çoğunlukla en dış yüzeyinde kullanılan ve yüksek oranda ağartılmamış sülfat odun selülozu ile az miktarda atık kağıt selülozunun karışımından üretilen kağıt olarak tanımlanıyor…

Dünyadaki toplam kapasite yılda yaklaşık 35 milyon ton civarında …

Büyük kısmı Kuzey Amerika’da …

Fiyatı son 10 yılın en yüksek seviyelerinde dolaşıyor …

Üstelik de , tedariğinde ciddi sıkışıklık yaşanıyor …

Özellikle son bir yıldır , gerek dur durak bilmeyen fiyat artışı ve gerekse de tedarik sıkıntısı ile sürekli gündemde olan kraft liner (KLB) kağıdında , daha önceki yıllarda da artış trendleri yaşanmıştı. 2010 ve 2012 senelerinde de hızla yükselen KLB fiyatı , pazarda etkisini güçlü hissettirmiş , ambalaj sektörünün girdi maliyetlerini yukarılara taşımıştı.

Ancak bugün gelinen nokta dikkate alınırsa KLB , geçmişteki bu tepe noktaları geride bırakarak kendine daha yüksek yeni bir zirve bulup yerleşmek niyetindeymiş gibi görünüyor.

Fiyatı bir yana , KLB kolayca tedarik etmekte de sıkıntılar hissediliyor. Bir başka deyişle , KLB pazarı sıkışık.

Bu durum , 2017 yılı boyunca kendini pek çok ülkede hissettirdi.

Peki , devam edecek mi ?

2018 yılında , KLB ile ilgili her şeyin bir anda şurup-şerbet olacağını öngörmek gerçekçi olmaz. Mevcut trendin , 2018 yılının önemli bir bölümünü de etkileyeceği tahmin ediliyor.

Sorun sadece fiyat yönüyle ilgili değil. Bulunabilirlik anlamında da mevcut sıkıntıların tamamen yok olacağını söylemek zor. Zira , yakın zamanda gelecek yeni bir kapasite de görünmüyor …

 

2017/11

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Her Şeyin Başı Planlama …

 

 

Başarının çok çalışma ile geleceği düsturundan hareketle , genellikle çalışmaya yoğunlaşılır. Çalışmak , şüphesiz gereklidir. Ancak sonuç üzerinde , ne kadar çok çalışıldığından ziyade nasıl çalışıldığı daha çok etkilidir.

Çalışmaya başlamadan önce yapılması gereken iyi bir planlama , hem zaman ve hem de enerji kaybını minimize eder.

Planlamanın detaylı ve doğru olması için harcanan zaman , işin icrası sırasında yapılabilecek hata veya eksiklikleri baştan önleyerek toplam süreyi kısaltır.

Hangi sektör olursa olsun , en basitinden en karmaşığına kadar , planlama yapılmadan alelacele başlanan işlerden ya sonuç çıkmaz ya da çıkan sonuç beklentiyi karşılamaz.

Takım çalışması öncesinde ekibin bir araya gelip, projenin kapsamını , sorumlularını ve zaman çizelgesini ayrıntılı olarak planlaması , yapılacak çalışmanın verimli geçmesini sağlayacak sihirli anahtardır.

Önceden doğru planlanmadığı için gereğinden fazla uzun süren toplantılardan somut bir sonuç elde edilemediği gibi , ofisteki bir çalışma gününü plansızca tamamlayan ama işlerini tamamlayamayanlar da , genellikle mesaiden sonra oturup çalışmayı denerler.

Doğru planlama , dünyanın çetin iklimlerinde hayati önem taşır. Amansız hava koşullarının hüküm sürdüğü bu bölgelerde yaşayanlar , hayatta kalabilmek için doğru planlama yapmak zorundadırlar.

Planlamaya yeterli vakit ayırmak , sonucunda verimli çalışmayı getiririr. Bu da hem çalışanların ve hem de müşterilerin mutluluğu için önemli bir etkendir.

 

2017/10

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Sürpriiiz !

 

 

Satın alınmak istenenle , teslim edilenin aynı şey olması için satın alınmak istenen mal veya hizmetin çok ayrıntılı ve net bir şekilde tanımlanmasına ihtiyaç vardır. Genellikle bu detaylara ve şartlara sipariş mektubunda yer verilir.

Ancak , sipariş mektubu ile siparişin veriliyor olması , tedarikçinin zaten seçilmiş olduğu anlamına gelir. Oysa tedarikçinin , aynı şartlarda teklif verenlerin arasından seçilebilmesi için teklif isteme mektubunun doğru , açık ve anlaşılır şekilde oluşturulmasında yarar vardır.

Bir başka deyişle , satın alınması planlanan mal veya hizmetin net tanımı , teklif verme süresi , verilecek teklifin formatı , teklifin geçerlilik süresi , iletişim detayları ve olabilecek diğer özel şartların teklif isteme mektubunda belirtilmesiyle , tedarikçi adaylarının neye teklif verdiklerini bilmeleri sağlanmalıdır.

Böylece , sonradan hoş olmayan sürprizler de ortaya çıkmaz.

Teklif isteme mektubunu alan tedarikçi adayının, şartları okuyup anladığını ve kabul ettiğini belirterek dökümanı imzalaması ile verilen tekliflerin aynı şartlar için hazırlanmış olduğu kabul edilebilir.

Her ne kadar , teklif isteme mektubunu imzalayıp kaşelemesine rağmen siparişi aldıktan sonra sipariş koşullarına itiraz eden (!) tedarikçiye rastlanılsa da , özellikle büyük proje alımlarında ve ihalelerde , tedarikçi adaylarını davet etmek için hazırlanıp gönderilen teklif isteme mektubunun , teklif verecek tedarikçiler tarafından çok dikkatlice okunması , anlaşılmayan noktalar varsa veya şartlar arasında kabul edilemeyecek olanlar bulunuyorsa , henüz teklif verme aşamasında bunun alıcı ile açıkça paylaşılması , sonradan doğabilecek sıkıntıların önüne geçecektir.

 

2017/10

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Makinede Yangın Var !…

 

 

Uzun yıllar önce , bir satışçının telefonda müşterisine “üretim hattındaki bir makinenin önceki akşam yandığı için siparişinin zamanında üretilemediğini” söylerken tesadüfen tanık olmuştum. Oysa  , söz konusu makine sapasağlam şekilde çalışıyordu.

Oluklu mukavva sektöründe önce satış , sonra üretim yapılır.

Satış ekipleri ; üretimin durumunu , diğer siparişlerin terminlerini ve yeni alınacak siparişin muhtemel hazır olma zamanını bilmeleri halinde , müşterilerine doğru ve gerçekçi bir teslimat zamanı verebilirler.

Bazen , alınmış siparişlerin makine kapasitelerini doldurmasına rağmen , gelen yeni siparişin – geri çevirmemek adına – kabul edilmesiyle , söz konusu müşteriyi kaybetme riski de dahil pek çok sorun ortaya çıkabilir.

Benzer durumlar , zaman zaman , ambalaj kağıdı sektöründe de yaşanabilmektedir.

Sipariş defteri o ay için ağzına kadar dolu iken halen sipariş kabul edip , ay içinde de o kağıdı zamanında üretemeyen ve istenen zamanda teslim edemeyen kağıt üreticisi yüzünden oluklu mukavva makinesi siparişlerini yapamaz hale gelebilir.

Yıllar önce kalem ve kağıt kullanarak yapılan çizelgelerle planlanan haftalık/aylık üretim programı , akıllı yazılımlar sayesinde artık hatasızca ve çok daha hızlı tasarlanabiliyor.

Bu programlardan yararlanan satış ekipleri sayesinde , hem kapasiteler verimli kullanılabilirken , hem de müşteriler mutabık kalınan terminde oluklu mukavva kutu veya kağıt siparişlerini teslim alabiliyorlar.

 

2017/10

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

01 Ekim …    

 

 

Beykoz , Kağıthane , Bursa , Pamukkale gibi eski kağıthanelerin bulundukları yerlerden birine , elle kağıt üretilebilen orijinal bir kağıt üretim tesisi kurup , kağıtçılıkla ilgili her türlü kitap , belge ve aletin de bu müzede toplanmasını arzuladı.

Bu amaçla , Beykoz-Hünkar iskelesi için 1967’de girişimlerde bulundu.

Sonuç alamayınca , bu kez müze projesini Pamukkale’de gerçekleştirmek için 1975’de tekrar harekete geçti.

Yıllar önce , Çürüksu vadisinde faaliyette olan Pamukkale kağıthanesinin bulunduğu coğrafyada kağıtçılık kültür merkezi-müzesi kurulması için yoğun çaba sarf etti.

Bütün bu girişimlerden olumlu sonuç çıkmayınca , müzeyi bu kez Heybeliada’daki evinde kurmak istedi.

Ama , bu sefer de , kardeşi ile anlaşamadı.

Ve , yaşamının son yıllarındaki en büyük arzusu olan bir kağıt müzesi-kültür merkezi projesini hayat geçiremeden 01 Ekim 1982 tarihinde aramızdan ayrıldı.

Türk Kağıt Fabrikalarının kurucusu ve ilk Kağıt Fabrikası Genel Müdürü Mehmed Ali Kağıtçı’nın 15 yıl uğraşıp gerçekleştiremediği bu projesi , SEKA Mehmed Ali Kağıtçı Kağıt Müzesi olarak 06 Kasım 1994 tarihinde İzmit’te hizmete açıldı.

 

2017/09

 

(Kaynak : SEKA TARİHİ,Seka Genel Md.lüğü Yayınları,1996)

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıt Lojistiğinde 15 Kabus …

 

 

İstenen kalitedeki oluklu mukavva kutuların üretilerek müşteriye teslim edilebilmesi için oluklu mukavvanın hammaddesi olan kağıdın bazı türlerinin uzak coğrafyalardan satın alınıp getirilmesi gerekir.

Ancak , bir cümlede anlatılan bu süreç sanıldığı kadar kolay gerçekleşmez. Aksilikler , terslikler , sıkıntılar ile mücadeleden başarı ile çıkmak için bilginin yanında sağlam bir tecrübeye her zaman ihtiyaç vardır.

Siparişten sonra , aşağıda sıralanan sürprizlerden biri ya da bazıları sizi bekliyor olabilir.

Bunlar , teorik olasılıklar değil , yaşanmış gerçek deneyimlerdir.

1-Sipariş verilen kağıt üreticisi için gereken selüloz , endüstriyel ormanlarda yetiştirilen ağaçlardan elde edilir. Ancak , özellikle bol yağış alan dönemlerde ormanlara girmek kolay – hatta mümkün– değildir. Bu da , teslimatta gecikme yaratır.

2-Kağıt üreticisinin makine parkında öngörülmeyen bir arıza meydana gelebilir. Arıza demek makine duruşu ve gecikme demektir.

3-Üretilmiş kağıtların sevk edilmesi için gereken sayıda ve nitelikte (dry/high cube/open top…) konteyner bulmakta sorun yaşanabilir. Gemi acentesi , ihracat ile ithalatın dengesini tam tutturamadığında ya da yükleme ile ilgili bilgiyi önceden sağlıklı alamadığında yeterli sayı ve nitelikte boş konteyner hazır olmayabilir.

4-Üretilen kağıt bobinlerle doldurulan konteynerlerin fabrikadan limana ulaştırılması çoğunlukla demiryolu ya da karayolu ile yapılır. Mevsimsel nedenlerden kaynaklanan zorluklar (kar birikmesi , donma , sel , çökme…) limana varışı geciktirebilir.

5-Kalkacak olan gemide , fazla talep olması nedeniyle yer sıkıntısı çekilebilir. Bu durumda gemi acentesi, diğer müşterilerini de geri çevirmemek adına , gemiye alınacak konteyner sayısına sınırlama getirip , bir kısmını sonraki gemi için limanda bırakabilir.

6-Yükleme limanında veya yolda uğrak yapılan limanda grev veya iş yavaşlatma yapılıyor olabilir.

7-Konteynerleri taşıyan gemi yolda havanın patlaması ile hız kesebilir. Bu da normal varış tarihini ileri atar.

8-Hava çok sertleşirse , konteyner içindeki mal ıslanabilir. Hatta , konteyner denize bile düşebilir.

9-Gemi varış limanına yaklaşmakta iken , gemi acentesi bir nedenle geminin uğrak liman sırasını değiştirebilir. Bu durumda , ilk uğrak limanda indirilmesi planlanmış konteynerler , o limanın son sıraya konması nedeniyle en son indirilecektir. Uğranılacak liman sayısına bağlı olarak ciddi gecikmeler yaşanabilir.

10-Limana yaklaşan gemi , limanda oluşan aşırı sıkışıklık nedeniyle hemen yanaşamayabilir. Bu nedenle , açıkta demirleyip makul bir süre beklemek durumundadır.

11-Limanda, konteynerleri gemiden tahliye ederken vinçlerde arıza meydan gelebilir.

Bu arızalar , konteynerlerin liman sahasındaki stok alanına yerleştirilmeleri esnasında da meydan gelebilir.

12-Gelen konteynerlerin millileştirme işlemleri sırasında , döküman eksikliği ya da hatası ve bazı evrakların yeniden düzenlenme ihtiyacı , potansiyel problemlerdendir.

13-Gümrük sistemleri arızalanabilir. Arıza giderilene kadar her şey durur ama zaman durmaz.

14-Millileştirme işlemleri tamamlanan konteynerleri limandan çıkarmak için gereken sayıda araç bir arada limanda hazır bulunmayabilir.

15-Limandan çıkarılıp fabrikaya ulaştırılan konteynerlerin içlerinin boşaltılması ve boş konteynerlerin geri götürülmesi ,fabrikadaki forkliftin arızasıyla sekteye uğrayabilir.

Bu durumda , kamyonlar , sırtlarında dolu konteynerler ile kapıda beklerler.

Kağıt , yukarıda anlatılan olası engellerle karşılaşmadan ambara girdiğinde , lojistik ekibi de rahat bir uykuya hazır demektir.

 

2017/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

1.60 mt >> Enim Dar , 3.35 mt >> Yerim Dar

 

 

Teknoloji her geçen gün gelişirken oluklu mukavva makinelerinin çalışma enlerinde de değişimler gözlemleniyor.

Yıllar önce , oluklu mukavva fabrikalarında 1.60 mt çalışma enindeki oluklu makinelerine sıkça rastlanırdı. Daha sonra piyasaya çıkan 2.50 mt çalışma enindeki oluklu makineleri oldukça rağbet gördü. Öte yandan kağıt makineleri de , 2.50 mt veya bunun katlarına uygun enlerde dizayn edildiğinden , kağıt tedariği ile de entegrasyon sağlandı.

Yakın zamanda boy göstermeye başlayan 2.85 mt oluklu makinelerini artık 3.35 mt eninde olanlar takip ediyor.

Üretilen birim m² oluklu başına harcanan enerjiyi düşürmek için makine çalışma enini maksimum kullanmak gerekli. Günümüzde , hem kısa siparişlerin , hem de farklı farklı kalite ve boyutlarda oluklu mukavva kutulara gereksinimin artması , çok geniş çalışma enine sahip oluklu makinelerini kullanırken verimlilik yönünden daha dikkatli olmayı gerektiriyor.

Öte yandan , uzak coğrafyalardan getirilmek zorunda olan kağıt türleri için , bobinleri konteynerlere optimum şekilde sığdırabilmek navlun maliyeti açısından oldukça önemli.

Günümüzde , 2.50 mt oluklu makinesinde çalışabilen ebatlardaki kağıtların denizyolu ile nakliyesinde , alternatif çözümlerin bulunması çok daha kolay olabilmekte.

 

2017/09

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Ambalaj Tasarımı

 

 

Her tasarımda olduğu gibi oluklu mukavva ambalaj tasarımının da “fonksiyonel” olması , günlük hayatta pek çok işi kolaylaştırır.

Aksi durumda , açmaya çalışırken elimizi kesen kutu kapağından , palet ölçüsüne tam uymadığı için gereksiz yer kaybı yaratarak nakliye maliyeti oluşturan kutu dizaynlarına kadar pek çok olumsuzluklarla karşı karşıya kalınabilir. İhtiyacı tam karşılamayan arz ne kadar kusursuz olsa da anlamlı olamaz.

Tasarım , bir gereksinimden kaynaklanabileceği gibi , bir araştırma-geliştirme sürecinin ürünü olarak da ortaya çıkabilir.

Müşterinin , oluklu mukavva ambalaj üreticisine getirdiği ürününü koruyacak , taşıyacak ve tanıtacak bir oluklu mukavva ambalaj tasarlamak , müşteri tarafından duyulan ihtiyaç nedeniyle doğmuş talebin karşılanmasına yönelik bir “ürün geliştirme süreci” olarak değerlendirilebilir.

Ancak , ortada herhangi bir talep yokken , “araştırma-geliştirme süreci” sonucu ortaya çıkarılan yeni bir oluklu mukavva ambalaj tasarımında “fonksiyonel avantaj / kullanım kolaylığı / ekolojik uyum / ekonomik malzeme kullanımı” gibi faydaları görerek bunu hemen sahiplenen son kullanıcılar , bu yeni ambalaj tasarımına karşı “ihtiyaç” duymaya başlayıp , eksikliğinde de arar hale gelebilirler.

 

2017/08

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Alışkanlıklar …

 

 

“Alışkanlıklar ansızın pencereden atılamaz. Onları dil dökerek merdivenlerden yavaş yavaş indirmeniz gerekir” demiş Mark Twain…

Tüm iş kollarında olduğu gibi kağıt ve oluklu mukavva endüstrisinde de , potansiyel iş kazalarına karşı yoğun tedbirler alınmaktadır.

Ancak , yetişkin bir birey tarafından “normal” kabul edilebilen bazı alışkanlıkların düzeltilmesi söz konusu olunca , bu sürecin uzun olduğunu söylemek gerekir.

Fabrikalara makine montajı için gelen yabancı montörlerin , çalışmaya başlamadan önce büyük bir dikkat ve özenle kişisel koruyucu ekipmanlarını donanmalarını ibretle gözlemler , sonra da aynı hassas yaklaşımı , sarp bir tepeden köyün ırmağına umursamadan atlayanlara duyulan hayranlıkla büyümüş birisine benimsetmeye çalışırız.

Bu biraz sıkıntılı , ama çok gerekli bir süreçtir.

Verilen yoğun eğitimler , yapılan düzenli gözlemler , çalışanların biribirlerini yapıcı şekilde uyarması ve sahada gerçekleştirilen sürekli iyileştirmeler ile , sürdürülebilir güvenli iş ortamları yaratmak her zaman birinci önceliktir.

 

2017/08

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

On Teker Ambar

 

 

Ambalaj , farklı endüstrilerde ürünü rafa koymak için gerekli girdilerden birisidir.

Örneğin , şampuan üreten bir firmanın şampuanı satışa hazır hale getirmesi için farklı girdilere ihtiyacı vardır : kimyasal ham madde , dış şişe ,plastik kapak ,oluklu mukavva kutu vb…Bu farklı girdileri farklı sanayi kuruluşları üretirler. Dolayısıyla , bunları bir araya getiren işletmenin ham madde ambarındaki araç trafiği her zaman çok yoğundur.

Lojistikte , araç tekerinin dönmesi sayesinde para kazanıldığı için aracın uzun bekleme yapması sıkıntı yaratır. Yukarıdaki örnekten gidilirse ,şampuan üreticisinin kapısında oluklu mukavva kutuları getiren kamyonun – birkaç saat değil – saatlerce ,hatta bazen günlerce boşaltılmayı beklemesi öncelikle lojistik firmasına , daha sonra da omk üreticisine maddi zarar verir. Yolda ürün taşıması gerekirken ,kapıda “ambar” gibi bekleyen araçlar , müşteri için “bedelsiz” , tedarikçi için ise “en pahalı mobil ambarlar”dır.

Bu verimsizliği ortadan kaldırmanın bir yolu , randevu sistemiyle çalışmaktır.

Her aracın , haftanın hangi günü , hangi saatler arasında boşaltılacağı bilinirse ,ne şoför , ne araç ve ne de tedarikçi mağdur olacaktır.

Bu süreci başarı ile yöneten şirketler ,toplam maliyetlerini de düşürmektedirler.

 

 

✿❀✿

 

 

 Güvenli liman …

 

 

İthalat ve/veya ihracat yapacak tesislerin limanlara yakın yerlere kurulması , önemli bir lojistik avantaj sağlar. Aksi halde ,karayoluna ödenecek yüksek iç navlunlar , rekabetçiliği zorlayan önemli maliyetlerden birisidir.

Ülkemizde oluklu mukavva sektöründe 2016 yılında , yaklaşık 580000 ton* , yani yaklaşık 46000 TEU kağıt ithalatı gerçekleştirildi. Hemen hemen tamamının ülkemize denizyolu ile geldiği düşünülürse , yakl. 46000 TEU kağıdın limanlarımıza indiği kabul edilebilir.

Alıcılar , konteynerleri kendi tesislerinde ,kendi imkanlarıyla elleçleyerek boşalt(a)mayacaklarsa , anılan konteynerlerin limanda “iç boşaltma” işlemine tabi tutulması gerekir ki bu da kağıt bobinlerin ,üzerinde özel kağıt ataçmanı takılı forkliftlerle konteynerlerden dikkatlice dışarı alınmaları demektir.

Yıllar önce bir limanda , “çatallı” forkliftle konteynerin içine “dalan” “pratik” operatörün yol açtığı zararı bir an için unutursak , limanlardaki elleçleme kabiliyetleri – ki burada doğru ekipman ve eğitimli iş gücü öne çıkıyor – sadece operasyona hız kazandırmakla kalmayıp ,aynı zamanda dövizle yurda getirilen kağıtlarda hasar oluşumunun da önüne geçmektedir.

Ülkemizde , elleçleme kabiliyeti yüksek limanların sayısı her geçen gün artmaktadır.

 

*TÜİK&SKSV

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Akdeniz …

 

 

1970 yılında kuruluşuna karar verildi.

28 Temmuz 1975 günü törenle temeli atıldı.

1984 yılında işletmeye alındı.

Projenin yeri , finansmanı ve montajı ile ilgili zaman içinde ortaya çıkan çeşitli sıkıntılardan dolayı , kuruluş kararı alınmasından işletmeye alınmasına kadar 14 yıl geçti.

Kapasitesi 155.000 mton/yıl olarak projelendirildi.

Seka Akdeniz İşletmesi , yaklaşık 20 yıl boyunca , yurtiçindeki pek çok oluklu mukavva ambalaj şirketi için önemli bir kraftliner tedarikçisi iken , Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerine de ihracat gerçekleştirdi.

Zaman içinde teknik yeteneğini ve ticari rekabetçiliğini kaybeden tesis , 2003 yılında şalterlerini indirdi.

 

(Seka Tarihi,1996)

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Kağıt-Oluklu Mukavva Entegrasyonu

 

 

Oluklu mukavva üretimi ile kağıt üretimi aynı iş ailesi içinde değerlendirilebilir.

Kağıt üretimi , kimya* odaklı bir ağır sanayi iken , oluklu mukavva sektörü ise kağıdı hammadde olarak alıp işleyerek ambalaj çözümleri üretmektedir.

Oluklu mukavvanın , önce satılıp sonra üretilen ters proses akışı nedeni ile hammadde olarak ihtiyaç duyacağı kağıdın türleri ve miktarları sürekli değişkendir.

Bu çerçevede , kağıt entegrasyonu da olan oluklu mukavva üreticileri avantajlıdır.

Zira, kağıt talebindeki ani değişimlere en hızlı reaksiyon , doğal olarak , aynı bünyedeki kağıt fabrikasından gelir.

Böylece ;

• Sipariş edilmiş ambalajların üretimi , kağıt beklemekten dolayı gecikmez.
• Ambalajı , farklı kağıtlarla üretme zorunluluğu ortaya çıkmaz.
• Çok çeşitli tür ve ebattaki kağıtları stoklama zorunluluğu doğmaz.
• Kağıt maliyetinde çok önemli avantaj sağlanır.
• Yeni kağıt türlerinin geliştirilme fırsatı olur.

Yukarıda sayılanlar , entegre olmayan oluklu mukavva işletmeleri için birer dezavantaj olarak değerlendirilebilir.

 

*Bazı ülkelerdeki üniversitelerde “paper engineering” kağıt mühendisliği dalı yer almaktadır.

 

 

✿❀✿

 

 

 Saman Kağıt

 

 

Teknolojinin baş döndüren hızı ile her şey çok çabuk değişiyor.

1990’lara kadar herkesin günlük hayatta sıkça kullandığı , üniversitede not tutarken veya sınav soruları teksir makinasında çoğaltılırken çokça kullanılan “saman kağıdın” üretim metodu artık terk edildi.

Hasattan sonra çiftçiden satın alınan saman balyaları , fabrikaların geniş stok arazilerinde dev yığınlar şeklinde istifleniyor , yaklaşık tüm yıl boyunca da bu hammadde kullanılıyordu.

Samanın , basınçlı buhar ve kimyasallar yardımıyla büyük silindir kaplarda “pişirilmesi” sonucu oluşan saman selülozu , temizleme ve öğütüm kademelerinden hamur kasasına gelip eleğe dökülüyor , oradan da pres bölümü ve kurutma partisinden geçip saman kağıt olarak çıkıyor ve bobin olarak ambarlara sevk ediliyordu.

Bugün ise, kullanıp attığımız atık kağıtlar geri toplanarak farklı üretim tekniği ile daha mukavemetli kağıtlar haline getiriliyor.

Üstelik , çok daha çevreci bir üretim çemberi ile …

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği’nin (OMÜD)* son 4 yıllık faaliyet sonuçlarına göz atılırsa , 2013-2015 arasında KraftLiner (beyaz dahil) kağıtı tüketimi ile TestLiner (beyaz dahil) kağıtı tüketimi paralel giderken 2016 yılına gelindiğinde önemli bir yol ayrışma göze çarpıyor.

Bir başka deyişle , 2016’da KraftLiner tüketimi -%6 azalırken TestLiner tüketimi +%4,5 artış göstermiş. (OMÜD)

 

*OMÜD üyeleri : pazardaki toplam tonajın % 77,5 (2016)

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Yoldaki Kağıtlar

 

 

Rutubet veya koku gibi ortam şartlarından kolayca etkilenebilen kağıdın elleçlenmesi de özel dikkat gerektirir.

Uzak mesafelerden ithal edilen kağıt bobinlerinin, üretildiği nokta ile tüketileceği nokta arasında maruz kaldığı elleçlemenin sayısı ve kalitesi , oluşacak fireyi etkiler.

Konteynerlere /Kamyonlara /Vagonlara yüklenen ve boşaltılan kağıt bobinlerini, özel bobin ataçmanları olan forkliftlerle elleçlemek doğru olur. Ancak, ataçmanın kağıdı aşırı sıkması durumunda bobinin dış katmanlarının hasar görmesi kaçınılmazdır. Bu tip hasarlar maddi kayıp oluştururlar.

Rakamsal örnek vermek gerekirse ; dış çapı 1400mm , eni 2200mm , gramajı da 200 gr/m2 olan bir KraftLiner bobininin , forklift ataçmanı ile “aşırı sıkılarak” ezilmesi sonucu dıştan 15 katının hasarlandığını kabul edelim. Bu hasarın 250 ton’luk bir partinin tümünde meydana geldiği düşünülürse kaybedilecek tutar 2000 USD’a yaklaşır.

Oluşan firenin parasal karşılığının sigorta tarafından karşılanması sorunu tam olarak çözmez. Çünkü , fireye giden söz konusu ithal kağıdın yerine konması için bazen haftalarca beklemek gerekebilir.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Depodaki Kağıtlar

 

 

Oluklu mukavva kutuların (omk) hammaddesi olan kağıt, 3 temel parametreyle tanımlanır: Kağıtın cinsi, gramajı (gr/m2) ve eni (mm).

Örneğin: “2500 mm eninde, 200 gr/m2 KraftLiner” gibi…

Dolayısıyla , hammadde ambarındaki kağıt stoğunu, her biri farklı gramajda, farklı ende ve farklı türdeki kağıt bobinleri oluşturmaktadır.

Kağıtın enini, alınan ürün siparişlerinin omk üretim hattında nasıl verimli kombine edildiği belirler.

Aşırı yüksek kağıt stoğu ile çalışmak, işletme sermayesinde sıkıntı yaratır. Ancak, kağıt stoklarının aşırı düşük tutulması da, gerekli gramaj/ tür/ en’deki kağıtın ambarda bulunmaması nedeniyle müşteri taleplerinin zamanında karşılanamaması riskini beraberinde taşımaktadır. Hatta, bu sebeple siparişler iptal olabilir.

Bu denklemin çözümlerinden bir tanesi, hammadde ambarındaki “kağıt çeşitliliğinin optimum seviyeye çekilmesinden” geçer.

Ürün siparişlerinin, “sınırlı sayıdaki kağıt enlerine” kombine edilmesi ile, “farklı enlerdeki kağıt bobinlerinin sayıları azaltılarak” yapılacak sadeleştirme sonucunda kağıt stoğu optimum seviyeye ulaşır.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Sözleştiğimiz Gibi …

 

 

Sözleşmeli alımlar ; belirli bir süre boyunca , neyi , kimden ,hangi koşullarda alınacağının tarif edilmiş ve gerekli onaylarının da önceden alınmış olması bakımından , satın alma birimine zaman kazandırır.

Şüphesiz ki , sözleşme aşamasına gelmeden önce gerekli tedarikçi araştırmalarının yapılmış , toplam sahip olma maliyeti (TCO:Total Cost of Ownership) gözüyle bakılarak tekliflerin karşılaştırılmış ve tedarikçi konusunda nihai karar verilmiş, onaylarının da yetkililerce tamamlanmış olması gerekir.

Ancak , iş dünyasının baş döndüren koşuşturması arasında her şey planlandığı gibi yürümeyebiliyor. Sözleşme , hukuk departmanına takılabiliyor , yapılan minik bir değişiklik karşı tarafca kabul edilmeyebiliyor , onaylayacak yetkililerden biri seyahatini uzatabiliyor…

Diğer yandan da malzemenin alımının biran evvel yapılması gerekebiliyor.

Bu durumda , satın alınacak ürünü kullanacak olan birim ile satın alma birimi kolaylıkla karşı karşıya kalabilir. Hayatın durmaması için , ortada onaylanmış bir sözleşme olmamasına rağmen , “teklif almadan alım” yapmak kolay açıklanabilir bir durum değil ne yazık ki.

Yukarıda belirtilen pürüzlerden bir veya birkaçının sebep olduğu sözleşme gecikmesinden ötürü alımın durmaması için , ya söz konusu ürün ile ilgili “farklı teklifler” de alıp siparişe dönüştürmek ya da işin parasal boyutuyla orantılı olarak üst yönetimden “yazılı” onay alarak alımı yapmak , sözleşme taraflarca imzalanana kadar “geçici bir çözüm” imkanı sunacaktır.

 

 

✿❀✿

 

 

 

Tek Tedarikçi : Hep Tedarikçi

 

 

Tekel ürünlerde veya satıcının , ürünün orijinal üreticisi olduğu durumlarda “tek tedarikçi”den satın alma yapılması makul karşılanır.

Bu gibi istisnai durumlar dışında , ihtiyaç duyulan ürün için farklı tedarikçiler bulup , teklif almak ve “toplam maliyeti en düşük olana”  sipariş vermek , genellikle operasyonun çok fazla hoşuna gitmeyebilir. Çünkü, sahadaki operatörler için “yeni tedarikçi” , genellikle içinde “baş ağrıtma potansiyeli” barındıran bir risk görünümündedir.

Henüz ihtiyaç oluşturulurken , belirli bir (ve genellikle aynı) tedarikçiyi empoze etmeye çalışmak veya firmayı açıkça tarif etmek , satın alma ekibinin hareket alanını çok fazla daraltır. Sonuçta da , ihtiyaç duyulan ürünü farklı bir tedarikçiden çok daha uygun şartlarla satın alma imkanını neredeyse olanaksızlaştırır.

Durum , tek tedarikçi açısından ise oldukça konforludur. Çok kısa bir süre sonra, bu (tek) tedarikçi ile fiyat , ödeme şekli , teslim şekli vb. noktalar pazarlık edilemez hale gelir.

Oysa , farklı tedarikçilere şans vermek , maliyeti düşürmenin dışında yeni sinerjileri de ortaya çıkarabilir. Anılan ürünü birden fazla üreticinin üretebiliyor olması, rekabeti ürünün kalitesine taşır. Farklı tedarikçilere şans verilirken , ürünle ilgili bazı denemelerin yapılması ve tedarikçiye geribildirimler verilmesi gerekebileceğinden , sahadaki operatörlerin pozitif desteği , sürece önemli katkı sağlar.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Âlim Unutur , Kalem Unutmaz …

 

 

Oluklu mukavva kutular (OMK) – ya da yaygın kullanılan adıyla koliler – birer dış ambalaj (secondary packaging) işlevi görerek , ürünü ilk ambalajı (primary packaging) ile birlikte , hem hasara uğratmadan ve hem de albenisini arttıracak şekilde görünürlüğünü ön plana çıkararak belirli noktalar arasında taşımakta kullanılıyorlar.

Dolayısıyla OMK’nun , taşıdığı ürünü gideceği yere “sağlam” olarak ulaştırması için bazı fiziksel değerleri karşılaması gerekiyor.

Dizayn aşamasında , kutuyu oluşturan kağıt türleri ve gramajları bu amaca uygun seçilir ve yapılan belirli testlerin sonucuna göre son haline getirilerek , ana kompozisyon oluşturulur.

Sonuçta da , OMK’nun dayanacağı/taşıyacağı kuvvet bilgisi – genellikle – kutunun tabanına yazılır.

Bu bilgi son kullanıcı için yeterli olmasına rağmen , bazı kullanıcıların , tasarıma müdahale ederek “kağıt seçmeleri” veya bazı kağıt türlerinin kullanılmasında “ısrarcı olmaları” , hatta “kağıt türünü ve gramajını sözleşmeye yazıyor” olmaları , kendi faaliyet alanlarının dışına çıkarak OMK teknolojisinin detaylarında boğulmalarına yol açabilmektedir.

OMK – ya da koli – nin, hangi gramaj ve cinsteki kağıttan üretildiğinden ziyade , yukarıda belirtilen iki temel görevi başarıyla yapıyor olması hedeflenmelidir. Çünkü para bunun için ödenir.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Hava taşıyan TIR…

 

 

Karayolu taşımacılığında “tekerin dönmesi” önemli. Zira , hareket etmeyen araç para kazandırmaz.

Nakliye araçları da , kapasitelerini tam kullanarak kazançlarını maximize etmeyi hedeflerler.

Ancak , hafif ürünlerin nakliyesinde durum farklı.

Oluklu mukavva , bu tür ürünlerden bir tanesi.

Ondüleler arasındaki hava, ürünü oldukça hafifletiyor. Öyle ki , bir TIR tıka basa oluklu mukavva ile doldurulsa bile en fazla 10-11 ton yük almış oluyor.

Pekiyi , neredeyse kapasitesinin yalnızca yarısını taşıyan bir aracın yarattığı nakliye birim maliyeti ucuz mu ? Tabii ki hayır.

O halde , farklı bakış açıları gerekiyor…

Dorseyi en verimli şekilde kullanmak , özel dorse tipleri dizayn ettirmek , aracın hem giderken hem de dönerken dolu-dolu hareket etmesini sağlayacak destinasyon ağları oluşturmak , hafif ürün taşımacılığında nakliye birim maliyetini düşürmeye yardımcı olan çözümlerden bazıları.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Acil alım !

 

 

Satınalma departmanları hiç “normal alım” yapmaz mı acaba ?

Pek çok şirketin satın alma departmanında işler hep “çok acil” statüsünde yürüyor.

Doğaldır ki zaman zaman acil alım ihtiyacı belirebilir ve diğer işlerin önüne geçerek çok hızlı satın alma yapılması gerekebilir. Pekiyi , diğer zamanlarda yapılan alımların “normal” statüde olması gerekmez mi ?

Her şeyin temelinde olduğu gibi bu durumun temelinde de “doğru planlama” yatıyor.

İhtiyaç sahibi birimin , bilinçli ya da bilinçsizce, son dakikaya kadar bekleyip de talep ettiği malzemenin , doğru kaynaktan, doğru kalitede ve doğru maliyette tedarik edilebilmesi belirli bir zaman alır.

Üretim için gerekli hammadde alımının “planlı” yapılması daha da büyük önem taşır.

Bunun için , nihai ürünün satıldığı pazarda ne gibi değişikliklerin beklendiğine , mevsimsel/dönemsel etkilerin öngörülmesine ihtiyaç var. Bir başka deyişle , satış ekiplerinin , “yağmur bulutlarını çok iyi koklaması” , bu öngörü çalışmasının “maya”sıdır. Bu “maya” ile elde edilen “hamurun” detaylı işlenmesi , ister manuel isterse yazılımlarla real-time otomatik olarak yapılsın , pazar beklentisi için “yağmur bulutlarını iyi koklayan” saha ekiplerine çok iş düşüyor.

Unutulmamalıdır ki acil alım , pahalı alımdır.

 

 

✿❀✿

 

 

 

 

Alırken Kazanmak…

 

 

Hemen herkesin diline pelesenk olmuş bu sözü hayata geçirirken gözden kaçırdıklarımız olabilir mi ?

Satın almanın 5D‘si ;

• Doğru malzemeyi,
• Doğru kaynaktan,
• Doğru kalitede,
• Doğru zamanda,
• Doğru maliyetten,

satın almayı söylüyor. Dikkat edilirse , “en ucuz kaynaktan” demiyor , “doğru kaynaktan” diyor. Ya da “en ucuz fiyattan” almak yerine “doğru maliyetten” almayı öğütlüyor.

Oysa , sadece sipariş fiyatına odaklanan bazı yöneticiler , söz konusu malın/hizmetin daha da ucuzunun bulunması gerektiğini düzenli hatırlatırlar. Bu konuda , satın alma biriminin daha ucuzunu bulamadığından da sürekli yakınırlar.

Satın alınan malzemenin ya da ürünün toplam elde etme maliyetini (TCO = Total Cost of Ownership) hesaplamadan , en ucuz fiyata satın alınan bir ürünün/hizmetin “toplam maliyeti” cebimizi yakabilir.

Bu nedenledir ki , alınan tekliflerin kıyaslamasını sadece fiyatla yapmak yerine , her bir tedarikçi adayının potansiyel getirisinin/götürüsünün de rakamlarla – rakamsallaştırılamıyor olsa bile yorumla – kıyas tablosunda yer alması , nihai karar vericinin büyük resmi net görmesine olanak sağlar.